W 100. rocznicę odzyskania niepodległości poświęcenie odnowionego Kopca Piłsudskiego w Brunarach

Miłość Ojczyzny to najpierw pamięć o tych wszystkich, którym tak wiele zawdzięczamy. Wiele pokoleń pracowało, poświęcało się, tworzyło kulturę narodową, tworzyło ojczyste dzieje, abyśmy mogli to całe dziedzictwo podjąć i budować jeszcze lepszą przyszłość. Podkreślił to ks. Józef Bąk, proboszcz parafii w Brunarach w Beskidzie Niskim podczas Mszy św. związanej z rewitalizacją Kopca Piłsudskiego.

– Jest to „wyraz wdzięczności wyrażonej Bogu za odzyskanie Niepodległości przez naszą Ojczyznę przed stu laty”, to spełnienie marzeń wielu pokoleń Polaków, czego symbolem stał się marszałek Józef Piłsudski, powiedział ks. Bąk.

Kopiec przy trasie Brunary – Czarna wzniesiono w 1938 r., w 20. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. „Usypany w tym miejscu mówi o tym, że tu jest Polska, a Polacy to wielka rodzina różnych kultur, wyznań i narodów, dla których Polską jest Ojczyzną niezależnie od tego, czy jest się Polakiem, Łemkiem, Ślązakiem, Mazurem, czy Kaszubem”, przypomniał proboszcz z Brunar.

Inicjatorem usypania Kopca Piłsudskiego na obchodzoną w 1938 roku 20. rocznicę odzyskania Niepodległości był Karol Stieber. Po wojnie głaz z piaskowca ze szczytu obsunął się do jego podnóża, gdzie przeleżał do czasów obecnych. Rewitalizacji i oddania go do ruchu turystycznego podjął się Nadleśniczy Nadleśnictwo Łosie Franciszek Zygarowicz przy wsparciu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie.

Oprawę artystyczną uroczystości w ramach obchodów 100. rocznicy Odzyskania Niepodległości przygotowała młodzież z Zespół Szkół w Brunarach.

W Brunarach znajduje się jedna z najpiękniejszych cerkwi w Beskidzie Niskim. Świątynia, której początki sięgają XVI wieku, leży na istniejącym od 2001 roku Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego. Należą do niego 253 najcenniejsze i najciekawsze zabytkowe obiekty drewniane: kościoły, cerkwie, dzwonnice, dwory, wille i skanseny należące do najcenniejszych zabytków ludowej kultury materialnej.

Od 2013 roku cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach, najcenniejsza pamiątka po mieszkającej tam niegdyś ludności łemkowskiej, znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO. Po akcji „Wisła” w 1947 roku cerkiew przeszła w ręce katolików. Jej cerkiewny wystrój został przez katolików zachowany „w trosce o to, by przekazać w nienaruszonym stanie następnym pokoleniom jako świadectwo mówiące o mieszkańcach Brunar, ich kulturze, historii i umiłowaniu Pana Boga”.

Położoną przy dawnym szlaku wiodącym na Węgry wieś Brunary, założył król Kazimierz Wielki. – Na przestrzeni wieków zmieniały się tu wyznania, ludzie, przynależność państwowa oraz ustroje polityczne, a świątynia niezmiennie służyła i nadal służy lokalnej społeczności jako Dom Boży, podkreślił w rozmowie z KAI ks. proboszcz Bąk. Ta dawna świątynia unicka, a dziś kościół rzymsko-katolicki, jest zabytkiem „żyjącym”. Perła cerkiewnej architektury drewnianej jest miejscem nie tylko obrzędów liturgicznych, ale też wydarzeń kulturalnych.

Od 2007 roku odbywają się tu koncerty w ramach festiwalu „Muzyka Zaklęta w Drewnie”. Każdy rok rozpoczyna koncert kolęd, kilka razy w roku mają też miejsce wydarzenia muzyczne. W 2017 zorganizowano po raz pierwszy Muzyczne Spotkania z Sacrum w Brunarach. Mają one charakter ekumeniczny, a patronat nad nimi objęła znakomita śpiewaczka Teresa Żylis-Gara. „Muzyka sakralna jest szczególną formą kontaktu ze Stwórcą, gdyż wyraża to, czego nie sposób wyrazić słowami”, tłumaczy ks. Bąk i zachęca do odwiedzenia Brunar.

I ciekawostka: w centrum świątyni znajduje się piękny żyrandol, ufundowany przez rodzinę Szlapaków, dziadków Józefa Cyrankiewicza. Były I sekretarz PZPR urodził się w Brunarach i tu się wychowywał. Grekokatolik Albin Szlapak, właściciel majątku i kilku tartaków w okolicy Brunar, ufundował też cerkiew w sąsiedzkiej Czyrnej.