Jasna Góra: Sala Papieska ponownie dostępna dla pielgrzymów

Na Jasnej Górze zakończono kolejny etap prac budowlano-konserwatorskich prowadzonych ze środków unijnych. Odnowieniu i modernizacji poddane zostały m.in. pierwsza część Kaplicy Matki Bożej tzw. przybudówka, sala papieska i nawierzchnie oraz mury trzech bastionów. Wszystko po to, by ochronić „narodową perłę” i dziedzictwo kulturalne Europy a także przypomnieć także o edukacyjnej roli sanktuarium i dostosować miejsce do potrzeb osób niepełnosprawnych.

W ramach projektu „Narodowe Perły Klasztoru OO. Paulinów Jasna Góra w Częstochowie – ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego” wielkim wyzwaniem były działania podjęte w Kaplicy Matki Bożej, która ani na chwilę nie została wyłączona dla pielgrzymów. W „atrium” remont dotyczył, poza posadzką, niemal całego pomieszczenia. Konserwacji poddane zostały m.in. kamienne portale i wszystkie elementy drewniane, w tym drzwi, futryny, wzmocnione zostały tynki na ścianach, nałożono nowe stiuki.

Odremontowany został również tzw. łącznik do głównej jasnogórskiej zakrystii. Tu konserwacji poddane zostały zarówno ściany, jak i schody. Jak powiedział o. Czesław Brud, administrator klasztoru przy tej okazji dokonano pewnego odkrycia. – Na ścianie w przedsionku przy chórze odsłonięty został nieznany dotąd fresk, ukazujący prawdopodobnie sceny z czyśćca. On był przykryty tynkiem, który teraz został zdjęty a sam obraz został poddany badaniom, odrestaurowany i cieszy teraz oczy pielgrzymów – podkreślił paulin.

Konserwacji poddane zostały także XVIII-wieczne obrazy drogi krzyżowej. Podobnie jak Golgota Jerzego Dudy-Gracza znajdująca się w górnej części. Ta, dodatkowo została specjalnie zabezpieczona szybami, bo zdarzały akty wandalizmu.

Zupełnie na nowo rozbłysła, wiekowa już, Sala Jana Pawła II. Zyskała nowe oświetlenie, scenę i bardzo nowoczesne zaplecze techniczne a nawet geotermalne ogrzewanie. Na ściany powróciły mozaiki świętych jasnogórskich pielgrzymów i gobeliny z wizerunkami Jana Pawła II, dar z 1991 r. okazji Światowych Dni Młodzieży.

Papież udzielił świeceń. Polak
wśród nowych arcybiskupów

Jak podkreśla Jerzy Jóźwik z ramienia klasztoru koordynujący projekt teraz jest ona naprawdę na miarę XXI wieku. – Sala ta posiada swoją reżyserkę, wszelkiego rodzaju urządzenia, które pozwalają na różne prezentacje zarówno teatralne, jak i kinowe, ma wygodne fotele, windę dla niepełnosprawnych, klimatyzację i wszelkie wygody – wylicza koordynator.

Dodaje, że zadanie obejmowało generalny remont odtworzeniowy i modernizację Sali Papieskiej, która ze względu na stan techniczny przez wiele lata była niedostępna dla pielgrzymów. – Zakres prac obejmował w szczególności roboty rozbiórkowe, budowę zaplecza technicznego i kompleksowy remont z dostosowaniem do najwyższych standardów – powiedział Jerzy Jóźwik. Zauważył, że w Sali surowe wnętrze z kamienia, które było tam od zawsze, połączone zostało z nowoczesnym wystrojem.

Sala im. Jana Pawła II powstała pod wałami, po których chodzą pielgrzymi odprawiając drogę krzyżową. Zbudowano ją po wybraniu skał i ziemi, która znajdowała się pomiędzy wewnętrzną i zewnętrzną okładziną wałów. Po remoncie może pomieścić ponad 500 osób.

O. Brud przypomniał, że sala stanowi bardzo ważne miejsce dla pielgrzymów, odbywających w niej okolicznościowe spotkania, rekolekcje, sesje. Jest to również miejsce projekcji filmów czy występów artystycznych. – Wymienione zostało nagłośnienie, pojawiły się ekrany i inne wyposażenie, również klimatyzacja. Wszystko po to, by sala ta była na miarę dwudziestego pierwszego wieku, funkcjonalna i służąca jak najlepiej pielgrzymom – podkreślił paulin.

