Abp Polak: Fundacja Świętego Józefa to wyraz solidarności z pokrzywdzonymi

Powołanie Fundacji Świętego Józefa to wyraz solidarności Kościoła z pokrzywdzonymi – powiedział prymas Polski abp Wojciech Polak na temat Fundacji powołanej przez biskupów na 384. zebraniu plenarnym KEP. Ma ona być dziełem pomocy i wsparcia dla osób wykorzystanych seksualnie przez osoby duchowne – dodał prymas na spotkaniu z dziennikarzami po zakończeniu dwudniowych obrad biskupów w Warszawie.

Abp Polak, który stanie na czele Rady Fundacji Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski, zaznaczył, że jej powołanie ma być dziełem pomocy i wsparcia dla osób wykorzystanych seksualnie w dzieciństwie lub młodości we wspólnocie Kościoła. To jest wyraz solidarności Kościoła w Polsce z pokrzywdzonymi – dodał prymas Polski.

Zaznaczył, że konieczne jest „kontynuowanie istniejących oraz podejmowanie nowych systematycznych działań na rzecz osób zranionych we wspólnocie Kościoła, zarówno przez niektóre osoby duchowne, jak też innych sprawców związanych z działalnością edukacyjną i duszpasterską Kościoła”.

Działalność fundacji ma mieć charakter ogólnopolski, będzie świadczyć wieloraką pomoc pokrzywdzonym we współpracy z konkretnymi diecezjami i z istniejącymi już inicjatywami, jak te podejmowanie przez Centrum Ochrony Dziecka przy Akademii Ignatianum w Krakowie czy telefon „Zranieni w Kościele”.

W każdej diecezji zostanie ustanowiony koordynator odpowiedzialny za kontakt z fundacją. Biskupi w najbliższym czasie podejmą również rozmowy z zakonami męskimi i żeńskimi, na temat włączenia się w działalność fundacji oraz współodpowiedzialności za jej kształt.

Jak w praktyce będzie wyglądać działalność Fundacji Świętego Józefa? Ma ona wspierać istniejące i inicjować nowe projekty mające na celu pomaganie osobom skrzywdzonym. Ma to być m.in. rozwój istniejącego „telefonu zaufania”, dzięki któremu osoby zranione w Kościele będą mogły łatwiej uzyskać niezbędne informacje oraz realne wsparcie. Rozwijana będzie też istniejąca już „sieć ekspertów”: psychologów, pedagogów, prawników i kapłanów kompetentnych w udzielaniu fachowej pomocy osobom skrzywdzonym przez wykorzystanie seksualne, tak aby w przyszłości mogły powstać wyspecjalizowane „ośrodki pomocy”.

Fundacja będzie też mogła udzielać stypendiów edukacyjnych dla osób skrzywdzonych, potrzebujących pomocy w ukończeniu szkoły lub studiów. Do zadań fundacji będzie należeć także wspieranie wielorakich działań prewencyjnych mających na celu ochronę dzieci i młodzieży.

Abp Polak podkreślił, że celem Fundacji nie jest spełnianie roszczeń finansowych niektórych skrzywdzonych ani nie jest ona w żadnej mierze funduszem zadośćuczynienia o kluczu odszkodowawczym. – To zobowiązanie do zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę spoczywa na przestępcy wykorzystania seksualnego, ale wiemy, że wspólnota Kościoła poprzez działania Fundacji będzie też realizować swoją odpowiedzialność: solidarne wsparcie dla małoletnich osób pokrzywdzonych – podkreślił abp Polak.

Dodał, że zgodnie z dokumentem papieża Franciszka „Vos estis lux mundi”, odpowiedzialność za udzielenie pomocy osobom skrzywdzonym przez duchownych spoczywa na każdym biskupie diecezjalnym i przełożonym zakonnym, który przyjął zgłoszenie od osoby poszkodowanej.

Fundacja będzie utrzymywać się przede wszystkim ze środków przekazanych przez poszczególne diecezje. Partycypacja finansowa diecezji zostanie rozłożona proporcjonalnie do liczby należących do nich biskupów i księży. – Ta decyzja o finansowaniu jest wyrazem solidarności księży biskupów i księży z ofiarami przestępstw wykorzystania seksualnego, których dopuścili się niektórzy duchowni. Oczywiście działalność Fundacji będzie mógł wesprzeć każdy, komu leży na sercu dobro osób pokrzywdzonych w Kościele.

W przyszłości wpłaty na rzecz Fundacji Świętego Józefa będą mogłby pochodzić także z kar zasądzonych wobec sprawców w ramach orzeczenia sądów kościelnych. – Postulat wymierzenia sprawcom przestępstw kar finansowych jest coraz bardziej podnoszony jako wymaganie sprawiedliwości. Myślę, że trzeba tę rzeczywistość jasno przypomnieć – dodał abp Wojciech Polak.

Fundacją Świętego Józefa pokierują Marta Titaniec, mająca długoletnie doświadczenie w sektorze organizacji pozarządowych, współinicjatorka inicjatywy „Zranieni w Kościele”, oraz ks. dr Tadeusz Michalik z diecezji tarnowskiej, zaangażowany od lat w tematykę edukacji, a w ostatnich latach także prewencji przed wykorzystaniem seksualnym.

W Radzie Fundacji znajdą się osoby działające na rzecz ochrony małoletnich: o. dr Adam Żak SJ – koordynator KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży i dyrektor Centrum Ochrony Dziecka w Krakowie; dr Małgorzata Skórzewska-Amberg – ekspert w dziedzinie prawnokarnej ochrony dziecka w cyberprzestrzeni, uczestnicząca w pracach Diecezjalnego Zespołu Wsparcia przy Biskupie Płockim „Ku uzdrowieniu i odnowie”; ks. prof. dr hab. Piotr Majer – wybitny prawnik kanonista oraz członek Rady Naukowej Centrum Ochrony Dziecka. Jako przedstawiciel osób skrzywdzonych przez duchownych w Radzie Fundacji zasiądzie Wiktor Porycki.

Ponadto znajdzie się w niej sekretarz generalny Episkopatu Polski bp Artur Miziński, a na czele Rady stanie prymas Polski abp Wojciech Polak jako delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży.