Abp Życiński sprawował Mszę św. w 5. lat po śmierci kard. Königa

Kard. Franz König stał się przez swoje działanie wielkim budowniczym mostów – powiedział metropolita lubelski abp Józef Życiński podczas Mszy św. w austriackim sanktuarium maryjnym Mariazell odprawionej w 5 lat po śmierci purpurata.

Abp Życiński zaznaczył, że każdy, kto zapozna się z olbrzymią spuścizną duchową kard. Königa, doświadczy, że „w świecie realne są nie tylko zło i grzech, lecz także nadzieja i piękno”. Zdaniem polskiego hierarchy, wieloletni metropolita wiedeński starał się w codzienności urzeczywistniać prośbę Chrystusa, by „dawać zniechęconym odwagę do życia”.

Metropolita lubelski przywołał wizję nowej Europy, którą miał kard. König. Zmarły purpurat podkreślał pierwszorzędne znaczenie Kościoła, literatury, sztuki i uniwersytetów dla procesu tworzenia się kultury europejskiej. Abp Życiński zaznaczył, że austriacki hierarcha miał szczególną „wrażliwość na duchowy wymiar człowieka”. Z tą perspektywą i w duchu dialogu europejscy obywatele powinni – zdaniem arcybiskupa – budować swoją wspólną przyszłość.

W tym kontekście polski metropolita podziękował rektorowi Mariazell o. Karlowi Schauerowi OSB za otwartość na studentów z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Taka postawa odpowiada „stylowi wielkiego kardynała” – powiedział.

Przypomniał również, że kard. König wraz z kard. Stefanem Wyszyńskim udzielili swojego pełnego poparcia dla utworzenia w 1957 r. w Wiedniu kościelnego Instytutu Janineum. Placówka ta rozwinęła szeroką działalność charytatywną i fundowała stypendia dla naukowców i artystów – początkowo z Polski, a później też innych krajów Bloku Wschodniego. Na wsparcie dla Instytutu kard. König przeznaczał swój cały roczny dochód z wykładów i konferencji. Na Mszy św. w Mariazell obecna była założycielka Janineum Lony Glaser wraz z córką Anną.

Kard. Franz König (1905-2004) przez wiele lat uchodził za jedną z najbardziej wpływowych postaci Kościoła powszechnego. Jego nazwisko znane jest na świecie w nawiązaniu do takich pojęć, jak „dialog” i „tolerancja”, a soborowa Deklaracja o stosunku Kościoła katolickiego do religii niechrześcijańskich „Nostra Aetate” z 1965 r. była przez niego w znacznej mierze inspirowana.

Jako metropolita wiedeński kardynał zdobył sobie przydomek „motoru duszpasterstwa”. Często odwiedzał parafie, ale składał też wizyty w zakładach pracy i szkołach, pragnąc mieć bliskie kontakty zarówno z ludźmi pracy, jak i z młodzieżą. Zwołał i w latach 1969-71 przewodniczył Synodowi Metropolii Wiedeńskiej, a w 1973 r. – krajowemu synodowi Kościoła austriackiego, budując w ten sposób „wewnętrzną odnowę” Kościoła w swoim kraju.

Uważał, że geograficzne położenie jego archidiecezji w samym sercu Europy nakłada na nią obowiązek przezwyciężania izolacji Kościoła w krajach rządzonych przez komunistów. Przyczynił się do nawiązania przez Kościół katolicki Austrii kontaktów z sąsiednimi krajami bloku wschodniego. Jako pierwszy „zachodni” kardynał podróżował do krajów wschodnioeuropejskich, m.in. wielokrotnie odwiedzał Polskę.

Innym ważnym elementem działalności arcybiskupa Wiednia były jego kontakty ekumeniczne ze wschodnimi Kościołami chrześcijańskimi. Szczególną rolę odgrywa tu do dziś założona przez niego w 1964 r. fundacja „Pro Oriente”, która skierowała swoją działalność zwłaszcza na kontakty ze starożytnymi Kościołami Wschodu (niechalcedońskimi).

Wyrazem uznania dla roli, jaką kard. König pełnił w Kościele powszechnym, było mianowanie go przez Pawła VI pierwszym przewodniczącym utworzonego w 1965 r. Sekretariatu dla Niewierzących. Funkcję tę pełnił do 1981 r., pozostając jednocześnie arcybiskupem wiedeńskim.

Kardynał znany był też jako naukowiec, specjalista w dziedzinie religii niechrześcijańskich. W 1951 r. wydał książkę „Chrystus a religie świata”, która stała się fundamentalną pozycją porównawczych nauk o religii i była wielokrotnie wznawiana. W 1956 r. ukazał się jego „Słownik pojęć religijnych”, tłumaczony również na jęz. polski. Podczas Światowego Kongresu Eucharystycznego w 1964 r. w Bombaju przewodniczył dyskusji międzyreligijnej z udziałem przedstawicieli największych religii świata. Często ogłaszał też materiały, przyczyniające się do dialogu Kościoła katolickiego z judaizmem i islamem.

Oddzielną sprawą, która zawsze interesowała arcybiskupa Wiednia, był dialog między religią a nauką. Także w tej dziedzinie podejmował on liczne inicjatywy, np. w lipcu 1968 r. zorganizował spotkanie laureatów Nagrody Nobla na temat przezwyciężenia „syndromu” Galileusza w stosunkach między Kościołem a naukami świeckimi.

Były arcybiskup Wiednia był laureatem licznych nagród. Ostatni, w 1998 r., otrzymał Nagrodę św. Adalberta -Wojciecha za wkład w integrację duchową i kulturalną Europy Środkowej i Wschodniej z resztą naszego kontynentu. Wręczając ją prezydent Niemiec Roman Herzog powiedział, że kardynał jest „wybitnym budowniczym mostów pojednania między Wschodem a Zachodem”.