Konspekty katechez na podstawie filmu „Katyń” dostępne na ekai.pl

Konspekty katechez na podstawie filmu Andrzeja Wajdy „Katyń” są dostępne na portalu ekai.pl. Autorami konspektów, które bezpłatnie można pobrać ze strony, są ojcowie dominikanie. Konspekty obejmują cztery lekcje – po dwie dla gimnazjum i liceum.

Film Wajdy jest pierwszą próbą artystycznego podejścia do trudnego historycznego tematu zbrodni katyńskiej. Reżyser wykorzystał scenariusz Andrzeja Mularczyka, znanego m.in. dzięki serialowi „Dom”. Pisarz stworzył na kanwie scenariusza książkę pt. „Post mortem”.

Dla Andrzeja Wajdy zbrodnia katyńska jest bardzo osobistym tematem – jego ojciec Jakub został zamordowany w Katyniu. Reżyser sam doświadczył tęsknoty i nadziei, jaką odczuwali wszyscy krewni pomordowanych. „Dlatego widzę mój film o Katyniu jako opowieść o rodzinie rozłączonej na zawsze, film, którego bohaterami nie są zamordowani oficerowie, lecz kobiety, które czekają na ich powrót każdego dnia” – przyznaje Wajda.

Wielowątkowy film Wajdy pokazuje nie tylko cierpienia i niepewność tych, którzy czekają na wieści o losie najbliższych, ale również upór tych, którzy nie pozwalają wmówić sobie „kłamstwa katyńskiego”. Takie kobiety jak generałowa Róża, czy Agnieszka, siostra zamordowanego oficera, odważnie i konsekwentnie walczą o prawdę o śmierci swoich bliskich.

„Prawdziwym tematem dla filmu o Katyniu jest tajemnica i kłamstwo, które tę zbrodnię czyniły przez lata tematem tabu” – tłumaczy reżyser. „Cóż z tego, że dziś prawda jest powszechnie znana, a dokumenty przekazane przez władze Rosji zawierają rozkaz likwidacji obozów z podpisem Stalina? Nadal jedynym tematem dla filmowej opowieści o tej zbrodni mogą być nie ofiary, lecz ich rodziny, zadające sobie pytanie «dlaczego?» I nie znajdujące na nie żadnej sensownej odpowiedzi”.

Wajda jest oszczędny w pokazywaniu obozowego życia polskich żołnierzy, ich ostatniej Wigilii, tęsknoty za bliskimi i nadziei na udział w wojnie. Swoją decyzję tłumaczy nikłym udziałem ofiar w przebiegu wydarzeń. Nie mogli zrobić nic, by odmienić swój los, zapobiec masowej zbrodni. Także oprawcy nie okazali współczucia żołnierzom. To, co interesowało reżysera w obozowym życiu skazanych, to ich podejście do ważnych i trudnych problemów: czym jest patriotyzm i jakie błędy popełnili Polacy na początku września 1939 roku.

Kluczowa, finałowa scena filmu pokazuje całą brutalność i bestialstwo zbrodni katyńskiej. Operator, Paweł Edelman w jednym z wywiadów podkreśla, że to, jak mogła ona wyglądać jest tylko w sferze domysłów, dlatego końcowy efekt jest wynikiem improwizacji. Można zakładać, że egzekucje żołnierzy były mechaniczne i trwały długo. – „Chcieliśmy to sfotografować z dokumentalną dokładnością” – podkreśla autor zdjęć do filmu. Magdalena Dipont, scenograf, która pracowała nad wyglądem dołów, do których wrzucano zabitych oficerów, przyznała, że po kilku dniach pracy wzruszenie wycisnęło jej łzy, choć widok wypełnionych manekinami mogił był po części jej dziełem.

Dużą wagę w filmie przywiązuje się do rekwizytów-symboli: szabli, kalendarzyka rotmistrza, różańca znalezionego w masowych grobach, rozsławionych dzięki wierszowi Zbigniewa Herberta guzików od wojskowych płaszczy. Z dużym pietyzmem potraktowane zostały kostiumy – oryginalne stroje z lat 30. ubiegłego stulecia przywieziono z londyńskich magazynów. Szczególną uwagę charakteryzatorzy poświęcili fryzurom aktorów. Posłużyli się narzędziami fryzjerskimi z epoki – specjalnymi żelazkami do kręcenia włosów, ponieważ lokówki dają zbyt współczesny efekt.

„Katyń” jest jednym z większych polskich przedsięwzięć filmowych ostatnich lat. Zgromadzono ogromny budżet: cztery miliony euro. Jak zwraca uwagę Kamil Przełęcki, kierownik produkcji, ewenementem jest zastosowanie najlepszej obróbki cyfrowej obrazu, komputerowe ingerencje, niwelujące współczesność Krakowa sprawiły, że koszty filmu były kilkakrotnie wyższe niż w innych filmach. Zdjęcia filmowe trwały 60 dni, od października 2006 roku do połowy stycznia 2007. Zatrudniono setki statystów i gwiazdorską obsadę. Proces doboru aktorów trwał prawie półtora roku.

Premierę filmu zaplanowano na 17 września – w dniu 68. rocznicy agresji Związku Radzieckiego na Polskę. Wejściu filmu „Katyń” do kin – 21 września – towarzyszyć będzie kampania społeczno-edukacyjna Narodowego Centrum Kultury „Pamiętam. Katyń 1940”. Patronat nad kampanią objęło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Film będzie można obejrzeć w kinach w całym kraju.