Wybór Polaka na papieża czwartym wydarzeniem ostatniego stulecia

Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku było najważniejszym dla naszego kraju wydarzeniem ostatniego stulecia. Taką opinię wyraziło 40 proc. dorosłych Polaków pytanych przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Wybór kard. Wojtyły na papieża znalazł się na czwartym miejscu – to wydarzenia jako najważniejsze wskazało 15 proc. badanych.

Wśród największych niepowodzeń Polski w okresie ostatnich stu lat najczęściej wymieniano II wojnę światową i okupację niemiecką (14%). Na drugim miejscu pod względem częstości wymieniania znalazły się lata 1945–1989 (określane też jako PRL, rządy PZPR, okres komunizmu), o których mówiło 9% badanych.

Do najważniejszych wydarzeń wymienianych przez znaczącą grupę badanych należy zaliczyć wybór Karola Wojtyły na papieża, choć w roku 2018 mówiło o tym znacznie mniej osób niż w 2008 (15% wobec 21%).

Mniej osób niż przed dziesięcioma laty wśród trzech najważniejszych dla Polski wydarzeń minionego stulecia wymieniło powstanie „Solidarności”, Sierpień 1980 (spadek z 11% do 8%). Minimalnie zaś zwiększyła się grupa badanych wymieniających w tym kontekście przystąpienie Polski do NATO (wzrost z 4% do 5%).

Po 4% badanych wśród trzech najważniejszych dla Polski wydarzeń minionego stulecia wymieniało bitwę warszawską z 1920 roku („Cud nad Wisłą”) oraz ogólnie transformację ustrojową w Polsce po 1989 roku. Po 3% respondentów mówiło w tym kontekście o powstaniu warszawskim oraz o wydarzeniach z przełomowego roku 1989, czyli obradach Okrągłego Stołu, wyborach 4 czerwca i ogólnie o zwycięstwie „Solidarności” i odzyskaniu wolności.

Zebranie plenarne biskupów w Płocku

Po 2% ankietowanych wśród trzech najważniejszych wydarzeń dla Polski z ostatnich stu lat wymieniło I wojnę światową, stan wojenny, katastrofę smoleńską (w tym śmierć prezydenta Lecha Kaczyńskiego) oraz przejęcie władzy przez Prawo i Sprawiedliwość w wyniku wyborów w 2015 roku (wygranej PiS w wyborach parlamentarnych i Andrzeja Dudy w wyborach prezydenckich).

Postrzeganie wyboru Karola Wojtyły na papieża jako jednego z najważniejszych wydarzeń w historii Polski ostatnich stu lat wiąże się przede wszystkim z wiekiem, przy czym pod względem częstości wymieniania istotnie różnią się badani mający co najmniej 35 lat, wśród których mówiło o tym wydarzeniu 18%, i młodsi, z których wspominało o nim jedynie 8%.

CBOS zadało też otwarte pytanie o największe sukcesy Polski w mijającym stuleciu. Najczęściej jako sukces naszego kraju w ostatnich stu latach badani wymieniali odzyskanie niepodległości w 1918 roku (25%). Niewiele mniej osób mówiło też w tym kontekście o wstąpieniu do Unii Europejskiej (24%). Na trzecim miejscu pod względem częstości wymieniania znalazło się obalenie komunizmu (15%), często z zaznaczeniem, iż był to proces bezkrwawy.

W pierwszej piątce pod względem częstości wymieniania wśród największych sukcesów Polski w ostatnim stuleciu znalazło się jeszcze wstąpienie do NATO i wybór Polaka na papieża (po 9%).

CBOS zapytało także respondentów, co zaliczyliby do największych niepowodzeń Polski w okresie ostatnich stu lat. Najczęściej wymieniano II wojnę światową i okupację niemiecką (14%). Na drugim miejscu pod względem częstości wymieniania znalazły się lata 1945–1989 (określane też jako PRL, rządy PZPR, okres komunizmu), o których mówiło 9% badanych.

Po 6% respondentów wymieniało natomiast przejęcie władzy w kraju przez Prawo i Sprawiedliwość w wyniku wyborów w 2015 roku oraz podporządkowanie Polski i uzależnienie od ZSRR. Dla 4% badanych jednym z największych niepowodzeń w ciągu ostatnich stu lat był stan wojenny.

Po 2% respondentów w kontekście największych niepowodzeń naszego kraju wymieniało prywatyzację (wyprzedaż majątku narodowego); złe rządy i niską jakość klasy politycznej; konflikty polityczne, kłótnie między politykami; złą politykę zagraniczną obecnego rządu (obniżenie prestiżu Polski na arenie międzynarodowej, konflikt z UE); niepowodzenia sportowe; katastrofę smoleńską (śmierć prezydenta Lecha Kaczyńskiego) oraz rządy koalicji PO–PSL (w tym także wybór Bronisława Komorowskiego na prezydenta).

Badanie przeprowadzono w dniach 28 czerwca – 5 lipca 2018 roku na liczącej 952 osoby reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców.