Rozpoczynają się uroczystości 75. rocznicy bitwy o Monte Cassino

Złożeniem wieńca pod popiersiem Marszałka Józefa Piłsudskiego rozpoczęły się wieczorem w Rzymie uroczystości związane z 75. rocznicą zdobycia Monte Cassino. Do stolicy Włoch przybyły dwa samoloty z Polski, z delegacją oficjalną, której przewodniczy Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz kombatantami – weteranami walk o klasztorne wzgórze.

Dziś weterani będą modlić się przy grobie św. Jana Pawła II w Bazylice św. Piotra, a następnie udadzą się na cmentarz żołnierzy włoskich w Mignano Monte Lungo, położonego niedaleko miejsca pierwszego starcia między Królewską Armią Włoch a armią niemiecką w grudniu 1943 r. Na cmentarzu znajdują się 974 mogiły włoskich żołnierzy poległych podczas Kampanii Włoskiej po przyłączeniu się Włoch do aliantów we wrześniu 1943 r.

Jutro uroczystości odbędą się m.in. przed pomnikiem 3. Dywizji Strzelców Karpackich oraz w rejonie walk toczących się tuż po zdobyciu Monte Cassino – Piedimonte San Germano.

W sobotę kulminacja obchodów. O godz. 17.00 na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino biskup polowy Józef Guzdek będzie przewodniczył Mszy św. a następnie odbędzie się apel pamięci. W uroczystościach weźmie udział prezydent Andrzej Duda oraz grupa weteranów 2. Korpusu Polskiego, harcerze, a także Polacy mieszkający we Włoszech.

W ostatnim dni obchodów, w niedzielę delegacje złożą kwiaty przy pomniku żołnierzy 2 Korpusu Polskiego w San Vittore del Lazio.

Bitwa o Monte Cassino to seria bitew stoczonych między wojskami alianckimi a Wehrmachtem, które miały miejsce w 1944 r. w rejonie klasztoru benedyktyńskiego na Monte Cassino. Niemcy, zdając sobie sprawę ze strategicznego znaczenia wzgórza, zbudowali na nim (i sąsiednich wzniesieniach) pas umocnień, zwany Linią Gustawa. Podejmowane kilkakrotnie próby zdobycia wzgórza przez wojska sprzymierzonych (od stycznia 1944 r.) kończyły się niepowodzeniami.

Polski atak nastąpił w ramach operacji „Diadem” w dniach 11-19 maja 1944 r., jego główną siłę stanowił 2 Korpus Polski dowodzony przez gen. Władysława Andersa. Polskie wojska wyparły po ciężkich walkach niemiecką 1 Dywizję Spadochronową „Hermanna Göeringa”. Niemcy opuścili klasztor, obawiając się okrążenia przez wojska alianckie z powodu przełamania ich linii obrony na zachód od Doliny Liri.

18 maja nad ranem patrol 12. Pułk Ułanów Podolskich, pod dowództwem ppor. Kazimierza Gurbiela wkroczył do ruin klasztoru i zatknął na nim swój proporzec i polską flagę. Dopiero kilka godzin później na wyraźne polecenie gen. Andersa została obok polskiej flagi wywieszona flaga brytyjska. 18 maja 1944 r. o świcie na Monte Cassino odegrany został hejnał mariacki, ogłaszający zwycięstwo polskich żołnierzy i otwierając drogę na stolicę Włoch.

Pod Monte Cassino siły niemieckie wiązały aliantów przez cztery miesiące. W natarciu zginęło ponad 1000 żołnierzy, blisko 3000 zostało rannych, a za zaginionych uznano 345.

Na Monte Cassino znajduje się Polski Cmentarz Wojenny, na którym spoczywają żołnierze polegli w bitwie. Życzeniem zmarłego w 1970 r. gen. Andersa było zostać pochowanym wśród swoich żołnierzy pod Monte Cassino. Jego grób stanowi dziś centralny punkt cmentarza. W 2011 roku obok swego męża pochowana została Irena Anders, małżonka generała. Na cmentarzu pod Monte Cassino spoczywa także abp Józef Gawlina, biskup polowy w czasie II wojny światowej, a po jej zakończeniu protektor polskiej emigracji.