Chmielnik: w muzeum w synagodze – projekt Sprawiedliwi

Podobnie jak przed rokiem ośrodek „Świętokrzyski sztetl” – multimedialne muzeum w dawnej synagodze w Chmielniku, włącza się w Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych, obchodzony 6 marca, zapraszając w tym dniu do współpracy kolejne gminy i szkoły regionu – tym razem Chęciny i Kije.

– Chodzi o to, aby inspirować środowiska lokalne do zdobywania wiedzy na temat Polaków ratujących Żydów, i to nie tylko tych, uhonorowanych medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, którego przyznanie przez Instytut Yad Vashem, jest obostrzone licznymi kryteriami, ale i być może dotąd anonimowych, zapomnianych – przekonują organizatorzy.

6 marca, w najbliższy wtorek, swój dorobek w zakresie upamiętniania Sprawiedliwych, wiedzy o nich, troski o pamięć o tych osobach i ich rodzinach zaprezentują gminy Chęciny i Kije.

W programie przewidziano wystąpienia i prezentacje uczniowskie, prelekcje, filmy amatorskie oraz spotkanie z przedstawicielem kieleckiej Delegatury IPN. Uczniowie z Kij przypomną m.in. wypadki w miejscowościach Żydówek i Wola Żydowska, uczniowie z Chęcin pod kierunkiem dr. Grażyny Barwinek w prezentacji przedstawiają historie rodzin pomagających żydowskim sąsiadom, których delegaci, obecnie mieszkający w Warszawie, także zapowiedzieli swój udział.

Ponadto gościem spotkania będzie Bogusław Bogdan Słupczyński – aktor, reżyser, pedagog, twórca Cieszyńskiego Studia Teatralnego, realizator projektów społeczno–kulturalnych na polsko–ukraińskim pograniczu.

Uczniowie Chmielnika – wolontariusze muzeum, odwiedzą także grób Kazimiery Wrzesień, Sprawiedliwej z Chmielnika.

W trakcie wydarzenia jest możliwość zwiedzenia wystawy czasowej „Kościół kielecki wobec Zagłady Żydów”, przygotowanej przez Ośrodek Edukacyjno–Muzealny „Świętokrzyski Sztetl” pod kierunkiem Ewy Kołomańskiej.

Ekspozycja na archiwalnych zdjęciach i materiałach tekstowych przypomina antyżydowskie prawo niemieckie i czas terroru na okupowanych ziemiach polskich. Pokazuje przejawy pomocy udzielanej społeczności żydowskiej przez parafie Kielecczyzny, np. w dekanacie miechowskim, Skalbmierzu czy Kielcach, postawy indywidualnych duchowych, wkład zakonów w ratowanie Żydów, z przedstawieniem biogramów księży, czy pokazaniem wkładu biskupów kieleckich i sandomierskich w akcję pomocy.

Bp Czesław Kaczmarek pomagał znanemu rzeźbiarzowi pochodzenia żydowskiego Mieczysławowi Lubelskiemu, który dzięki poparciu biskupa dostał pracę w Marmurach Kieleckich. W chwili, kiedy o jego pochodzeniu ktoś doniósł Niemcom, po raz kolejny pomógł biskup Kaczmarek. Zapewnił bezpieczne schronienie i zorganizował mu wyjazd do Warszawy.

Bp Lorek ukrywał rodziny żydowskie w dzwonnicy katedry sandomierskiej i kierował apele do władz niemieckich o złagodzenie polityki wobec obywateli polskich pochodzenia żydowskiego. Biskup Lorek wspólnie ze Stanisławem Górskim, właścicielem majątku Kliszów koło Jędrzejowa, podjął akcję ratowania dzieci żydowskich. Wyszukiwał rodziny chrześcijańskie, które gotowe były przyjąć i wychować żydowskie dziecko. Dzięki jego operatywności wiele z nich przeżyło czas Zagłady.

Chmielnickie spotkanie dedykowane Sprawiedliwym ma charakter otwarty, rozpocznie się o godz. 9.30.

Wydarzenie ma charakter edukacyjny i jest adresowane głównie (choć nie tylko) do młodzieży, która powinna poznawać historię drugiej wojny światowej, w tym zaangażowanie Polaków w ratowanie Żydów.