Europa wymaga na nowo pracy misyjnej

Przesłanie papieża do uczestników zgromadzenia plenarnego Komisji Episkopatów Unii Europejskiej (30 marca 2001)

Księża Kardynałowie, czcigodni Bracia w biskupstwie, drodzy Bracia i Siostry!
1. Serdecznie i z radością witam każdego z was, którzy przybyliście do Rzymu, aby uczestniczyć w wiosennym zgromadzeniu plenarnym Komisji Episkopatów Unii Europejskiej. Dziękuję zwłaszcza bpowi Josefowi Homeyerowi, ordynariuszowi Hildesheim, za słowa serdecznego powitania, jakie skierował do mnie w waszym imieniu. Witam także przedstawicieli Konferencji Episkopatów państw kandydujących do Unii Europejskiej oraz członków Prezydium Rady Konferencji Episkopatów Europy, biorących udział w waszych obradach i braterskim spotkaniu. Pozdrawiam wreszcie kapłanów i świeckich, którzy ofiarnie i kompetentnie wspomagają was na co dzień w waszej misji.
Dzisiejsze spotkanie, znak ścisłej i głębokiej komunii jednoczącej was z Następcą Piotra, pozwala mi zapoznać się bliżej z zamierzeniami oraz z perspektywami działalności i współpracy europejskich wspólnot kościelnych. Wasza Komisja pragnie także omówić z duszpasterskiego punktu widzenia problemy związane z działalnością i kompetencjami Unii Europejskiej, nabierające coraz większego znaczenia, a także wspomagać współpracę między Episkopatami w sprawach, które dotyczą wszystkich.
2. Mimo pewnych trudności proces integracji europejskiej posuwa się naprzód i kolejne państwa pragną przyłączyć się do Unii piętnastu. Jednakże ten umacniający się związek nie może być jedynie kontynentalną strukturą geograficzną i gospodarczą, ale musi stawać się przede wszystkim porozumieniem kulturowym i duchowym, ukształtowanym w drodze owocnego połączenia wielorakich i ważnych wartości i tradycji. W ten doniosły proces integracji Kościół włącza się całym sercem i we właściwy sobie sposób. Popierali go także moi czcigodni poprzednicy, widząc w nim niezawodną drogę do pokoju i zgody między narodami, pozwalającą szybciej osiągnąć «europejskie dobro wspólne».
Ja sam wielokrotnie przywoływałem obraz Europy oddychającej dwoma płucami — nie tylko w wymiarze religijnym, ale także kulturowym i politycznym. Od początku mej posługi Piotrowej stanowczo podkreślałem, że budowa cywilizacji europejskiej musi opierać się na uznaniu «godności człowieka i jego niezbywalnych podstawowych praw, nienaruszalności życia, wolności i sprawiedliwości, braterstwa i solidarności» (por. przemówienie do uczestników 76. zgromadzenia w Bergedorf na temat: «Podział Europy i możliwości jego przezwyciężenia», 17 grudnia 1984 r., Insegnamenti di Giovanni Paolo II, VII/2 [1984], 1607).
3. Pragnąłem także, aby misji Kościoła w Europie poświęcone były dwa specjalne zgromadzenia Synodu Biskupów, obradujące w 1991 i w 1999 r. Zwłaszcza to ostatnie, którego temat brzmiał: «Jezus Chrystus żyjący w swoim Kościele źródłem nadziei dla Europy», przypomniało z mocą, że chrześcijaństwo może stać się dla kontynentu europejskiego decydującym i istotnym czynnikiem odnowy i źródłem nadziei, głosząc z nowym zapałem zawsze aktualne orędzie Chrystusa, jedynego Odkupiciela człowieka.
Kościół «mocą Pana zmartwychwstałego krzepi się, aby utrapienie i trudności swe, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, przezwyciężać cierpliwie i z miłością, a tajemnicę Jego wiernie w świecie objawiać» (por. Lumen gentium, 8). Także wy, drodzy bracia i siostry, winniście z tą świadomością podjąć zadanie ponownego budzenia i umacniania w europejskich chrześcijanach woli dawania świadectwa o ewangelicznej nadziei. Wymaga to podjęcia na nowo pracy misyjnej, która obejmie wszystkie środowiska chrześcijańskiego ludu. Bardzo słusznie wasza Komisja i Episkopaty kontynentu troszczą się o formację religijną i kulturową wiernych, starają się też konsekwentnie wspomagać tych, którzy na wszystkich płaszczyznach odpowiedzialni są za proces jednoczenia Europy. W budowie nowej Europy muszą bowiem uczestniczyć osoby obdarzone ludzką mądrością i wnikliwym rozeznaniem, opartym na solidnej antropologii i połączonym z osobistym doświadczeniem Bożej transcendencji.
4. We współczesnym świecie dochodzi czasem do głosu przekonanie, że człowiek może sam decydować o tym, jakich wartości potrzebuje. Społeczeństwo, określając swoje cele, nierzadko gotowe jest podporządkować je wyłącznie kalkulacjom racjonalnym, technice albo interesowi większości. Trzeba stanowczo przypominać, że godność człowieka jest zakorzeniona w zamyśle Stwórcy, a więc wynikające z niej prawa nie mogą podlegać samowoli żadnych większości, ale domagają się uznania przez wszystkich i winny znajdować się w centrum wszelkich programów społecznych i każdej decyzji politycznej. Tylko całościowa wizja rzeczywistości, inspirowana nieprzemijającymi wartościami ludzkimi, może sprzyjać budowaniu społeczności wolnej i solidarnej.
Człowieka i jego podstawowe potrzeby winni mieć nieustannie na uwadze przede wszystkim ci, którzy stoją na czele rządów, odpowiedzialni są za tworzenie prawa i za administrację publiczną. W tej dziedzinie Kościół będzie ich wspomagał we właściwy sobie sposób. Jako znawca spraw ludzkich Kościół wie, że pierwszym zadaniem każdego społeczeństwa jest obrona ludzkiej godności i dobra wspólnego. Obejmuje ono — jak stwierdza Sobór Watykański II — «sumę tych warunków życia społecznego, dzięki którym jednostki, rodziny i zrzeszenia mogą pełniej i łatwiej osiągnąć swoją własną doskonałość» (Gaudium et spes, 74).
5. Drodzy bracia i siostry, aby te działania były skuteczne, winny być zawsze poprzedzone i wspomagane modlitwą. Właśnie z pokornego i ufnego zawierzenia Bogu możemy czerpać potrzebne światło i odwagę, aby przekazywać braciom Ewangelię nadziei i pokoju. Tylko rozpoczynając od Chrystusa i Jego orędzia zbawienia można budować cywilizację miłości. Maryja Panna, czczona w tak licznych sanktuariach rozsianych po całym kontynencie europejskim, niech was wspiera w pracy apostolskiej i misyjnej.
Przekazując wam te życzenia i zachęcając was, byście nadal pełnili swą chwalebną służbę sprawie Europy, z serca wam błogosławię.
Jan Paweł II