Cieszyn: Muzeum Protestantyzmu w ewangelickim zborze

W ewangelickiej świątyni w Cieszynie otwarto 29 marca Muzeum Protestantyzmu. To druga w Polsce placówka tego rodzaju.

Powstała ona w niewykorzystanej dotąd części Kościoła Jezusowego – największej świątyni luterańskiej w Europie Środkowo-Wschodniej, obchodzącej w tym roku 300-lecie istnienia. Pomieszczenia na ekspozycje zostały oddzielone od reszty kościoła i wyremontowane.

Otwarcie muzeum poprzedziło uroczyste nabożeństwo w Kościele Jezusowym, z udziałem m.in. bp Janusza Jaguckiego, zwierzchnika Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, bp Stanisława Piętaka ze Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Wyznania Augsburskiego na Zaolziu w Czechach oraz bp Pawła Anweilera, przewodzącego diecezji cieszyńskiej Kościoła luterańskiego. Obecni byli także przedstawiciele władz miejskich i samorządowych Cieszyna.

Zdaniem historyka Macieja Oczkowskiego, który dziś po nabożeństwie wygłosił okolicznościowy referat, to nie przypadek, że Muzeum powstało na Śląsku Cieszyńskim „Nie ma takiego drugiego obszaru w Polsce, który jest tak mocno związany z tradycją ewangelicyzmu. A jubileusz Kościoła Jezusowego jest doskonałą okazją, by tę tradycję przybliżyć turystom i samym cieszynianom” – dodaje historyk.

Turyści mogą zobaczyć w muzeum m.in. fotel, na którym siedział podczas wizyty w 1880 r. w Kościele Jezusowym cesarz Franciszek Józef I. Znalazły się tu także odrestaurowany zabytkowy klęcznik, kilkukilogramowy zamek z drzwi kościoła z datą 1714, stare księgi z parafialnej biblioteki. Wśród zgromadzonych eksponatów jest również szpic laski, którą w 1709 r. w miejscu obecnej świątyni zatknął cesarski wysłannik hrabia Ludwik Zinzendorf jako znak łaski i zezwolenia na budowę kościoła. Obok znajdują się stare naczynia liturgiczne, wielkie skarbony z XVIII w., zeszyty z dawnych wieków i dzienniczki uczniów szkoły ewangelickiej.

Specjalnie dla nowo utworzonego muzeum dwa obrazy podarował bp Paweł Anweiler. Są to XIX-wieczne portrety Marcina Lutra i Filipa Melanchtona. „Myślę, że to właściwe miejsce dla tych dzieł, które przypominają nie tylko twarze, ale i dokonania tych dwóch wybitnych reformatorów Kościoła” – podkreślił hierarcha w rozmowie z KAI.

Otwarcie muzeum zapoczątkowało dziś obchody 300-lecia cieszyńskiego Kościoła Jezusowego. Ten późnobarokowy obiekt był aż do wydania w 1781 r. przez cesarza Józefa II patentu tolerancyjnego jedyną świątynią ewangelicką na Śląsku Cieszyńskim. Wybudowanie jej na zboczu wzgórza powoduje, że jest ona widoczna z trzech stron i dominuje nad Cieszynem.

W ramach obchodów 300-lecia świątyni od 15 maja w Muzeum Protestantyzmu czynna będzie wystawa „300 lat Kościoła Jezusowego”. 21 i 22 maja br. odbędzie się w Wydziale Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie sesja naukowa: „300 lat tolerancji na Śląsku Cieszyńskim”. Na 23 maja zaplanowano widowisko historyczne na Wzgórzu Zamkowym, upamiętniające przybycie do Cieszyna wysłannika cesarskiego hrabiego Zinzendorfa i jego spotkanie ze szlachtą polską.

24 maja odbędą się uroczyste nabożeństwa w Kościele Jezusowym i na Placu Kościelnym w Cieszynie, upamiętniające 300-lecie tego obiektu, z udziałem biskupów z Austrii, Czech, Polski, Słowacji, Szwecji i Węgier.

Powstanie muzeum było możliwe dzięki wsparciu ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, związanego z realizacją projektu „Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego”. Kwota dotacji wyniosła około 1,6 mln zł.

Na Śląsku Cieszyńskim żyje połowa z około 80 tysięcy polskich luteran. Diecezja cieszyńska Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego jest najliczniejszą w Polsce. Na świecie jest ponad 63 mln luteran.