Audiencja ogólna: Nie oddzielajmy wiary od miłości

Nauce św. Pawła o znaczeniu wiary i uczynków dla usprawiedliwienia poświęcił Benedykt XVI swą katechezę podczas środowej audiencji ogólnej w Watykanie.

Ojciec Święty przestrzegł przed katastrofalnymi konsekwencjami wiary oddzielanej od miłości i tworzeniem podziałów w Kościele. W audiencji wziął udział przebywający z oficjalną wizytą w Watykanie ormiański katolikos Cylicji Aram I wraz z delegacją.

Witając duchowego opiekuna Ormian w Libanie, Syrii, na Cyprze, w Iranie i Grecji Benedykt XVI wyraził uznanie dla jego zaangażowania w dialog ekumeniczny. Papież podkreślił, że jego obecność jest „znaczącą okazją, służącą umocnieniu naszym więzi” na drodze do „pełnej jedności”, która jest „celem wszystkich chrześcijan i darem od Pana”.

Natomiast drugi co do ważności hierarcha w Ormiańskim Kościele Apostolskim podkreślił potrzebę współpracy obydwu Kościołów w obliczu wyzwań współczesności. Stwierdził, że powtórnej ewangelizacji potrzebują obydwie wspólnoty chrześcijańskie, a zwłaszcza rodziny. Katolikos podkreślił swoje „osobiste zaangażowanie w sprawę ekumenizmu, a w szczególności na forum dwustronnej komisji teologicznej”, za co papież natychmiast mu podziękował.

W swojej katechezie Benedykt XVI przypomniał, iż św. Paweł podkreślał, że jesteśmy usprawiedliwieni darmo, przez wiarę w Jezusa Chrystusa, przeciwstawiając ją naszym zasługom. Wskazywał też na dzieła, które są owocem obecności w nas Ducha św.

Papież przestrzegł przed oddzielaniem wiary od miłości, ponieważ ograniczałaby się ona wówczas do aktu arbitralnego i subiektywnego. Zauważył, że już we wspólnocie pierwszych chrześcijan Koryntu istniały nieporozumienia na temat nauki o usprawiedliwienia, do tego stopnia, że sądzono, iż wolno dopuszczać się podziałów w Kościele, sprawować Eucharystię, nie troszcząc się o braci potrzebujących, pragnąć dla siebie charyzmatów pomijając fakt, że wszyscy jesteśmy członkami jedyni drugich.

Ojciec Święty zauważył, że Pawłowa nauka o usprawiedliwieniu przez wiarę nie jest sprzeczna z pojęciem wiary wyrażającej się w uczynkach miłości. „Przeciwnie usprawiedliwieni darem wiary w Chrystusa jesteśmy powołani do życia w Chrystusowej miłości bliźniego, dlatego gdyż na podstawie tego kryterium będziemy osądzeni u kresu naszej egzystencji” – przypomniał Benedykt XVI.

Ojciec Święty podkreślił, że wiara chrześcijańska nie jest myślą, ideą lecz komunią i z tego właśnie względu upodabniamy się do Chrystusa. „Wiara bez miłości nie była by wiarą autentyczną lecz wiarą martwą” – stwierdził Papież. Zauważył, że podtrzymuje nas miłość Chrystusa i skłania nas, abyśmy już nie żyli dla siebie, ale dla Tego, który za nas umarł i zmartwychwstał. „W tej perspektywie można zrozumieć, iż etyka chrześcijańska nie wywodzi się z systemu nakazów, lecz jest konsekwencją naszej przyjaźni z Chrystusem” – stwierdził Benedykt XVI.

Papież zachęcił do uświadomienia sobie na nowo, że ponieważ jesteśmy usprawiedliwieni w Chrystusie nie należymy już do siebie, lecz stajemy się świątynia Ducha św. Dlatego jesteśmy powołani do chwalenia Boga w naszym ciele i w tej perspektywie należy postrzegać wartość naszego życia osobistego i wspólnotowego. „Pozwólmy się ogarnąć szaloną miłością Boga wobec nas. Niech nic nas nie oddziela od tej miłości. Niech ta pewność napełni nas mocą, abyśmy potrafili żyć naprawdę wiarą działającą przez miłość” – zaapelował podczas dzisiejszej audiencji ogólnej Benedykt XVI.

Papież pozdrowił pielgrzymów w kilku językach. Zwracając się do Polaków powiedział: „Pozdrawiam serdecznie obecnych tu również pielgrzymów polskich. Wędrując po Rzymie Rzymie śladami św. Pawła nieście w pamięci jego zachętę: Nie bierzcie wzoru z tego świata, lecz przemieniajcie się przez odnawianie umysłu, abyście umieli rozpoznać, jaka jest wola Boża, co jest dobre, co Bogu miłe i co doskonałe. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!”

Wcześniej ks. prałat Stanisław Nasiorowski z watykańskiego Sekretariatu Stanu odczytał streszczenie papieskiej katechezy po polsku: Nauczając o usprawiedliwieniu św. Paweł przypomniał, że Bóg zbawia nas za darmo, mocą ofiary złożonej przez Chrystusa na krzyżu. Jesteśmy zbawieni nie przez wypełnianie uczynków, ale przez łaskę za pośrednictwem wiary. Dlatego jesteśmy wezwani, by miłować Chrystusa, który za nas umarł i zmartwychwstał i żyć we wzajemnej miłości z bliźnimi. Miłość Boga i bliźnich będzie kryterium nasze sądu na końcu dziejów. Przypomina o tym znany Hymn o miłości z Drugiego Listu św. Pawła apostoła do Koryntian. Pozornie mogłoby się wydawać, że nauczanie Apostoła Narodów o usprawiedliwieniu jest przeciwstawne teologii św. Jakuba, który podkreśla relacje zachodzące pomiędzy wiarą a uczynkami, nauczając, że wiara potwierdza się w uczynkach i są one dowodem wiary żywej i autentycznej. Przedstawienie tej kwestii przez apostołów jakby z różnego punktu widzenia prowadziło niekiedy do błędnego rozumienia usprawiedliwienia i wolności. Fatalne byłyby jednak konsekwencje wiary, która nie miałaby swego przełożenia na czyny miłości Boga i bliźniego. Pamiętajmy o tym, wiedząc, że kiedyś staniemy przed trybunałem Chrystusa, gdzie każdy otrzyma zapłatę za uczynki dokonane w ciele, złe lub dobre.”