Kraków: Order św. Grzegorza Wielkiego dla Henryka Mikołaja Góreckiego

Benedykt XVI wyróżnił Henryka Mikołaja Góreckiego najwyższym odznaczeniem papieskim przyznawanym osobom świeckim – Orderem św. Grzegorza Wielkiego. Uroczyste wręczenie odznaczenia odbędzie się z udziałem kard. Stanisława Dziwisza 2 lutego w Pałacu Arcybiskupów Krakowskich.

Wybitny polski kompozytor i pedagog odbierze wyróżnienie z rąk metropolity krakowskiego kard. Stanisława Dziwisza. Laudację na cześć laureata Orderu wygłosi ks. dr Robert Tyrała, a całą uroczystość uświetni chór, który wykona utwory Henryka Mikołaja Góreckiego: „Totus Tuus” i „Pod Twoją Obronę”.

Order św. Grzegorza Wielkiego to najwyższe odznaczenie papieskie, jakie może otrzymać osoba świecka. Jest czwartym w hierarchii odznaczeniem papieskim, przyznawanym za szczególne zasługi dla Kościoła. Został ustanowiony w 1831 roku przez papieża Grzegorza XVI, a zasady przyznawania zreformował w 1905 r. św. Pius X. Order składa się z trzech klas w kategoriach cywilnej i wojskowej. Kawalerowi orderu przysługuje prawo do noszenia specjalnego stroju, wstęgi, kapelusza i szpady.

Henryk Mikołaj Górecki urodził się 6 grudnia 1933 w Czernicy k. Rybnika. Regularną naukę muzyki rozpoczął w 1952 w Średniej Szkole Muzycznej w Rybniku na wydziale instruktorsko-pedagogicznym. Następnie studiował kompozycję w klasie Bolesława Szabelskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach. 27 lutego 1958 odbył się koncert kompozytorski Góreckiego, pierwszy w historii tej uczelni studencki koncert monograficzny – wykonano wówczas po raz pierwszy pięć jego utworów. W tym samym roku zadebiutował na II Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, gdzie wykonano jego Epitafium op. 12 na chór mieszany i zespół instrumentalny. Dzięki temu utworowi Górecki zyskał opinię jednego z najbardziej radykalnych kompozytorów awangardowych w Polsce.

W 1960 ukończył studia, otrzymując dyplom z najwyższym odznaczeniem. Tego samego roku jego Monologhi op. 16 na sopran i trzy grupy instrumentalne zdobyły I nagrodę na Konkursie Młodych Kompozytorów Związku Kompozytorów Polskich. W 1961 Górecki działał na polu muzycznym w Paryżu, gdzie jego I Symfonia „1959” op. 14 (1959) zdobyła I nagrodę na II Biennale Młodych. Od 1965 Górecki pracował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, od 1968 – jako wykładowca, od 1972 – na stanowisku docenta, uczył czytania partytur, instrumentacji i kompozycji. W 1975 został rektorem katowickiej uczelni muzycznej i pełnił tę funkcję przez cztery lata. W 1977 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego.

Lata te przyniosły Góreckiemu wiele sukcesów na polu muzyki: w 1967 jego Refren op. 21 na orkiestrę zajął III miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu, w 1968 Kantata op. 26 na organy zdobyła I nagrodę na Szczecińskim Konkursie Kompozytorskim, w 1973 Ad Matrem op. 29 na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę uzyskała I nagrodę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu.

Ponadto Górecki otrzymał: Nagrodę Muzyczną Województwa Katowickiego (1958 i 1975), Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (III stopnia – 1965, I stopnia – 1969 i 1973), Nagrody Państwowe I stopnia (1967, 1970), Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1970), Nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1974), Nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych (1992), Złoty Krzyż Legii Honorowej Związku Narodowego Polski w Stanach Zjednoczonych (1994), Nagrodę TV Polonia (1995), Award of Highest Honor Uniwersytetu Soka w Tokio (1996), Nagrodę „Totus”, przyznaną przez Fundację Nowego Tysiąclecia Episkopatu Polski (2002), Nagrodę Muzyczną Polskiego Radia (2003), Nagrodę „Lux ex Silesia”, której fundatorem był abp Damian Zimoń, metropolita katowicki (2003), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2003). Kompozytor jest doktorem honoris causa Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1993), Uniwersytetu Warszawskiego (1994), Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2000), Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (2004), Akademii Muzycznej w Katowicach (2004), Akademii Muzycznej w Krakowie (2008), a także Uniwersytetu Katolickiego w Waszyngtonie, Uniwersytetu Michigan w Ann Arbor, Uniwersytetu Victoria w Victorii i Uniwersytetu w Montrealu.