Abp Gądecki: autorytet kard. Hlonda wyrastał z prawości jego czynu i słowa

„Autorytet kard. Augusta Hlonda wyrastał z prawości jego czynu i słowa. W tym człowieku nie było niedomówień, dwuznaczności, skrywania czy przemilczania prawdy. Było ewangeliczne «tak, tak i nie, nie», albo chrześcijaństwo, albo barbarzyństwo” – podkreślił abp Stanisław Gądecki, przypominając życie i posługę pasterską kard. Augusta Hlonda, którego 70. rocznica śmierci minęła 22 października. W poznańskiej katedrze, tradycyjnie od 16 lat w pierwszą niedzielę po uroczystości Wszystkich Świętych, metropolita poznański przewodniczył Mszy św. z okazji dnia modlitw o kanonizację błogosławionych i beatyfikację sług Bożych pochodzących z archidiecezji poznańskiej.

„Nie wolno nam zaprzepaścić dziedzictwa duchowego przodków, którzy pozostawili nam wzór życia chrześcijańskiego, stając się wychowawcami Polski i świata” – zaznaczył abp Gądecki. Portrety kanonizowanych oraz świadków wiary z archidiecezji poznańskiej widniały podczas Mszy św. przed ołtarzem oraz na filarach bazyliki archikatedralnej.

W homilii przewodniczący KEP, przypominając życie i posługę kard. Hlonda, przywołał słowa, które późniejszy prymas Polski zapisał w 1924 r. i które realizował przez całe życie: „Kościół nie może identyfikować się z żadną narodowością i z żadną partią”. Zwrócił uwagę na liczne dzieła, jakie pochodzący ze Śląska hierarcha podejmował po powrocie z zagranicznych studiów jako pierwszy administrator polskiego Śląska, a później pierwszy biskup nowo powołanej diecezji katowickiej.

Przewodniczący KEP przypomniał, że po pół roku rządów, kard. Hlond został powołany na stolicę prymasowską w Gnieźnie. „Ingres do prymasowskiej katedry oceniano jako znak nowych czasów, w których do głosu dochodzi prostota, bezpośredniość, otwarcie na ludzi i umożliwienie świeckim apostołowania” – podkreślił abp Gądecki. Zaznaczył, że kard. Hlond „niemal każdy projekt przedkładał do rozważenia odpowiednim zespołom, chętnie przyjmował i wysłuchiwał uwagi i zastrzeżenia, żadnego poważniejszego zarządzenia nie wydał bez zasięgnięcia opinii doradców”.

Metropolita poznański zauważył, że kard. Hlond nie tylko zainaugurował działalność w Poznaniu Katolickiej Szkoły Społecznej, troszczył się o apostolat świecki, powołał Akcję Katolicką, Radę Społeczną przy Prymasie Polaki, ale przygotował też Krajowy Kongres Eucharystyczny, gdyż chciał odrodzić społeczeństwo przez Eucharystię.

Abp Gądecki zwrócił uwagę na autorytet, którym cieszył się kard. Hlond. „Chociaż on sam uznawał życie religijne za podstawę pomyślnego rozwoju państwa, czasy, w których żył, naznaczone były przemocą, dyktaturami, totalitaryzmem. Jego autorytet wyrastał z prawości jego czynu i słowa” – podkreślił abp Gądecki.

Wierni archidiecezji poznańskiej, a zwłaszcza świeccy ze środowisk, z których wywodzili się kandydaci na ołtarze, ich rodziny i wspólnoty zakonne reprezentujące dzieła, którym patronują, modlili się w intencji ich kanonizacji.

Do grona kandydatów na ołtarze z archidiecezji poznańskiej należy 16 męczenników, którzy ponieśli śmierć w czasie II wojny światowej, a także m.in. bł. Bogumił, bł. Edmund Bojanowski i bł. siostra Sancja Szymkowiak.

August Hlond urodził się 5 lipca 1881 r. w Brzęczkowicach na Śląsku. W 1897 r. złożył śluby zakonne w zgromadzeniu księży salezjanów. 24 czerwca 1926 r. został mianowany przez Piusa XI arcybiskupem gnieźnieńskim i poznańskim – prymasem Polski, a 20 czerwca 1927 r. został kreowany kardynałem.

Od roku 1926 do 1939 nie było w dziejach polskiego Kościoła wydarzenia o większym znaczeniu, które nie wiązałoby się z postacią prymasa Hlonda. Pisał listy pasterskie. Organizował zjazdy i kongresy w Polsce. Reprezentował papieża jako delegat w innych krajach. Troszczył się o wielomilionową emigrację polską, stwarzając dla zaspokojenia jej potrzeb duchowych nowe zgromadzenie zakonne – Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej.

W 1939 r. opuścił wraz z rządem Polskę, udając się początkowo do Rumunii. 19 września 1939 r. przybył do Watykanu. Okres II wojny światowej spędził na przymusowej emigracji we Włoszech, Francji, w Szwajcarii i w Niemczech. Będąc za granicą, prymas przekazywał światu informacje o zbrodniach popełnianych przez Niemców na polskim narodzie

3 lutego 1944 r. został aresztowany przez gestapo i internowany w Paryżu, a potem kolejno w klasztorach w Bar-le-Duc i Wiedenbrück (w Westfalii). Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie udał się do Rzymu, skąd 20 lipca 1945 r. wrócił do Poznania. Pierwszymi decyzjami, jakie podjął po powrocie do kraju, była reorganizacja Kościoła na ziemiach północnych i zachodnich, włączonych do Polski.

Kard. Hlond zmarł 22 października 1948 r. w Warszawie. Został pochowany w podziemiach archikatedry św. Jana w Warszawie.

Proces beatyfikacyjny kard. Hlonda trwa od 1992 r. 21 maja br. papież Franciszek uznał heroiczność cnót prymasa, co stanowi ważny krok w drodze na ołtarze.