Rosja: Metropolita Cyryl nowym patriarchą moskiewskim i Wszechrusi

Szesnastym patriarchą moskiewskim i Wszechrusi został metropolita smoleński i kaliningradzki Cyryl.

VI Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP) podjął decyzję po pierwszym dniu obrad. Dotychczasowy Strażnik Tronu Patriarszego zwyciężył w pierwszej turze głosowania, poparło go z 508 z 702 delegatów – ogłosił z ambony moskiewskiej świątyni Chrystusa Zbawiciela przewodniczący Komisji Mandatowej Soboru, metropolita jekaterynodarski i kubański Izydor.

Po tym jak z ubiegania się o urząd patriarchy wycofał się egzarcha Białorusi metropolita Filaret, delegaci Soboru wybierali między dwoma kandydatami – metropolitą Cyrylem oraz metropolitą kałuskim i borowskim Klemensem. Tego drugiego poparło 169 delegatów. Tajne głosowanie skończyło się ok. godz. 18.30 czasu moskiewskiego. Do 22.00 trwało obliczanie głosów.

Intronizacja nowego patriarchy odbędzie się 1 lutego w cerkwi Chrystusa Zbawiciela.

Przed Soborem Lokalnym obradował w dniach w dniach 25-26 stycznia Sobór Biskupi. Uczestniczyło w nim 198 spośród 202 członków episkopatu RKP. Czterech hierarchów nie przybyło – po dwóch z Kościoła „zagranicznego” i z Ukrainy. Przewodniczący Komisji Mandatowej Soboru, metropolita jekaterynodarski i kubański Izydor poinformował, że w tajnym głosowaniu dotychczasowy Strażnik Tronu Patriarszego (tymczasowy zwierzchnik RKP), metropolita smoleński i kaliningradzki Cyryl otrzymał 97, czyli prawie połowę głosów. Na metropolitów: kałuskiego i borowskiego Klemensa głosowało 32 hierarchów, a na mińskiego i słuckiego, egzarchę całej Białorusi Filareta – 16. Oddano 197 głosów, 1 kartka była nieważna.

Zgłoszono jeszcze 11 innych kandydatów, z których najwięcej głosów otrzymali metropolici: kruticki i kołomieński Juwenaliusz – 13, kijowski i całej Ukrainy Włodzimierz oraz czerniowiecki i bukowiński Onufry – po 10. Wśród zgłoszonych był także zwierzchnik zjednoczonego z Patriarchatem Moskiewskim Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego za Granicą, metropolita Hilarion, który otrzymał jeden głos.

Uroczyste otwarcie VI Soboru Lokalnego Rosyjskiego Kościoła nastąpiło 27 stycznia w południe czasu moskiewskiego. W największej świątyni stolicy Rosji – cerkwi Chrystusa Zbawiciela zgromadziło się 702 delegatów ze 156 diecezji i 64 krajów. Było wśród nich ok. 200 hierarchów patriarchatu moskiewskiego i zjednoczonego z nim Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego za Granicą oraz przedstawiciele duchowieństwa diecezjalnego, klasztorów męskich i żeńskich i wiernych świeckich ze wszystkich diecezji tego Kościoła w Rosji, tzw. bliskiej zagranicy (czyli z dawnych republik radzieckich) i innych państw, w których Patriarchat Moskiewski ma swoje placówki: diecezje i parafie.

Liturgii poprzedzającej rozpoczęcie posiedzenia Soboru przewodniczył tymczasowy Strażnik Tronu Patriarszego – metropolita smoleński i kaliningradzki Cyryl. „Jedność w rozmowie, wierze, modlitwie i czystości zamiarów powinna jednoczyć nasz sobór (…) byśmy mogli dać całemu światu przykład tego, jak ludzie o różnych poglądach, są zebrani dla chwały Bożej” – powiedział on po tej Liturgii.

Do kandydatur metropolitów Cyryla, Klemensa i Filareta Sobór Lokalny nie zgłosił żadnych dodatkowych, mimo że zgodnie z tradycją ma do tego prawo. W dalszym ciągu obrad egzarcha Białorusi metropolita Filaret wycofał się z konkurowania. „Powinniśmy być jednomyślni, dlatego wycofałem swoją kandydaturę. Nie było to żadnym znakiem protestu” – skomentował swoją decyzję hierarcha w wywiadzie dla telewizji „Wiesti”.

Obrady biskupów i Soboru Lokalnego toczyły się w warunkach bezprecedensowych środków bezpieczeństwa. Zarówno sama świątynia, jak i jej najbliższe sąsiedztwo zostały zamknięte na ten okres dla osób z zewnątrz. Według rosyjskiej agencji prasowej „ Interfax-Religia”, w czasie obu Soborów porządku wokół miejsca obrad pilnowało ponad 12 tys. pracowników milicji i funkcjonariuszy wojsk wewnętrznych. Władze stolicy powołały też na ten czas sztab operacyjny, na którego czele stanął zastępca szefa wydziału spraw wewnętrznych Moskwy gen. mjr Wiaczesław Kozłow. Milicję w jej działaniach wsparli też tzw. drużynnicy, czyli członkowie oddziałów ochotniczych, wywodzący się z różnych zawodów, różnego wieku, w tym także kobiety. Te ostatnie powiedziały dziennikarzom, że przyszły pilnować porządku zarówno na polecenie przełożonych, jak i „z potrzeby serca”. Przybyli również działacze młodzieżówki nacjonalistycznego ruchu „Nasi”, z których wielu należy też do „Społecznego Ruchu Poparcia Soboru”. Zapewniają oni, że głównym celem ich działań i obecności wokół świątyni Chrystusa Zbawiciela jest niedopuszczenie do jakichkolwiek prowokacji, zwłaszcza ze strony przeciwników niektórych hierarchów i zwolenników byłego biskupa Czukotki Diomedesa, którego pół roku temu Święty Synod RKP pozbawił godności biskupa za uporczywą krytykę władz Patriarchatu.