Dzieła Góreckiego i Pendereckiego zabrzmiały na Festiwalu im. Ludwiga van Beethovena

II Symfonia „Kopernikowska” Henryka Mikołaja Góreckiego i „Polskie Requiem” Krzysztofa Pendereckiego zabrzmiały podczas kolejnego dnia 22. Wielkanocnego Festiwalu im. Ludwiga van Beethovena.

W pierwszej części dzisiejszego koncertu zabrzmiała II Symfonia „Kopernikowska” na sopran i baryton solo, chór mieszany i orkiestrę. Wystąpili: Iwona Hossa, Mariusz Godlewski, Chór Filharmonii Narodowej i Sinfonia Varsovia pod batutą Macieja Tworka.

II Symfonia skomponowana została przez Henryka Mikołaja Góreckiego w 1972 r. na zamówienie Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku, z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika, przypadającej na rok 1973. Część pierwsza przynosi muzyczny obraz mechanizmu wszechświata. Kompozytor wykorzystał tu wersety biblijnych psalmów (145, 6 i 135) ukazujące Stwórcę porządku nieba i ziemi, dnia i nocy.

Część II jest z kolei próbą rozważań nad doskonałością uniwersum. W zakończeniu dzieła kompozytor wplótł w muzykę czterogłosowy chorał z antyfonarza bożogrobców z Miechowa, pochodzący z drugiej połowy XV wieku.

Po przerwie zabrzmiało natomiast „Polskie Requiem” Krzysztofa Pendereckiego w wykonaniu solistów, Chóru Filharmonii Narodowej i orkiestry Sinfonia Varsovia pod kierunkiem kompozytora.

„Polskie Requiem” powstawało w trudnych latach 1980-84. Dedykacje, którymi zostały opatrzone kolejne części utworu, przywołują przemilczaną przez lata prawdę o tragicznych doświadczeniach polskiej historii i wskazują na heroiczne świadectwa wiary w wartości najwyższe.

Dwie części utworu powstały w związku z wydarzeniami lat 1980-81. Lament „Lacrimosa” został napisany na prośbę Lecha Wałęsy na uroczystość odsłonięcia pomnika Ofiar Grudnia 70, symbolizującego walkę robotników z komunistyczną władzą.

Na wieść o śmierci Stefana Wyszyńskiego w maju roku następnego, Penderecki skomponował modlitwę błagalną Agnus Dei na chór a cappella. Wykonana ona została podczas uroczystości żałobnych Prymasa Tysiąclecia. Po wprowadzeniu stanu wojennego w wyobraźni kompozytora krystalizował się zamysł stworzenia wielkiej formy kantatowo-oratoryjnej jako świadectwa pamięci tragicznych wydarzeń polskiej historii. Zgodnie z tradycją gatunku requiem Penderecki sięgnął do kolejnych tekstów liturgii mszy żałobnej.

Pierwszą część sekwencji zadedykował Powstaniu Warszawskiemu, drugą poświęcił pamięci ofiary życia Ojca Kolbego w Auschwitz. Kolejna część, poprzedzająca finał, przywoływała tragedię Katynia.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości kompozytor włączył do „Polskiego Requiem” pochwalne „Sanctus”. Wreszcie, skomponowana w roku 2005 po śmierci papieża Polaka „Chaconne in memoria del Giovanni Paolo II” zamknęła ostatecznie całość „Polskiego Requiem”.

W programie rozpoczętego 16 marca Festiwalu znalazło się 19 koncertów symfonicznych, 3 kameralne i dwa recitale pianistyczne. W tegorocznej edycji znalazły się dzieła m.in. Beethovena, Haydna, Gerswhina, Mozarta, Dvořáka, Góreckiego i Pendereckiego.

Wydarzenie, które potrwa do 30 marca otworzył w miniony piątek słynny polski pianista Krystian Zimerman.

Na tegorocznym Festiwalu wystąpi lub już wystąpiło wielu innych znamienitych wykonawców, m.in. niemiecka skrzypaczka Anne Sophie Mutter. Wraz z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach pod batutą rumuńskiego dyrygenta Cristiana Măcelaru wykonała Koncert skrzypcowy D-dur op. 61 Ludwiga van Beethovena. Tę samą orkiestrę poprowadzi amerykański dyrygent Leonard Slatkin 29 marca w II Symfonii „Zmartwychwstanie” Gustava Mahlera.

W środę 28 marca melomani usłyszą „Siedem ostatnich słów Chrystusa na krzyżu” Josepha Haydna w wykonaniu Szymanowski Quartet (jako narrator wystąpi Wojciech Pszoniak)zaś w Wielki Piątek, 30 marca zabrzmi „Stabat Mater” Antonína Dvořáka. Orkiestrę Filharmonii Narodowej poprowadzi niemiecki dyrygent Christoph Eschenbach.

Organizatorem Festiwalu jest Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena powołane w 2003 roku w Krakowie. Pomysłodawcą i założycielem instytucji jest Elżbieta Penderecka.