Abp Ulloa: Panama ma dwa oblicza

Już za kilka dni – w dniach 22-27 stycznia – Panama w Ameryce Środkowej będzie gościć uczestników głównych obchodów 34. Światowego Dnia Młodzieży i papieża Franciszka, który z tej okazji odwiedzi ten kraj. „Nasz kraj ma dwa oblicza: obok nowoczesnych dzielnic stolicy znaczna część ludności żyje w ubóstwie” – podkreślił arcybiskup Miasta Panamy i przewodniczący miejscowego komitetu organizacyjnego ŚDM – José Domingo Ulloa.

„Turyści, wybierając się do Panamy, wyobrażają sobie, że tu jest jak w Dubaju. Ale to tylko fasada. Panama jest krajem o dwóch obliczach, w którym niektórzy ludzie nie opuszczają swoich pięknych dzielnic, aby nie widzieć nędzy u swoich drzwi” – powiedział gospodarz wizyty papieża w wywiadzie dla szwajcarskiego portalu katolickiego „cath.ch”. Dodał, że Dni pozwolą 200 tys. ich uczestników z całego świata „poznać prawdziwe oblicze naszego kraju”.

Hierarcha Z goryczą zauważył, że tylko niewielka mniejszość zamożnych Panamczyków ma przywilej korzystania z czystych ulic stolicy z jej luksusowymi butikami, szklanymi drapaczami chmur, bankami i przedsiębiorstwami usługowymi, a także z prestiżowego kanału. Przepaść między biednymi a bogatymi należy do największych na świecie; najbogatsi, którzy stanowią ok. 10 proc. ludności Panamy, mają dochody 37-krotnie większe niż najubożsi.

Z kolei w rozmowie z kanałem informacyjnym TVN Noticias abp Ulloa powiedział, że Panama jest wprawdzie bogata, jednakże wielkie nierówności wykluczają znaczną część społeczeństwa z tego dobrobytu. Fakt, że wielu spośród 3,5 miliona mieszkańców kraju nie ma dostępu do nauki i opieki zdrowotnej, jest „grzechem społecznym”, podobnie jak obojętna postawa i brak dobrej woli w poszukiwaniu rozwiązań. Młodzi Panamczycy potrzebują większych możliwości na przyszłość, potrzebują też zainteresowania oraz wsparcia ze strony starszego pokolenia. W kraju trzeba też wypowiedzieć zdecydowaną walkę korupcji, która jak „wirus” opanowała wszystkie organizacje i instytucje Panamy. W konsekwencji mamy sytuację, w której „w nic i nikomu się nie wierzy” – stwierdził arcybiskup stolicy.

Z analizy ogłoszonej w 2017 przez rząd Panamy wynika, że w niektórych regionach kraju ubóstwo dotyka jest nawet ponad 90 proc. ludności, podczas gdy w najlepiej rozwiniętych regionach jest to 10 procent. W szczególnie trudnej sytuacji są potomkowie niewolników z czarnej Afryki, sprowadzanych do Panamy w czasie kolonizacji przez Hiszpanię od końca XV wieku, a także migranci z Antyli, którzy w XX wieku przybyli do budowy Kanału Panamskiego. Tak zwani Afropanamczycy żyją w robotniczych dzielnicach tradycyjnie ubogich regionów prowincji Colón, Darién i Panamá.

Na margines społeczny spychana jest też i wykluczana ludność tubylcza kraju, należąca do grup Ngäbe, Buglé, Kuna, Emberá, Wounaan, Bribri i Naso Tjërdi. Stan zdrowia tych ludzi jest często opłakany, umieralność dzieci trzykrotnie przewyższa średnią krajową, są oni także bardzo słabo wykształceni. „Ludność tubylcza nie ma dostępu do dobrze płatnych miejsc pracy. Społeczeństwo w Panamie żyje głównie w oparciu o usługi, a uboga ludność nie ma warunków, by wejść w tak bardzo nastawiony na konkurowanie zglobalizowany świat” – tłumaczyła w rozmowie z „cath.ch” Maribel Jaen, kierująca kościelną Komisją Sprawiedliwość i Pokój (Iupax).

Według niej problem gospodarki Panamy polega na tym, że wzrost dokonuje się tylko przez wydobywanie surowców, ich eksport i przetwarzanie w innych krajach. Ochrona środowiska, jakość życia czy prawa człowieka często się tu wcale nie liczą, powiedziała przewodnicząca Iupax. Poinformowała też, że w działalności w obronie praw człowieka komisja Iustitia et Pax wspiera zwłaszcza rolników, którzy cierpią na skutek projektów budowlanych na ich terenach oraz budowę nowych zbiorników retencyjnych.

Organizując największe wydarzenie w historii kraju, jakim będą Światowe Dni Młodzieży, Kościół lokalny pragnie także w kraju umocnić świadomość istniejących problemów i podjąć kroki na rzecz ich rozwiązania. Jedną z inicjatyw są trwające od połowy 2018 r. spotkania różnych pokoleń, organizowane z udziałem uniwersytetów krajowych. Ta inicjatywa przerodziła się w grudniu 2018 r. w Fundację Międzypokoleniową.