Warszawa: rozpoczęły się uroczystości powtórnego pogrzebu abp. Stanisława Galla

W Warszawie rozpoczęły się uroczystości związane z powtórnym pogrzebem abp. Stanisława Galla, biskupa pomocniczego archidiecezji warszawskiej, pierwszego biskupa polowego Wojsk Polskich i administratora apostolskiego archidiecezji w czasie II wojny światowej.

W południe do archikatedry św. Jana Chrzciciela wprowadzona została trumna ze szczątkami zmarłego w czasie II wojny administratora archidiecezji warszawskiej. Przed drzwiami do świątyni słowa przywitania wygłosił ks. Tadeusz Sowa, moderator wydziałów duszpasterskich kurii archidiecezji warszawskiej. Podkreślił, że ponowny pogrzeb i pochówek abp. Galla w katedrze polowej jest wyrazem wdzięczności wobec tego wielkiego pasterza okresu odzyskania przez Polskę niepodległości.

Trumna została złożona przed ołtarzem głównym świątyni. Umieszczono na niej mitrę biskupią, kielich oraz stułę.

Zgromadzeni w archikatedrze odśpiewali modlitwę Anioł Pański. Ks. Andrzej Gałka przypomniał życiorys abp. Galla. Podkreślił, że gdy 100 lat temu obchodzono jubileusz stulecia metropolii warszawskiej, odbywały się święcenia biskupie bp. Galla. Przypomniał, że w tym roku obchodzimy jubileusz 200-lecie metropolii warszawskiej. Zachęcał, aby dzisiejsza uroczystość była okazją do modlitw w intencji wiernych archidiecezji warszawskiej oraz kapelanów, żołnierzy i wszystkich wiernych ordynariatu polowego. Siostry odmówiły różaniec, w czasie którego odczytywano także rozważania ułożone przez abp. Galla. W archikatedrze, przy trumnie sufragana archidiecezji warszawskiej trwa modlitwa.

O godz. 14 rozpocznie się procesja, w czasie której na lawecie i z asystą wojskową zostanie przewieziona do katedry polowej trumna ze szczątkami pierwszego biskupa polowego. Spod archikatedry ulicami Starówki wyruszy kondukt pogrzebowy do katedry polowej.

O godz. 16 odprawiona zostanie Msza św. pod przewodnictwem kard. Kazimierza Nycza, metropolity warszawskiego. Po jej zakończeniu trumna z ciałem abp. Galla spocznie w krypcie katedry polowej. We Mszy św. uczestniczyć będzie prezydent Andrzej Duda.

***

Stanisław Gall urodził się 21 kwietnia 1865 r. w Warszawie. Studiował w latach 1880–1883 w seminarium duchownym w Warszawie, następnie w latach 1883–1887 w Rzymie filozofię, teologię i prawo kanoniczne. W 1887 r. obronił doktorat z filozofii. Święcenia kapłańskie przyjął w Warszawie 29 czerwca 1887 r. Po święceniach pełnił posługę duszpasterską na Służewie. W 1889 r. został profesorem liturgiki i filozofii warszawskiego seminarium duchownego, następnie wicerektorem seminarium. W 1910 r. mianowano go rektorem seminarium.

29 lipca 1918 r. papież Benedykt XV mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji warszawskiej i biskupem tytularnym Halikarnasu. Sakrę biskupią przyjął w archikatedrze św. Jana Chrzciciela 17 listopada 1918 r. z rąk abp. Aleksandra Kakowskiego, metropolity warszawskiego.

5 lutego 1919 r. został mianowany przez papieża Benedykta XV biskupem polowym Wojsk Polskich. Równocześnie otrzymał stopień generała porucznika (zmieniony w 1922 r. na generała dywizji). Rządy w diecezji objął 21 lutego 1919 r. Odegrał kluczową rolę w organizacji i funkcjonowaniu duszpasterstwa wojskowego podczas wojny polsko-bolszewickiej. Zorganizował kurię biskupią oraz sieć duszpasterstwa wojskowego.

Po przewrocie majowym 1926 r. począł krytycznie odnosić się do władz państwowych i Józefa Piłsudskiego. W 1932 r. bp Gall złożył rezygnację z funkcji biskupa polowego, a w styczniu 1933 r. przeszedł w stan spoczynku jako generał dywizji Wojska Polskiego.

Po rezygnacji z funkcji biskupa polowego został mianowany 16 lutego 1933 r. przez Piusa XI tytularnym arcybiskupem Karpathos i pełnił posługę duszpasterską w archidiecezji warszawskiej, w której do 1939 r. był wikariuszem generalnym. W styczniu 1939 r., po śmierci kard. Aleksandra Kakowskiego, został wybrany wikariuszem kapitulnym – tymczasowym rządcą archidiecezji. 6 stycznia 1940 r. mianowany został przez papieża Piusa XII administratorem apostolskim archidiecezji warszawskiej.

Abp Gall zachowywał w okresie okupacji bezkompromisową postawę wobec Niemców. Informował Watykan o sytuacji w kraju i zbrodniach popełnianych przez okupanta. Zmarł 11 września 1942 r. w Warszawie. Pochowany został w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim.

We wrześniu 2017 r. w związku z 75. rocznicą śmierci abp. Galla, przypadającą w tym roku setną rocznicą konsekracji biskupiej i przyszłoroczną setną rocznicą ustanowienia biskupstwa polowego, ordynariusz wojskowy bp Józef Guzdek rozpoczął starania o złożenie szczątków abp. Galla w krypcie katedry polowej. Ordynariat Polowy chce w ten sposób nawiązać do tradycji pochówków biskupich w ich katedrach.

Po uzyskaniu zgody kard. Kazimierza Nycza i odpowiednich instytucji, 29 stycznia br. odbyła się ekshumacja abp. Stanisława Galla z udziałem przedstawicieli archidiecezji warszawskiej i ordynariatu polowego.

Abp Stanisław Gall spocznie w krypcie znajdującej się w podziemiach katedry polowej obok bp. Władysława Bandurskiego, honorowego kapelana Pierwszej Brygady Legionów Polskich i bp. Tadeusza Płoskiego, biskupa polowego WP w latach 2004–2010.