Kard. O. Gracias: za kryzys odpowiedzialny jest cały Kościół

Chociaż kryzys nadużyć wydaje się wpływać szczególnie na niektóre części Kościoła powszechnego, to nie jest to zjawisko ograniczone, ale cały Kościół musi się do niego odnieść i zdecydowanie działać – powiedział 22 lutego kard. Oswald Gracias z Indii. Był on pierwszym relatorem generalnym podczas porannej sesji drugiego dnia watykańskiej konferencji o wykorzystywaniu seksualnym małoletnich w Kościele. Mówił on o odpowiedzialności w kontekście synodalności Kościoła powszechnego. „Musimy żałować i robić to razem, ponieważ zawiedliśmy po drodze. Musimy szukać przebaczenia. Musimy być w trakcie ciągłego rozeznawania” – zaznaczył.

Dla arcybiskupa Bombaju sam skład uczestników konferencji jest już znakiem, że papież chce zająć się sprawami związanymi z nadużyciami w obecności przewodniczących konferencji episkopatów i zrobić to kolegialnie i synodalnie. Mówca przypomniał, że na różnych szczeblach cały Kościół – zarówno duchowieństwo, jak i świeccy – działa w pełni wiążący sposób i z tego rodzi się synodalność.

„Czy chcemy tego?” – zapytał retoryczne relator, należący do Rady Kardynałów G-7. Zwrócił uwagę, że tendencja do „udawania wspólnoty, chęć pozostawania wśród swoich, we własnych odniesieniach, jest wielka”. „Jeśli nie tylko mówimy o synodalności, ale także chcemy nią żyć, musimy także nauczyć się wprowadzać inne formy przywództwa” – zaznaczył kard. Gracias.

Jego zdaniem sam biskup nie może rozwiązać problemu, ale odpowiedzialność należy do wszystkich biskupów, kolegialność jest kontekstem, w którym należy rozpatrywać nadużycia seksualne i żaden biskup nie może powiedzieć, że problem jego nie dotyczy, ponieważ mieszka w innej części świata. „Rozeznanie i odpowiedzialność dotyczą nas wszystkich” – podkreślił hinduski purpurat.

Przekonywał, że fakt, iż Kościół żyje w bardzo różnych kulturach, historiach i obyczajach, nie jest sprzecznością, ale różnorodność i jedność całego Kościoła należą do siebie. „Dlatego tak pilna jest potrzeba rozwoju międzykulturowych kompetencji w Kościele” – powiedział.

„Synodalność w Kościele i kolegialność między biskupami mają bardzo praktyczne skutki” – stwierdził mówca. Wyjaśnił, że oznacza to przede wszystkim wzajemne krytykowanie się, co w tradycji chrześcijańskiej nazywane jest „correctio fraterna”, czyli „braterskim upomnieniem”.

Ale też odwrotnie należy przyznać się do własnych błędów i poprosić o radę bez obawy o posądzenie o słabość. „Jeśli spojrzeć tylko na Watykan i jego autorytet, nie należy się dziwić, że rzymski centralizm nie radzi sobie z różnorodnością kultur. Zatem kompetencje leżą w Kościele lokalnym, należy je więc stosować i kolegialnie wzmacniać” – podkreślił arcybiskup Bombaju.

Wyraził przekonanie, że „w naszym wspólnym działaniu nie ma prawdziwej alternatywy dla kolegialności i synodalności” i mają one również bardzo praktyczne skutki. Na przykład tylko „sieć silnej wspólnoty” może pomóc Kościołom w krajach, w których chrześcijanie są prześladowani. Pomimo trudnych warunków panujących w stosunkach kościelno-państwowych, w kontekście walki z wykorzystywaniem seksualnym, potrzebujemy kolegialności wszystkich biskupów i ich wsparcia.

Indyjski purpurat wskazał na taką sprawę praktyczną kwestię jak profilaktyka, która wymaga „wspólnej mądrości” w celu ochrony młodych ludzi, aby uniknąć tragedii nadużyć seksualnych. Takie zapobieganie może być „tylko w Kościele kolegialnym, który bierze odpowiedzialność za przyszłość” – zaznaczył mówca.

Poranną sesję poprzedziła modlitwa, którą poprowadził administrator apostolski Łacińskiego Patriarchatu Jerozolimy abp Pierbattista Pizzaballa; podczas niej proszono Boga, aby „nikt nie bał się przemocy i ucisku w Kościele, ale znajdował w nim wszelką ochronę i pomoc”, za posługującymi w Kościele, „aby nie wykorzystywali innych dla własnych celów, ale w pokorze służyli innym bezinteresownie jako uczniowie Jezusa”.

Po modlitwie moderator konferencji ks. Federico Lombardi przypomniał, że dzisiaj Kościół obchodzi święto Katedry Świętego Piotra i poprosił o modlitwę w intencji Ojca Świętego.

Wspomniał też o osobistym życzeniu papieża, aby wszyscy uczestnicy spotkania zapoznali się z dokumentacją Organizacji Narodów Zjednoczonych na temat walki z przemocą wobec dzieci. Wśród udostępnionych dokumentów znajdują się najnowszy globalny raport ONZ na ten temat zatytułowany „W stronę świata wolnego od przemocy. Globalne badanie na temat przemocy wobec dzieci” oraz raport UNICEF-u z 2017 r. „Znajoma twarz. Przemoc w życiu dzieci i młodzieży”.