Warszawa: Kard. Nycz przewodniczył żałobnej mszy za prof. Jerzego Kłoczowskiego

Po przewodnictwem metropolity warszawskiego kard. Kazimierza Nycza została odprawiona dziś w dominikańskim kościele św. Jacka żałobna Msza św. nad urną z prochami prof. Jerzego Kłoczowskiego. Jednego z najwybitniejszych historyków Kościoła żegnali powstańcy warszawscy z pułku „Baszta”, przedstawiciele polskiej nauki, politycy, ludzie kultury, uczniowie, przyjaciele i rodzina.

Metropolita warszawski na początku liturgii wskazał na nadzwyczaj bogaty, a zarazem spełniony w służbie Ojczyźnie i bliźnim życiorys Zmarłego, który potrafił być „mężnym powstańcem, wybitnym naukowcem, ważną postacią życia publicznego, a przy tym dobrym mężem, ojcem i dziadkiem”.

W homilii o. Paweł Kozacki, prowincjał polskich dominikanów podziękował przede wszystkim prof. Kłoczowskiemu za znakomite prace badawcze o polskich dominikanach, dzięki którym zakon ten mógł głębiej zrozumieć źródła swej duchowości i własną tożsamość. „To kim są dziś dominikanie w Polsce, naszą tożsamość i formację zawdzięczamy m. in. prof. Kłoczowskiemu” – podkreślił o. Kozacki.

Kaznodzieja wskazywał, że Jerzego Kłoczowskiego przez całe życie charakteryzowało męstwo i wytrwałość w pokonywaniu trudności. Dał temu świadectwo już jako powstaniec warszawski, ciężko ranny w walkach na Mokotowie o Królikarnię. A później, w trudnej rzeczywistości PRL „nie załamał się, nie złożył broni, a tam, gdzie był, robił wszystko, co było możliwe i dawał tyle, ile można było dać”.

O. Kozacki podkreślił geniusz Profesora i jego wytrwałość w pracy naukowej, o czym świadczą setki publikacji, wydane w wielu językach oraz zaproszenia z wykładami na najbardziej renomowane europejskie i amerykańskie uniwersytety. „Pokazując dzieje wzmacniał tożsamość swego środowiska, tożsamość Polski i chrześcijańską tożsamość Europy” – zaznaczył dominikanin.

A kreśląc duchową sylwetkę Profesora, o. Kozacki wskazał na silną, prostą i zarazem pogłębioną wiarę, opartą na zaufaniu Bogu bez reszty. Podkreślił, że mimo licznych zasług, charakteryzowała go postawa wielkiej pokory i skromności. Był człowiekiem. bardzo dynamicznym, który jednak nie lansował swojej osoby. Jego życie było zawsze służbą, a do końca życia angażował się w budowanie rzeczywistości wolnej Polski. „Cechowała go głęboka wiara, że dobro ostatecznie zwycięży” – skonstatował kaznodzieja.

Czytaj także: Uroczystości pogrzebowe prof. Jerzego Kłoczowskiego

Po zakończonej liturgii, wśród wielu mówców z różnych środowisk, w imieniu uczniów prof. Kłoczowskiego zabrał głos Bogdan Borusewicz. Były marszałek Senatu podkreślił, że prof. Kłoczowski jako nauczyciel akademicki na KUL, ukształtował kilka pokoleń młodych Polaków. Fascynował ich historią kultury i Kościoła, ale jeszcze bardziej fascynował własną postawą – mistrza, człowieka mądrego i prawego, chrześcijanina i patrioty. ”

Przypomniał, że prof. Kłoczowski bardzo wiele wniósł do polskiej historiografii, implantując na tutejszy grunt doświadczenia francuskiej szkoły „Annales”, której zasługą było położenie nacisku na wykorzystanie w badaniach historycznych metod i dorobku nauk społecznych, odejście od klasycznej historii politycznej, na rzecz procesów tzw. „długiego trwania”. Borusewicz wskazał też na olbrzymie zasługi prof. Kłoczowskiego w badaniach porównawczych Europy środkowo-wschodniej i w pokazaniu roli tego regionu w historii całej Europy.

Borusewicz przypomniał, że w drugiej połowie lat 70-tych, w gronie studentów prof. Kłoczowskiego na KUL, do których sam należał, narodziło się jedno z pierwszych wydawanych poza cenzurą pism jakim były lubelskie „Spotkania. Niezależne Pismo Młodych Katolików”. Jego redaktorem naczelnym był Janusz Krupski. „Czuliśmy dyskretną opiekę profesora i jego mądrych rad chętnie korzystaliśmy” – zaznaczył.

Były marszałek Senatu ukazał też ważną rolę prof. Kłoczowskiego w tworzeniu „Solidarności” w Lublinie a później jego działalność w Obywatelskim Komitecie przy Lechu Wałęsie, przygotowującym pierwsze częściowo wolne wybory, a wreszcie jako senatora pierwszej kadencji.

Na zakończenie uroczystości, Jan Kłoczowski, syn Zmarłego, odczytał liczne telegramy kondolencyjne. Wśród nich list Prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka, który podkreślił olbrzymi wkład Profesora w obchody 1000-lecia chrztu Polski oraz późniejsze Zjazdy Gnieźnieńskie. Z kolei bp Borys Gudziak, założyciel Uniwersytetu greckokatoilickiego we Lwowie, wskazywał na historyczny wkład prof. Kłoczowskiego w proces pojednania polsko-ukraińskiego oraz zainicjowanie wspólnych badań historyków z obu krajów, mających na celu dopracowanie się bardziej obiektywnego spojrzenia na dzieje obu narodów.

***
Prof. Jerzy Kłoczowski urodził się 29 grudnia 1924 w Bogdanach Wielkich. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej i uczestnikiem powstania warszawskiego, podczas którego stracił prawą rękę. W latach 1945–1948 studiował na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

W 1950 uzyskał stopień naukowy doktora i został wykładowcą Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1967 otrzymał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a w 1974 tytuł naukowy profesora zwyczajnego. W Instytucie Historii KUL kierował Katedrą Historii Średniowiecznej i Katedrą Historii Kultury Polskiej, a od 1957 kierował Instytutem Geografii Historycznej Kościoła w Polsce. W latach 1968–1974 był dziekanem Wydziału Nauk Humanistycznych KUL.

Był współzałożycielem warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. Od 1981 kierował pracami Wszechnicy Regionu Środkowowschodniego „Solidarności”, a po ogłoszeniu stanu wojennego współpracował z tajnymi strukturami „Solidarności”.

W latach 1989-1990 przewodniczył Komitetowi Obywatelskiemu Lubelszczyzny. Był twórcą i pierwszym dyrektorem Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie, jednym z inicjatorów idei powołania w Lublinie Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów.
Zmarł 2 grudnia 2017 r. w Warszawie w wieku 93 lat.

Msza pogrzebowa nad urną z prochami profesora odbyła się wczoraj w Archikatedrze Lubelskiej, dziś w warszawskim kościele oo. Dominikanów przy ul. Freta. Natomiast główne uroczystości pogrzebowe z Mszą świętą i złożeniem prochów Zmarłego do grobu odbędą się na cmentarzu parafialnym w Krzynowłodze jutro, 14 grudnia o godz. 13.00.