6. Festiwal Literacki im. Czesława Miłosza

Najwybitniejsi poeci z Polski i zagranicy, tłumacze literatury oraz miłośnicy poezji spotkają się w Krakowie podczas 6. Festiwalu Literackiego im. Czesława Miłosza, który 8 czerwca rozpocznie się w Krakowie. Hasło tegorocznego wydarzenia odnosi się do zbioru szkiców i przekładów dzieła pisarza „Zaczynając od moich ulic”. W programie zaplanowano wiele spotkań autorskich, wieczorów poetyckich i warsztatów literackich. Jednym z kluczowych tematów twórczości poety, obejmującej także tłumaczenia kilkunastu ksiąg Biblii, były dociekania natury religijnej i filozoficznej.

W dniach 8-11 czerwca Kraków po raz szósty stanie się światową stolicą poezji. O twórczości Czesława Miłosza będą rozmawiać w Krakowie pisarze, poeci, tłumacze i znawcy jego dorobku. Festiwal będzie okazją do spotkania z najwybitniejszymi polskimi twórcami, m.in.: Adamem Zagajewskim, Ewą Lipską, Anną Piwkowską, Marcinem Świetlickim, a także gośćmi z trzech kontynentów. Do Krakowa przyjedzie m.in. Antjie Krog (RPA), Linn Hansén (Szwecja), Evelyn Schlag (Austria), Petr Hruška (Czechy), Joachim Sartorius (Niemcy) i Robert Pinsky (USA).

Hasłem przewodnim tegorocznej edycji festiwalu jest tytuł zbioru szkiców i przekładów Czesława Miłosza pt. „Zaczynając od moich ulic”, wydanego w 1985 r. przez Instytut Literacki w Paryżu. W trakcie festiwalu uczestnicy będą zastanawiać się m.in. czy Czesław Miłosz był poetą prywatności? I co to w ogóle znaczy być poetą prywatnym?

Wydarzeniem, na które czeka wielu miłośników poezji, będzie spotkanie z Robertem Pinskym, poetą nominowanym do Nagrody Pulitzera, tłumaczem utworów Czesława Miłosza zebranych w tomie „The Separate Notebooks”. Kraków odwiedzi także Joachim Sartorius, laureat nagrody Scheerbarta za tłumaczenie współczesnej poezji amerykańskiej i członek German Academy of Language and Literature oraz urodzona w Południowej Afryce Antjie Krog, autorka licznych tomów poezji, prozy i dramatu. W festiwalu uczestniczył będzie także Petr Hruška, zaliczany do grona najwybitniejszych czeskich poetów tworzących po 1989 r., współorganizator wieczorów literackich, festiwali i wystaw w Ostrawie oraz austriacka poetka Evelyn Schlag.

Zaplanowano także spotkanie z Adamem Zagajewskim oraz Ewą Lipską. Festiwal będzie także okazją do spotkania z Anną Piwkowską, poetką oraz autorką eseistycznej książki o życiu i twórczości Anny Achmatowej i Martą Eloy Cichocką, poetką, tłumaczką, stypendystką Fundacji im. Michela d’Ornano.

Inauguracyjny wykład „Miłosz Lecture” wygłosi prof. Tadeusz Sławek, poeta, tłumacz, eseista, literaturoznawca i wykładowca uniwersytecki. Zaplanowano także trzy debaty: poświęconą intymności języków, dyskusję o micie artysty w kulturze narcyzmu i tradycyjnie już debatę poświęconą sztuce przekładu. Jak co roku w trakcie Festiwalu odbędą się warsztaty translatorskie, warsztaty krytyki literackiej, które poprowadzą Michał Nogaś, Paulina Małochleb i Justyna Sobolewska, a także poetyckie warsztaty dla dzieci.

W ramach Festiwalu premierę będzie mieć także oparty na motywach poezji Czesława Miłosza spektakl „Po wygnaniu”, w reżyserii Tomasza Cyza, wyprodukowany przez Fundację Miasto Literatury i Teatr Nowy Proxima.

Organizatorami wydarzenia są Krakowskie Biuro Festiwalowe oraz Fundacja Miasto Literatury.

Czesław Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 r. w Szetejniach na Litwie. Był poetą, prozaikiem, eseistą, tłumaczem. Laureat nagrody Nobla w roku 1980 i wielu innych prestiżowych nagród literackich, tłumaczony na czterdzieści dwa języki. Doktor honoris causa wielu uniwersytetów w USA i w Polsce.

Szkolną i uniwersytecką młodość spędził w Wilnie, tam również debiutował jako poeta, okupację niemiecką przetrwał w Warszawie. Po wojnie pracował w służbie dyplomatycznej PRL – w USA, i we Francji do roku 1951, kiedy to zwrócił się w Paryżu o azyl polityczny.

W roku 1960 wyjechał do Kalifornii, gdzie przez dwadzieścia lat jako profesor języków i literatur słowiańskich wykładał na uniwersytecie w Berkeley. Do roku 1989 publikował głównie w emigracyjnym wydawnictwie paryskiej „Kultury” i w Polsce poza cenzurą. Od roku 1989 mieszkał w Berkeley i w Krakowie.

Stały temat jego twórczości poetyckiej eseistycznej i translatorskiej stanowiły dociekania religijne. W jednej ze swych książek Miłosz zanotował fragment swojej rozmowy z Janem Pawłem II (u którego bywał na organizowanych w Castel Gandolfo sympozjach) na temat „Sześciu wykładów wierszem”: Miłosz przetłumaczył kilkanaście ksiąg Pisma Świętego, w tym Księgę Psalmów, Księgę Hioba i Ewangelię według św. Marka. Jest m.in. autorem „Traktatu teologicznego”. Mówił o nim, że nie jest poematem głębokiej wiary, lecz „bezustannej walki wewnętrznej pomiędzy wiarą i niewiarą”. Po przesłaniu tekstu papieżowi otrzymał od niego list jak mówił „bardzo ciepły i bardzo osobisty”. W kwietniu 2004 r. Miłosz napisał ostatni list do Jana Pawła II.

„Wiadomość o jego śmierci dotarła do mnie w czasie pobytu w Lourdes – pisał papież w liście do Marka Skwarnickiego. – Zakończył się okres ziemskiej jego twórczości ‘w duchu katolickiej ortodoksji’, jak mi o tym pisał w swym ostatnim liście, teraz spotkał się z Panem ‘twarzą w twarz’ i z wielkim Jego Miłosierdziem. Requiescat in pace!”.

Zmarł 14 sierpnia 2004 r. Został pochowany w Krypcie Zasłużonych klasztoru ojców paulinów na Skałce w Krakowie.