O „służebności” Jasnej Góry względem pielgrzymów mówił także o. Marian Waligóra, przeor klasztoru. – Wszyscy mówimy, że Jasna Góra jest duchową stolicą Polski, św. Jan Paweł II powiedział, że to jest sanktuarium narodu. My, podejmując wszelkie prace, które upiększają to miejsce, które pomagają w lepszym jego funkcjonowaniu, patrzymy poprzez ten pryzmat, że jest to miejsce, które ma służyć tym, którzy tutaj przybywają – zauważył jasnogórski przeor i dodał: „chcemy, żeby pielgrzymi mieli jak najpiękniejsze duchowe przeżycia w spotkaniu z Matką Najświętszą a poprzez różne spotkania, odwiedzania miejsc historycznych, by mogli dobrze przeżyć swój czas pielgrzymowania”.

Poświęcenia Sali Papieskiej dokonał dziś o. Arnold Chrapkowski, generał Zakonu Paulinów. Przypomniał, że „Jasna Góra to ogromny kompleks, którego sercem jest przede wszystkim Kaplica z cudownym wizerunkiem Jasnogórskiej Maryi, ale Jasna Góra to także cały zespół budynków, instytucji, które mają służyć pielgrzymom, którzy tu zbliżają się do Boga”. – Ufamy, że na nowo to miejsce będzie tętnić życiem. Ufamy, że te grube, kamienne mury ożyją tętnem ludzkich serc i będą służyć – dodał o. generał.

W ramach unijnych środków podjęte zostały intensywne i zakrojone na szeroką skalę prace budowlano-remontowe na trzech przestrzeniach jasnogórskich bastionów. Wykonane zostały nowe izolacje na dużych powierzchniach pod wałami, pod którymi znajdują się m.in. dolna zakrystia i właśnie sala Jana Pawła II. – To są miejsca bardzo newralgiczne. To połączenie starego z nowym. Kiedyś użyto tam do zabezpieczenia jedynie zwykłej papy i lepiku. Wiemy, że to stanowczo za mało. Dlatego podjęliśmy prace mające wyeliminować wielki problem – powiedział paulin.

Na tzw. kurtynie południowej, gdzie znajduje się Sala Jana Pawła II prace obejmowały wymianę wszystkich warstw tarasowych i schodów, renowację kamiennych balustrad, budynku bramy wałowej oraz ceglanego muru kurtyny. Wykonane działania pozwalają chronić Salę przed dalszym przeciekaniem, jak również podwyższają bezpieczeństwo pielgrzymów i ogólną estetykę tarasów wokół Jasnej Góry.

Prace na „kurtynie wschodniej”, gdzie znajduje się ołtarz polowy i pomnik św. Jana Pawła II, obejmowały również wymianę warstw tarasowych czyli nawierzchni, wymianę schodów i kamiennych nakryw. Podobnie było w przypadku bastionu św. Rocha, pod którym znajduje się Muzeum Skarbiec Pamięci Narodu. To w nim eksponowane są m.in. mury pamiętające czasy oblężenia szwedzkiego. Tam dodatkowo dokonano częściowej wymiany hydroizolacji, z nowym ukształtowaniem ułatwiającym odprowadzenie wody. Został też wykonany remont świetlików oraz remont odtworzeniowy elewacji wewnętrznych bastionu.

Sławomir Ochman, również koordynujący projekt, podkreśla, że Jasna Góra jako zabytek i miejsce pielgrzymkowe, stawia konkretne wymagania. – Tu zawsze trzeba mieć na uwadze zdanie konserwatora i starać się łączyć zabytek z tym co nowoczesne – powiedział Ochman.

O specyfice prac prowadzonych w Sanktuarium mówi także o. administrator. – Jasna Góra jest specyficzna, co do realizacji tego typu zadań, konserwacji i remontów, bo okres zimowy nie sprzyja, wtedy temperatury są nieodpowiednie, a okres letni to duża ilość pielgrzymów – przypomina o. Brud.

Za zakończony etap prac remontowych paulini i osoby odpowiedzialne za projekt dziękowali podczas Mszy św. w Kaplicy Matki Bożej. Generał Zakonu przypomniał w kazaniu, że „w tym roku, kiedy wspominamy rocznicę odzyskania niepodległości przez naszą Ojczyznę, to tu, na Jasnej Górze, chcemy nie tylko dziękować za tą zewnętrzną wolność, ale również za miliony wolnych ludzkich serc, które tutaj od zniewolenia przeszły do wolności”.

Głównym celem projektu „Narodowe Perły Klasztoru OO. Paulinów Jasna Góra w Częstochowie” była ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego, zwiększenie funkcjonalności zabytkowych obiektów oraz rozwój działalności kulturowej. Prace trwały 15 miesięcy.

Unijne środki stanowią tylko część funduszy potrzebnych na renowację narodowego dziedzictwa jakim jest Jasna Góra. Większość prac jest możliwa dzięki wsparciu przybywających tu pielgrzymów. Wartość projektu to ok. 21 mln zł, w tym 17,7 mln zł dofinansowania.

Wkrótce Jasna Góra zawita w przestrzeń wirtualną. Przygotowywany jest bowiem, w postaci cyfrowej, spacer po Sanktuarium.