Rzym: Synod katolickiego Kościoła syryjskiego wybrał nowego patriarchę

Bp Ephrem Joseph Younan został wybrany nowym katolickim patriarchą Antiochii obrządku syryjskiego. Decyzję podjął obradujący od 19 stycznia w Rzymie Synod tego Kościoła. Obradom przewodniczy prefekt Kongregacji Kościołów Wschodnich kard. Leonardo Sandri. Nowy patriarcha, który liczy 62 lata, przyjmie imię Ignatius Joseph III Younan.

Informując o wyborze, włoska agencja wiadomości religijnych SIR podała, że nowego zwierzchnika katolików syryjskich przyjmie jutro na audiencji Benedykt XVI. Wtedy też prawdopodobnie oficjalnie potwierdzi decyzję Synodu, przyjmując nowego patriarchę formalnie do „wspólnoty kościelnej”.

Bp Younan był dotychczas ordynariuszem diecezji Matki Bożej Wyzwolenia z Newark w Stanach Zjednoczonych. Urodził się 15 listopada 1944 r w Hassakeh w Syrii. Święcenia kapłańskie przyjął 12 września 1971, po czym pracował w swym Kościele w Syrii. 23 lata temu powierzono mu zadanie utworzenia misji dla katolików obrządku syryjskiego mieszkających w aglomeracji Nowego Jorku. Gdy 6 listopada 1995 r. powstała eparchia (diecezja) Matki Bożej Wyzwolenia z siedzibą w Newark, obejmująca zasięgiem wszystkich wiernych tego katolickiego Kościoła wschodniego w USA i Kanadzie, został jej pierwszym biskupem. Sakrę przyjął 7 stycznia 1996. Jednocześnie był także wikariuszem apostolskim dla katolików syryjskich w Ameryce Środkowej. Mówi po arabsku, aramejsku, francusku, angielsku, włosku i niemiecku. Jego ingres jako patriarchy do katedry patriarszej w Bejrucie i uroczyste objęcie rządów jest przewidziane na połowę lutego.

Syryjski Kościół Katolicki jest jednym z ponad 20 katolickich Kościołów wschodnich, istniejących obecnie na świecie, a przy tym jednym z sześciu z nich, mających rangę patriarchatu i najmniejszym w tej grupie. Liczy ok. 130 tys. wiernych, wraz z katolickim Kościołami syro-malankarskim i maronickim należy do antiocheńskiej tradycji rytualnej.

Kościół syryjski sięga korzeniami pierwszych wieków chrześcijaństwa, a za swego założyciela uważa św. Piotra, który – zanim jeszcze znalazł się w Rzymie i tam został pierwszym biskupem tego miasta – działał w latach trzydziestych I wieku w Antiochii. W owym czasie był to jeden z największych ośrodków politycznych, kulturalnych, a więc także religijnych na Bliskim Wschodzie. Gdy na Soborze w Chalcedonie w 451 ustanowiono patriarchaty, było oczywiste, że jeden z nich będzie miał siedzibę w Antiochii. Tamtejsi chrześcijanie stanowili bardzo żywotną wspólnotę, której członkowie szerzyli później wiarę Chrystusową na dalszych ziemiach, m.in. na terenach dzisiejszych państw Bliskiego i Środkowego Wschodu: Turcji, Syrii, Iraku i innych.

Ale też wcześnie zaczęły się tu pojawiać rozłamy i herezje teologiczne, a zwłaszcza chrystologiczne, spowodowane różnicami w rozumieniu nauczania Chrystusa i apostołów. Śladem tamtych podziałów jest istnienie obecnie m.in. kilku różnych patriarchatów antiocheńskich: prawosławnego i syryjskiego – wśród Kościołów niekatolickich oraz trzech katolickich: maronickiego, melchickiego i syryjskiego. Rzeczywistą siedzibą niemal wszystkich tych patriarchów jest obecnie Damaszek, tylko patriarcha maronicki urzęduje w Bkerke pod Bejrutem.

Pierwsze próby pojednania chrześcijan syryjskich z Rzymem podjęto w 1444, gdy bp Abdallah podpisał w imieniu patriarchy Ignacego V unię z papieżem, która jednak nie została wprowadzona w życie. Powiodło się to dopiero dzięki inicjatywie z 1662, gdy patriarchą syryjskim był Ignacy Andrzej Ahidżian. Ale unię z Rzymem zawarł też w 1781 patriarcha innego odłamu Kościoła syryjskiego, tzw. jakobickiego – Ignacy Michał Ghebre. Obie te próby nigdy nie objęły większości wiernych syryjskich, przechodziły różne koleje, ich wyznawcy padali ofiarami prześladowań itp. Ostatecznie istniejąca dziś unia, a tym samym istnienie Syryjskiego Kościoła Katolickiego sięga roku 1783. W 1935 Pius XI mianował po raz pierwszy katolickiego patriarchę syryjskiego kardynałem – został nim patriarcha Ignace-Gabriel I Tappouni (1879-1968), późniejszy ojciec Soboru Watykańskiego II i uczestnik trzech konklawe.

Niemal roku temu 2 lutego 2008, w wieku 77 lat ustąpił z urzędu dotychczasowy patriarcha Kościoła syryjskiego, abp Ignace Pierre VIII (Grégoire) Abdel-Ahad. Jednocześnie należy pamiętać, że żyje jeszcze inny emerytowany patriarcha – kard. Ignace Moussa I (Basile) Daoud, którego w niespełna 3 lata po wyborze na to stanowisko w 1998 Jan Paweł II powołał 8 stycznia 2001 na prefekta Kongregacji Kościołów Wschodnich – po raz pierwszy hierarcha katolickiego Kościoła wschodniego stanął na czele tego urzędu. Przychodząc do Watykanu hierarcha syryjski zachował swój tytuł patriarchy. Wraz z wyborem nowego zwierzchnika, Ignatiusa Josepha III Younana jest obecnie trzech katolickich patriarchów syryjskich, czego jeszcze nigdy dotychczas nie było.