We wrześniu dwa ważne spotkania biskupów w Rzymie

Przez pierwsze dwa tygodnie września Rzym gościć będzie hierarchów wschodnich Kościołów katolickich z Europy i częściowo ze świata. Najpierw na swej sesji wyjazdowej zbierze się tam Synod Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego (UKGK) i wkrótce potem w stolicy Włoch odbędzie się 23. doroczne spotkanie biskupów katolickich obrządków wschodnich z naszego kontynentu, organizowane przez Radę Konferencji Biskupich Europy (CCEE). W obu tych wydarzeniach weźmie udział m.in. sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolin.

Hierarchowie UKGK z Ukrainy i diaspory będą obradować pod kierunkiem swego zwierzchnika, arcybiskupa większego kijowsko-halickiego Swiatosława Szewczuka w dniach 1-10 września pod hasłem „Komunia w życiu i świadectwie Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego”. Oprócz jego biskupów i kard. Parolina w spotkaniu będzie też uczestniczył papieski wikariusz dla diecezji rzymskiej kard. Angelo De Donatis, mianowany niedawno przez Franciszka administratorem apostolskim „sede vacante” nowo utworzonego przezeń egzarchatu dla wiernych ukraińskich we Włoszech. Oczekuje się, że niebawem na czele tej jednostki kościelnej stanie z tytułem egzarchy dotychczasowy wizytator apostolski dla Ukraińców we Włoszech bp Dionisij Lachowycz.

Obrady grekokatolików odbywać się będą w niespełna dwa miesiące po spotkaniu kierownictwa UKGK z abp. S. Szewczukiem na czele z Ojcem Świętym również w Rzymie w dniach 5-6 lipca. Zarówno w przemówieniu Franciszka do swych gości, jak i w oświadczeniu końcowym po całym wydarzeniu użyto bodaj po raz pierwszy na takim szczeblu słowa „wojna” w odniesieniu do obecnej sytuacji na Ukrainie.

Zbliżające się posiedzenie Synodu Biskupów wiąże się też z kilkoma ważnymi dla tego Kościoła okrągłymi rocznicami: 50. – konsekracji bazyliki mniejszej Świętej Sofii (Mądrości Bożej) w Rzymie, 90. – pierwszego spotkania ukraińskich biskupów greckokatolickich, zwołanego w 1929 właśnie do Wiecznego Miasta przez metropolitę Andrzeja Szeptyckiego, które od 1981 znów zaczęły się tam odbywać, tym razem na życzenie św. Jana Pawła II, 40. – listu tegoż papieża do ówczesnego zwierzchnika UKGK kard. Josyfa Slipyja z 19 marca 1979 z okazji jego imienin i zbliżającego się tysiąclecia chrztu Rusi. W dokumencie tym Ojciec Święty złożył hołd greckokatolickim biskupom, duchowieństwu i wiernych świeckim za ich trwanie w jedności z Rzymem, mimo ciężkich prześladowań, jakie musieli znosić od 1946, gdy na tzw. Pseudosoborze we Lwowie ich Kościół został zlikwidowany i wchłonięty przez Rosyjski Kościół Prawosławny.

Prace Synodu rozpoczną się 1 września we wspomnianym soborze katedralnym Świętej Sofii, wzniesionym z inicjatywy kard. Slipyja na wzór Sofii Kijowskiej, liturgią pod przewodnictwem abp. S. Szewczuka, który będzie też przewodniczył liturgii 5 tegoż miesiąca w bazylice Matki Boskiej Większej. Tym razem okazją do sprawowania jej będą przypadające w tym roku okrągłe rocznice bł. Jozafaty Hordaszewskiej: 150. jej urodzin i setna jej śmierci. Była ona współzałożycielką i pierwszą członkinią Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Maryi Niepokalanej, a do chwały ołtarzy wyniósł ją w czerwcu 2001 we Lwowie św. Jan Paweł II.

Przewiduje się, że na zakończenie obrad ich uczestników przyjmie na audiencji papież Franciszek i skieruje do nich okolicznościowe przemówienie.

Po zakończeniu obrad Synodu UKGK w Rzymie rozpocznie się 23. spotkanie europejskich biskupów obrządków wschodnich pod hasłem „Ekumeniczne posłannictwo Wschodnich Kościołów Katolickich Europy dzisiaj”. Jednym z tematów obrad będą dialog katolicko-prawosławny, ze szczególnym uwzględnieniem rozmów z Patriarchatem Moskiewskim, który wycofał się z oficjalnego dialogu teologicznego z Kościołem katolickim po zerwaniu w październiku ub.r. łączności eucharystycznej z Konstantynopolem w związku z utworzeniem przezeń autokefalicznego Prawosławnego Kościoła Ukrainy, którego Moskwa nie chce uznać.

W obradach wezmą udział m.in. kardynałowie P. Parolin, Leonardo Sandri – prefekt Kongregacji Kościołów Wschodnich, Kurt Koch – przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan, Angelo Bagnasco – przewodniczący CCEE i abp większy S. Szewczuk. Uczestników wydarzenia przyjmie na zakończenie Ojciec Święty.

Spotkania europejskich katolickich biskupów wschodnich odbywają się co roku od początku naszego stulecia, chociaż pierwsze takie posiedzenie zorganizowała w dniach 30 czerwca-6 lipca 1997 w węgierskim mieście Nyiregyháza (stolicy miejscowej eparchii greckokatolickiej Hajdudorog) Kongregacja Kościołów Wschodnich i jej ówczesny prefekt kard. Achille Silvestrini. Pragnął on stworzyć przestrzeń spotkań i wymiany poglądów i doświadczeń hierarchów tych Kościołów, które w większości istniały i istnieją w krajach rządzonych niegdyś przez komunistów i doświadczyły w przeszłości szczególnie ciężkich prześladowań.

Tamto zgromadzenie nie miało jeszcze charakteru stałych wydarzeń, taki wymiar mają one mniej więcej od 2005, a zwłaszcza od 2009. Od tamtego czasu spotkania takie odbywają się co roku, po kolei w różnych miastach naszego kontynentu, głównie środkowo-wschodniej jego części, m.in. we Lwowie, w Koszycach (Słowacja), Zagrzebiu, Preszowie (Słowacja), Zarwanicy (Ukraina), Velehradzie (Czechy), Użgorodzie (Ukraina), Sofii i Oradea Mare (Rumunia). W październiku 2016 po raz pierwszy zorganizowano je w Europie Zachodniej – w Lizbonie i Fatimie.

Współorganizatorami tych zebrań są Kościoły lokalne, głównie wschodnie, ale nie tylko, a także Rada Konferencji Biskupich Europy i Kongregacja Kościołów Wschodnich.