Jaki jest młody Kościół stolicy? – ankieta archidiecezji warszawskiej przed synodem o młodzieży

Archidiecezja warszawska zakończyła ankietę przed synodem biskupów o młodzieży. Głosy młodych i ich duszpasterzy zostały przesłane do Episkopatu Polski, który będzie kontynuował prace na zadany przez papieża Franciszka temat: „Młodzież, wiara i rozeznawanie powołania”. Co wiemy o młodym Kościele archidiecezji warszawskiej?

Wyniki ankiety przedsynodalnej zostały już zgodnie z ogólnopolskim harmonogramem przekazane do Konferencji Episkopatu Polski, ale w archidiecezji refleksja na temat duszpasterstwa młodzieży nadal jest kontynuowana – zapewnia diecezjalny duszpasterz młodzieży ks. Tomasz Zaperty.

W archidiecezji warszawskiej młode pokolenie (w wieku 16-29 lat) stanowi stosunkowo duży odsetek populacji mieszkańców. – Mamy ok. 220 tys. młodych katolików, którzy tu się urodzili i wychowali, tu się kształcą i podejmują pierwszą pracę. Ponadto, drugie tyle młodych przyjeżdża do Warszawy na studia lub do pracy, co w sumie daje ok. 450 tys. młodych (przy liczbie katolików w archidiecezji warszawskiej 1 mln 425 tys.). Młodzi to niemal 1/3 katolików archidiecezji warszawskiej, ale maksymalnie 20 proc. z nich regularnie uczestniczy co tydzień w niedzielnej Mszy – mówi ks. Zaperty.

Gdzie Kościół ma kontakt z młodzieżą? Przede wszystkim w szkole. W lekcjach religii, w zależności od typu szkoły uczestniczy od 65% do ponad 96% uczniów. Parafia jest miejscem spotkania dla tej części młodych, która jest zainteresowana formacją duchową i przychodzi tu z pełnym przekonaniem.

Dwa przydatne „narzędzia” nawiązywania więzi Kościoła z młodzieżą to: konkursy wiedzy religijnej oraz szkolne rekolekcje wielkopostne. W konkursach bierze udział spora grupa młodych, którzy poszukują wiedzy, a konkursy są odpowiedzią na tę ich potrzebę.

Natomiast rekolekcje wielkopostne dla niektórych młodych są jedyną w roku okazją, by pójść do kościoła i przyjąć sakramenty.

Zdaniem ankietowanych, dla młodzieży ogromną szansą umożliwiającą dobry start życiowy jest dostęp do różnych technologii i wiedzy, możliwość podróżowania po całym świecie i poznawania rówieśników. Jednocześnie zauważają oni, że zarazem mogą to być zagrożenia: młodzi zdobędą wykształcenie, ale mogą zaniedbać rozwój duchowy, co ma konsekwencje przy późniejszym podejmowaniu decyzji o założeniu rodziny lub powołaniu kapłańskim czy zakonnym.

W archidiecezji warszawskiej średnia wieku mężczyzn zawierających małżeństwo to 30 lat, kobiet – 28 lat. Natomiast średnia wieku kandydatów wstępujących do seminarium duchownego wynosi 25 lat (dane z ostatnich 5 lat). Przed laty, gdy kandydaci wstępowali zaraz po maturze, 25-latkowie przyjmowali już święcenia kapłańskie.

Spośród inicjatyw kościelnych, które cieszą się w archidiecezji warszawskiej największą popularnością wśród młodzieży wskazano na duszpasterstwa akademickie i wspólnoty w parafiach, które ożywiły się po Światowych Dniach Młodzieży. Nowym zjawiskiem jest wolontariat. Natomiast z ogólnopolskich inicjatyw największą popularnością cieszą się: Lednica, Przystanek Jezus i spotkania organizowane przez Wspólnotę z Taize.

Młodzież angażuje się też w pozakościelne zrzeszenia: harcerstwo, Skautów Europy i ruchy o charakterze patriotycznym i narodowym. Nowym zjawiskiem jest też zaangażowanie młodych w inicjatywy o charakterze sportowym – np. udział w różnych maratonach.

Czego oczekują od Kościoła młodzi w Polsce? W ankietach odpowiedzieli, że: czytelnego autorytetu, jasnego świadectwa i komunikatywnego języka. – Potrzebują przewodników wiary, którzy będą im też towarzyszyli w życiu codziennym – mówi ks. Zaperty.

Młodzi doświadczają kryzysu w rodzinie. W ankietach pojawiły się spostrzeżenia, że w rodzinach przestało się przekazywać wiarę. Rodzice zatroszczą się o chrzest, I komunię, ewentualnie bierzmowanie i święta, ale nie przekazują już wiary młodemu pokoleniu, dbają o to czasem dziadkowie. Rodzina nie jest już pierwszym miejscem rozeznawania powołania.

Największy wpływ na powołania w archidiecezji warszawskiej (rozumiane w szerokim sensie) mają 3 projekty duszpasterskie: kurs lektorski (wielu przyszłych księży, w czasie jego trwania zaczęło myśleć po raz pierwszy o kapłaństwie), formacja Ruchu Światło-Życie oraz organizowane przez parafie i zgromadzenia zakonne wyjazdy wakacyjne i rekolekcyjne dla młodzieży.

Metodologia zbierania ankiet

Młodzież wraz ze swoimi duszpasterzami odpowiedziała na pytania z kwestionariusza dołączonego do dokumentu przygotowawczego do synodu. W archidiecezji warszawskiej przyjęto metodę, aby praca odbywała się w parafiach i duszpasterstwach młodzieży.

Nad odpowiedziami na pytania ankiety młodzież dyskutowała w parafiach. Następnie dwoje – troje przedstawicieli z każdej parafii wraz z duszpasterzem wzięło udział w spotkaniu dekanalnym. Tam wspólnie wypracowano odpowiedzi z dekanatu. Do końca marca wyniki ankiety z dekanatów zostały przekazane do Wydziału Duszpasterstwa Dzieci i Młodzieży Kurii Metropolitalnej Warszawskiej – a tam opracowano jej wyniki z całej archidiecezji. Pod koniec kwietnia przekazano je do Episkopatu Polski.

XV Zgromadzenie Ogólne Zwyczajnego Synodu Biskupów pod hasłem „Młodzież, wiara i rozeznawanie powołania” odbędzie się w październiku 2018 r. w Rzymie i potrwa trzy tygodnie.