Dzień Judaizmu dniem modlitwy za wszystkie ofiary Holokaustu

Pod hasłem z Księgi Proroka Ozeasza „Nie przychodzę, żeby zatracać” obchodzony będzie 17 stycznia XXII Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. Centralne obchody odbędą się w Łodzi, gdzie – jak przypomniał bp Rafał Markowski – powstało największe, po warszawskim, żydowskie getto. „Podczas obchodów będziemy się modlić za wszystkie ofiary Holokaustu” – zaznaczył dziś na konferencji prasowej w Warszawie przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem.

Centralne obchody Dnia Judaizmu rozpocznie w czwartek 17 stycznia wspólna modlitwa na łódzkim Cmentarzu Żydowskim o godz. 9:30. Następnie o godz. 11:00 w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana odbędzie się sympozjum składające się z dwóch wystąpień.

Prof. Paweł Śpiewak odpowie na pytanie „W jaki sposób Żyd czyta Torę?” zaś ks. dr Arnold Zawadzki zmierzy się z kwestią „Czy żydowska lektura Biblii jest potrzebna chrześcijanom?”. Następnie dyskusję poprowadzi bp Rafał Markowski, przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem.

Drugi panel poświęcony relacjom chrześcijańsko – żydowskim animować będzie Joanna Podolska, dyrektor Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, a głos zabiorą: Nili Amit i Br. Krzysztof Fronczak OH.

Szczególnym wydarzeniem tego dnia wieńczącym całe obchody będzie Centralne nabożeństwo Słowa Bożego prowadzone przez abp. Grzegorza Rysia i rabina Dawida Szychowskiego, które celebrowane będzie w namiocie ustawionym na Starym Rynku w Łodzi w pobliżu miejsca zburzonej przez Niemców w czasie wojny Synagogi Alte Szil. Po nabożeństwie odbędzie się wieczór z kulturą zatytułowany: „Kobiety w Biblii”.

W przeddzień obchodów, 16 stycznia o godz. 19:00, w łódzkiej katedrze zostanie otwarta wystawa zatytułowana: „Artur Szyk, Człowiek dialogu”. Wydarzenie przygotowało przez Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w łodzi z okazji 60. rocznicy śmierci artysty. Dopełnieniem wystawy będzie koncert Chóru Dziecięcego Miasta Łodzi, który zaprezentuje pieśni i piosenki żydowskie.

Do modlitwy i uczestnictwa w tegorocznym Dniu Judaizmu zaprasza metropolita łódzki abp Grzegorz Ryś. „Potrzebujemy dziś mocnego znaku, który przekształca przeszłość, odwraca przeszłość. Aby nie powtórzyło się już nigdy to, co było złe w naszej historii musimy być blisko siebie, musimy się razem spotykać także przed Panem Bogiem i razem modlić się o jedność, o pokój w świecie. Przyjdźcie, będziemy razem! – zaprasza arcybiskup łódzki.

Z kolei rabin Łodzi Dawid Szychowski zaznacza, że kolejny Dzień Judaizmu jest bardzo ważną dla niego okazją do spotkania z mieszkańcami miasta i rozmowy, pomimo różnic. „Nasze spotkanie będzie także modlitwą, będzie wydarzeniem tu i teraz, a intencją naszej modlitwy będzie prośba do Boga, by zesłał pokój, by nie było wojen, abyśmy potrafili się porozumieć ponad podziałami” – podkreśla Szychowski.

Wybór Łodzi nie miejsce tegorocznych obchodów Dnia Judaizmu wiąże się z wielowiekową obecnością gminy żydowskiej. Na przełomie XVIII i XIX w. Łódź zaczęła się przekształcać w silny ośrodek przemysłowy. Wraz z tym procesem nastąpił napływ ludności żydowskiej. W XIX w. powstały pierwsza synagoga i cmentarz żydowski.

Przed II wojną światową w Łodzi mieszkało blisko 250 tys. Żydów. To tu żył Izrael Poznański, który wzniósł olbrzymią fabrykę włókienniczą, pobudował dla siebie pałac, a dla swoich pracowników przybywających do Łodzi za chlebem kamieniczne mieszkania, szpital, a nawet kościół.

W czasie niemieckiej okupacji w Łodzi znajdowało się drugie co do wielkości (zaraz po Warszawie) getto. Oprócz Żydów łódzkich, zwożono do niego Żydów z Niemiec oraz terenów będących pod okupacją niemiecką. W okresie istnienia getta zmarło w nim z głodu lub chorób blisko 50 tys. osób, natomiast ok. 80 tys. w 1944 r. deportowano do obozów śmierci.

„To w celu upamiętnienia wszystkich ofiar niemieckiego nazizmu, który dramatycznie dotknął mieszkańców Łodzi, w tym szczególnie łódzkich Żydów, obchody Dnia Judaizmu odbędą się na tej męczeńskiej ziemi. Wszystkich ludzi dobrej woli serdecznie zapraszam do udziału w nich” – wyjaśnił przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem.

W mieście znajduje się największy w środkowo-wschodniej Europie cmentarz żydowski, na którym pochowani są między innymi rodzice Juliana Tuwima.

„Na tle rosnącej fali fanatyzmu, rasizmu i nacjonalizmu, wartości moralne wskazywane przez religie są bardziej aktualne niż kiedykolwiek. Systemy religijne, wierne swemu duchowi, stają się bardzo ważnym czynnikiem uśmierzania przemocy, obrony życia, ochrony praw człowieka, przeciwdziałania ubóstwu oraz troski o pokój i sprawiedliwość społeczną” – stwierdza przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem.

Obchody XXII Ogólnopolskiego Dnia Judaizmu będzie transmitowany na stronie Archidiecezji Łódzkiej, Facebooku – Archidiecezja Łódzka oraz na kanale YouTube – Archidiecezja Łódzka. Transmisja online już od godz. 18:00.

Ogólnopolski Dzień Judaizmu został ustanowiony przez Konferencję Episkopatu Polski w 1997 r. Jego celem jest rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także modlitwa i refleksja nad związkami obu religii. Dzień Judaizmu ma pomóc katolikom w odkrywaniu judaistycznych korzeni chrześcijaństwa oraz pogłębianiu świadomości – jak nauczał Jan Paweł II – że religia żydowska nie jest wobec chrześcijaństwa rzeczywistością zewnętrzną, lecz „czymś wewnętrznym, oraz że nasz stosunek do niej jest inny aniżeli do jakiejkolwiek innej religii”.

Polska jest drugim, po Włoszech, europejskim krajem, w którym zaczęto organizować takie obchody. Później włączyły się w tę inicjatywę m.in. Austria, Holandia i Szwajcaria.

Zgodnie z założeniami Episkopatu, Dzień Judaizmu ma przybliżać nauczanie Kościoła po II Soborze Watykańskim na temat Żydów i ich religii oraz ukazywać antysemityzm jako grzech. Jest to też okazja do propagowania posoborowego wyjaśniania tekstów Pisma Świętego, które w przeszłości mogły być interpretowane w sposób antyjudaistyczny i antysemicki.

Po raz pierwszy Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce obchodzono w 1998 r. w Warszawie. Od tego czasu obchody te odbywały się w największych polskich miastach.

Obecnie do gmin żydowskich w Polsce należy ok. 4 tys. osób, natomiast społeczność Żydów w Polsce szacuje się na ok. 20 tys.