Jaś Gawroński w rozmowach z Janem Pawłem II

W Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się!” odbyła się prezentacja książki Jasia Gawrońskiego „Kolacja z papieżem i inne historie”. Według autora Jan Paweł II miał wizję przyszłości, która wciąż jest aktualna. – Rozumiał i czuł, co się będzie działo na świecie, zwłaszcza w stosunku do Europy – powiedział Gawroński.

W prezentacji polskiej wersji książki Jasia Gawrońskiego „Kolacja z papieżem i inne historie” uczestniczył kard. Stanisław Dziwisz. Jest to zbiór wywiadów z osobami, które zmieniły historię świata, m.in. z Fidelem Castro, Malcolmem X, Margaret Thatcher. Najważniejsza jest jednak rozmowa z Janem Pawłem II. Jest to najobszerniejszy wywiad z papieżem, a jego wyjątkowość polega na tym, że dotyczy spraw politycznych i wykracza poza kwestie religijne.

Czytaj także: Dziś 97. rocznica urodzin Karola Wojtyły – św. Jana Pawła II

Papież dwukrotnie zapraszał Gawrońskiego na kolację: w latach 1988 i 1992. Rozmowy dotyczyły bieżącej sytuacji Europy i świata, źródeł systemu komunistycznego i kapitalizmu, procesu obalania komunizmu, sensu zjednoczonej Europy i roli Kościoła na świecie. „Bylem bardzo zaciekawiony, jaka jest wizja polityczna głowy Kościoła” – powiedział dziennikarzom autor.

Według niego, o ile zagadnienia szczegółowe, np. konflikt w Serbii, zostały rozwiązane, o tyle sprawy ogólne, poruszane wówczas przez papieża, wciąż są aktualne. „Ojciec Święty miał wizję przyszłości. Rozumiał i czuł, co się będzie działo na świecie, zwłaszcza w stosunku do Europy” – oświadczył Gawroński.

Opinię tę potwierdził kard. Dziwisz. „To był wizjoner. On widział rzeczy do przodu. Dlatego dzisiaj jego wypowiedzi, kazania, dokumenty są bardzo aktualne” – stwierdził hierarcha. Dotyczy to zwłaszcza problemów europejskich. „Zjednoczenie Europy winno być oparte na bazie korzeni chrześcijańskich. Papież to bardzo podkreślał i dziś można go zaliczyć do grona twórców wspólnoty europejskiej, jednakże nie w sensie politycznym, ekonomicznym czy gospodarczym, ale przede wszystkim w sensie wartości duchowych spajających kontynent” – tłumaczył kardynał.

Pytany o to, czy polski papież miał jakieś słabości, Gawroński odpowiedział, że Jan Paweł II „za bardzo zakochany był w Polsce”. Jego zdaniem, to cecha, która jest wzruszająca u człowieka, ale w przypadku papieża „jego polskość była za mocna”.

Z tym zdaniem polemizował kard. Dziwisz, który podkreślił, że papież był wyjątkowym patriotą polskim i często przypominał, że do tego, kim się stał, przygotowała go polska kultura i polski Kościół. „Miłość ojczyzny pomagała mu widzieć inne kraje i narody, zwłaszcza cierpiące, np. Bałkany, kraje ubogie. Kochał swój naród i przekazał tę miłość w stosunku do innych” – stwierdził arcybiskup krakowski-senior.

Podwójny wywiad z Janem Pawłem II okazał się największym sukcesem Jasia Gawrońskiego. Pierwsza rozmowa odbyła się po polsku, druga – po włosku. Obecnie wywiad po raz pierwszy ukazuje się w wersji integralnej, bez cięć i skrótów wynikających z okoliczności natury politycznej.

Kard. Stanisław Dziwisz wyjaśnił, że wywiad może się ukazać bez skrótów dopiero teraz, gdyż wcześniej zawierał wiele wątków bieżących. „Chodziło o to, by w tej konkretnej sytuacji politycznej nikomu nie zaszkodzić w wypowiedziach, które były absolutnie rzeczowe i bardzo odpowiadające, ale nie na czasie. Poza tym wiele spraw dotykało osób, które wciąż żyły. Była to więc kwestia delikatności papieża: nikogo nie urazić, nikomu nie zaszkodzić” – powiedział dziennikarzom długoletni sekretarz Jana Pawła II.

Rozmowy Gawrońskiego z papieżem ukazały się w dwustu gazetach na całym świecie. Sensację wywołał fakt, że Ojciec Święty wypowiada się na tematy polityczne, a nie religijne. Jak wspomina autor, niektórzy dziennikarze sugerowali wręcz, że rozmowy te nie są autentyczne.

Wywiad miał wyjątkowy charakter, bo rozmawiali ze sobą przyjaciele. „Inaczej się rozmawia z przyjaciółmi, a inaczej rozmawia się oficjalnie. Papież znał całą rodzinę, był bardzo z nią związany, więc zaufanie do człowieka sprawiało, że była to rozmowa bardzo szczera, bezpośrednia” – mówił kardynał. „Tej przyjacielskiej atmosferze na pewno sprzyjał fakt, że rozmawialiśmy przy posiłkach. Kiedy ludzie jedzą, są zrelaksowani” – dodał Gawroński. Wspomniał, że przy pierwszym spotkaniu był stremowany i niepewny siebie, ale kolejne przebiegały już w swobodnym klimacie.

Takich rozmów, jak z Gawrońskim, papież nie przeprowadził wiele. Zdaniem kard. Dziwisza porównywalne w klimacie były tylko „Rozmowy w Castel Gandolfo” z ks. Józefem Tischnerem i prof. Krzysztofem Michalskim.

Podczas spotkania Jaś Gawroński przekazał trzy kasety magnetofonowe z zapisem rozmów z Janem Pawłem II na ręce kard. Stanisława Dziwisza. Trafią one do archiwum Centrum „Nie lękajcie się!”. Prezes Centrum ks. Jan Kabziński zapowiedział, że materiał zostanie najpierw przegrany na nowoczesne nośniki.

Jaś Gawroński jest włoskim dziennikarzem i politykiem, synem polskiego dyplomaty Jana Gawrońskiego i włoskiej pisarki i działaczki społecznej Luciany Frassati. Jest siostrzeńcem bł. Pier Giorgio Frassatiego. Publikował w najważniejszych tytułach prasy światowej, m.in. w „New York Times”, „Herald Tribune”, jest autorem kilku książek. Od lat osiemdziesiątych zaangażowany w politykę, zasiadał w Parlamencie Europejskim i włoskim Senacie.

Książka „Kolacja z papieżem i inne historie” otrzymała prestiżowy Premio Internazionale Capalbio, najważniejszą włoską nagrodę dziennikarską – Premio Estense. W Polsce ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego.