Jan Paweł II już wtedy wytyczał nam nowe drogi

„Prowadząc nas do źródeł papież wytyczał nam nowe drogi. To przecież tutaj, w Gnieźnie, na zakończenie swej homilii powiedział: nie pójdziemy w przeszłość, pójdziemy ku przyszłości” – mówił abp Wojciech Polak podczas Mszy św. inaugurującej gnieźnieńskie obchody 40. rocznicy pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny.

Msza św. sprawowana w katedrze gnieźnieńskiej rozpoczęła także dwudniową konferencję naukową, której organizatorami są: Instytut Pamięci Narodowej, Wydział Teologiczny poznańskiego UAM oraz archidiecezja gnieźnieńska. Spotkanie ma charakter otwarty i podejmuje spektrum zagadnień związanych z historyczną wizytą Jana Pawła II, począwszy od przygotowań i przebiegu po ocenę efektów.

„Cieszę się, że to właśnie Gniezno zostało przez was wybrane, aby jeszcze raz przypomnieć nam wszystkim to pierwsze w naszej Ojczyźnie papieskie przesłanie i jego skutki. Brzmią w nim niewątpliwie słowa nadziei i otuchy, ale też przestrogi, by być wiernym Chrystusowi i nie zwątpić i nie znużyć się, i nie zniechęcić, i samemu nie podcinać korzeni, z których wyrastamy” – mówił abp Polak przyznając, że wypowiedziane wówczas przez papieża słowa „dały decydujący impuls do przełomowych przemian społecznych i politycznych w naszej Ojczyźnie”.

„Słowa te wyznaczyły kierunek, w którym poszliśmy – podkreślił Prymas. – Miały one swoje osadzenie w całym bogactwie naszych dziejów, tak bardzo umiłowanym przez Jana Pawła II, i odsłanianym i odkrywanym nam w tych pamiętnych dniach z jakąś nową mocą i siłą, z całym pięknem i bogactwem naszej przeszłości” – dodał.

Prymas stwierdził również, że wybór Polaka na Stolicę Piotrową, a później jego pielgrzymka do Ojczyzny stała się źródłem radości i nadziei dla Polaków w szarości i smutku wszechpanującego komunizmu, w czasie naznaczonym smutkiem, apatią, beznadzieją i zwątpieniem, że cokolwiek może się zmienić.

„Już wtedy, zaraz po wylądowaniu na płycie warszawskiego lotniska, słysząc Mazurka Dąbrowskiego, papież jasno nam powiedział, że jesteśmy tu razem, gdzie zawsze dochodziła i dochodzi do głosu niestrudzona wola życia narodu: póki my żyjemy. Dochodziła nadzieja nas wszystkich, że Jego obecność pośród nas, stanie się okazją, by ponad płacz i smutek, wznieść nasze serca i głowy, i przyjąć powiew Ducha, który zstąpi na nas i odnowi oblicze ziemi. Tej Ziemi! Dochodziła i dochodzi żywa świadomość tego wielkiego dziedzictwa, któremu na imię Polska” – przypomniał abp Polak przywołując wskazany wówczas przez papieża duchowy szlak polskich dziejów, wiodący z piastowskiego Gniezna, przez Jasną Górę zwycięstwa, do Krakowa – od świętego Wojciecha do świętego Stanisława poprzez Bogarodzicę Dziewicę, Bogiem sławioną Maryję.

„Taki był najgłębszy sens tego pierwszego papieskiego pielgrzymowania, aby nas wszystkich przygarnąć do serca Kościoła: do serca Matki Kościoła, której On, Pielgrzym, jak sam mówił, ufa bezgranicznie” – zaznaczył abp Polak przypominając krótko najważniejsze wątki papieskiego nauczania: wierność Chrystusowi i wierze przodków, troskę o wielowiekowe dziedzictwo, duchową jedność chrześcijańskiej Europy i otwartość na powiew Ducha, który przemienia oblicze ziemi.

Gnieźnieńskie obchody rocznicowe potrwają do 4 czerwca. W programie, oprócz rozpoczynającej się dziś w Centrum Edukacyjno-Formacyjnym konferencji, zaplanowano także spotkanie młodych, Mszę św., koncerty oraz rodzinny piknik w miejscu lądowania papieskiego helikoptera.

Młodzi spotkają się w sobotę rano w katedrze gnieźnieńskiej na jutrzni lednickiej, a później pod balkonem papieskim Rezydencji Arcybiskupów Gnieźnieńskich, gdzie wspólnie się pomodlą, zaśpiewają, a także wysłuchają słów, które w 1979 roku Jan Paweł II skierował do ich rodziców i dziadków, przypominając im o niezastąpionej roli kultury w trwaniu narodu oraz o wierności dziedzictwu, którego są spadkobiercami.

To historyczne spotkanie młodych z papieżem na gnieźnieńskim Wzgórzu Lecha uznawane jest przez wielu za początek szczególnego dialogu, jaki Jan Paweł II prowadził z młodymi przez cały pontyfikat, i którego bezprecedensowym przejawem były – organizowane do dziś – Światowe Dni Młodzieży, a w Polsce spotkania lednickie, których papież Polak był inspiratorem, i które tego dnia po raz kolejny odbędzie się pod Bramą Rybą.

Centralnym punktem jubileuszowych uroczystości w Gnieźnie będzie Msza św., celebrowana pod przewodnictwem Prymasa Polski w niedzielę 2 czerwca o godzinie 11.30 w kościele ojców franciszkanów, gdzie przed 22 laty papież Jan Paweł II koronował obraz Matki Bożej Pocieszenia Pani Gniezna. Podczas Eucharystii będzie miało miejsce oficjalne ogłoszenie świątyni Diecezjalnym Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia i bł. Jolenty, której relikwie są do dziś ze czcią w tym miejscu przechowywane. W niedzielę wieczorem z kolei w katedrze gnieźnieńskiej odbędzie się IX Koncert Prymasowski.

Kolejnego dnia czyli 3 czerwca obchody przeniosą się z Gniezna do Gębarzewa, gdzie w 1979 roku papież wylądował. Od 18.30 trwać tam będą muzyczne występy. O 19.00 modlitwę poprowadzi abp Wojciech Polak, a po niej rozpocznie się koncert i piknik. Przygotowana zostanie też wystawa archiwalnych zdjęć. Całość zakończy się o 21.00 Apelem Jasnogórskim. Dla chętnych zorganizowany zostanie bezpłatny transport zarówno na miejsce, jak i z powrotem.

W ramach rocznicowego świętowania na Wzgórzu Lecha odbędą się też 3 i 4 czerwca od 18.30 koncerty fortepianowe w ramach projektu „Fortepiany wolności”.

Pierwsza pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Ojczyzny odbyła się w dniach 2-10 czerwca 1979 roku. W pierwotnym programie Gniezno nie zostało ujęte. Dopisano je na prośbę samego papieża. Papież wylądował w Warszawie 2 czerwca. W dniach 3-4 czerwca odwiedził Gniezno. Następnie 4-6 czerwca Częstochowę, 6 czerwca Kraków, 7 czerwca Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice i Oświęcim, 8 czerwca Nowy Targ i 8,9,10 czerwca ponownie Kraków.