Warszawa upamiętniła rocznicę święceń biskupich Piusa XI

W 1918 r. ks. Achilles Ratti przybył do Polski poranionej prześladowaniami religijnymi, która wiele wycierpiała, ale pozostała zawsze wierna Papieżowi, wartościom wypływającym z wiary i swoim wielowiekowym tradycjom: „Polonia semper fidelis” – powiedział metropolita Mediolanu abp Mario Delpini podczas Mszy św. sprawowanej w warszawskiej archikatedrze z okazji setnej rocznicy święceń biskupich abp. Achillesa Rattiego, pierwszego nuncjusza apostolskiego w odrodzonej Polsce, późniejszego papieża Piusa XI. Uroczystą Eucharystię sprawowali razem z włoskim hierarchą nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio i metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz.

W poniedziałek przypada dokładnie setna rocznica święceń biskupich abp. Achillesa Rattiego, papieskiego dyplomaty, późniejszego papieża Piusa XI, a dzisiejsza uroczystość wpisała się w obchody 100-lecia przywrócenia relacji dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i Polską.

W uroczystej Eucharystii wzięli udział przedstawiciele korpusu dyplomatycznego w Polsce. Polskie władze państwowe reprezentował minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz.

Mszę św. koncelebrowali także prymas Polski abp Wojciech Polak, prymas senior abp Józef Kowalczyk, przewodniczący Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki, sekretarz generalny KEP bp Artur Miziński, metropolita warmiński abp Józef Górzyński, biskup polowy Józef Guzdek, bp Wiesław Lechowicz – delegat KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej oraz biskupi pomocniczy obu warszawskich diecezji.

Jubileuszowa Msza św. sprawowana była w języku łacińskim według formularza ze święta apostołów Szymona i Judy Tadeusza.

Na wstępie odczytano list sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolina skierowany do abp. Delpiniego. Kard. Parolin w imieniu papieża Franciszka pozdrowił wszystkich uczestników uroczystej Eucharystii. „Ojciec Święty wyraża swoje uznanie dla inicjatywy mającej na celu przypomnienie osoby tak znamienitego kapłana diecezji ambrozjańskiej i wielkiego papieża, promotora wielu inicjatyw kulturalnych, dyplomatycznych i duszpasterskich, które wywarły trwały i głęboki ślad w życiu Kościoła i całej społeczności. Jego Świątobliwość życzy, aby wspominanie tak wielkiego pasterza wzbudzało coraz bardziej wspaniałomyślne oddanie w służbie na rzecz wartości ludzkich i chrześcijańskich, i zawsze poszanowanie dla godności osoby” – napisał kard. Parolin.

Na początku Mszy św. kard. Kazimierz Nycz przypomniał też, że święcenia biskupie ks. Rattiego miały miejsce dokładnie sto lat temu właśnie w archikatedrze warszawskiej. – Dziś dziękujemy Bogu za to wydarzenie – powiedział metropolita warszawski. Dodał, że jest to także Msza św. dziękczynna za zakończenie procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego, gdyż modlitwa o jego rychłą beatyfikację (odbędzie się 7 czerwca przyszłego roku) odbywa się każdego 28. dnia miesiąca.

Bezpośrednio po rozpoczęciu Mszy św. została odczytana modlitwa dziękczynna za dar życia i pontyfikatu abp. Achillesa Rattiego-Piusa XI. Modlitwę odczytał w języku włoskim abp Mario Delpini. W tym czasie zostało odsłonięte, przepasane szarfą, popiersie Achillesa Rattiego, znajdujące się przy ołtarzu na postumencie.

Homilię wygłosił metropolita Mediolanu – rozpoczął ją w języku włoskim, a następnie zostało odczytane jej polskie tłumaczenie.

Abp Delpini podkreślił, że celebrowanie przez niego Eucharystii w miejscu, gdzie sto lat temu ks. prałat Achilles Ratti został wyświęcony na biskupa, to opatrznościowa okazja, aby ożywić więzy wiary, pokoju i przyjaźni, jakie jednoczą Polskę i Włochy, a w sposób szczególny archidiecezje mediolańską i warszawską.

Podziękował też kard. Nyczowi za jego słowa ze wstępu do liturgii oraz abp. Pennacchio za umożliwienie przybycia do Warszawy, aby „upamiętnić owocną służbę dyplomatyczną i ofiarną posługę na rzecz Kościoła ks. Achillesa Rattiego”.

Metropolita Mediolanu zaznaczył, że sednem misji nuncjusza Rattiego w odrodzonej po latach niewoli Polsce była odbudowa religijna. Tak to zostało zresztą oficjalnie sformułowane w instrukcjach przekazanych ks. Rattiemu przez kard. Pietro Gasparriego, ówczesnego sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej. Treść tej instrukcji zacytował abp Delpini.

„Niestrudzona działalność ks. Rattiego przypomina nam, że niesiemy przesłanie nadziei dla ludzkości dręczonej przez złe duchy, że jest nadzieja dla społeczeństw wewnętrznie pogmatwanych i pozbawionych pewności. Nie oferujemy gotowych recept, nie posiadamy łatwych rozwiązań, nie mamy odpowiednich zasobów: mamy tylko Jezusa” – podkreślił włoski hierarcha.

Jak dodał, Kościół jest znakiem, który pozwala rozpoznać obecność Chrystusa, apostołowie zaś są wezwani do budowania na kamieniu węgielnym, którym jest „On sam”. – Właśnie na Nim, solidnym fundamencie, budowla może wzrastać jako dobrze uporządkowana konstrukcja – powiedział abp Delpini.

Zaznaczył, że trzeba służyć tak jak późniejszy papież Pius XI: „pax Christi in regno Christi” – Chrystusowemu pokojowi w Chrystusowym Królestwie.

„Upamiętniamy dziś stulecie konsekracji biskupiej ks. Achillesa Rattiego, nuncjusza apostolskiego w Warszawie. Ta okoliczność staje się dla nas błogosławioną okazją, aby ponownie przyjąć Jego przesłanie: nie mamy nic prócz Chrystusa, co pozwalałoby odnaleźć pokój serca, nie ma nic prócz Chrystusa, co dawałoby nadzieję na pokój na świecie” – powiedział abp Delpini.

Następnie przypomniał: „W roku 1918 ks. Ratti przybył do Polski poranionej prześladowaniami religijnymi, Polski, która wiele wycierpiała, ale pozostała zawsze wierna Papieżowi, wartościom wypływającym z wiary i swoim wielowiekowym tradycjom: 'Polonia semper fidelis'”.

Zacytował też słowa kard. Gasparriego do ks. Rattiego: „Kościół katolicki w szlachetnej Polsce dał wzruszające dowody przywiązania do Ojca Świętego w najtrudniejszych chwilach gwałtownych i perfidnych prześladowań religijnych”.

Na zakończenie homilii metropolita Mediolanu wyjaśnił, że „Świętujemy wydarzenia minione, które zapoczątkowały nowy rozdział w historii Polski i jej relacji ze Stolicą Apostolską, ale patrzymy także z nadzieją w przyszłość, modląc się i podejmując odpowiedzialność za to co nam powierzono”.

Homilię zakończył modlitwą do Maryi, aby zachowała w pokoju Polskę i Włochy oraz w jedności rodziny w obydwu Ojczyznach i aby pomagała „budować solidarne społeczeństwo zakorzenione w Chrystusie”. Treść kazania dostępna jest TUTAJ.

Na zakończenie Mszy świętej, tuż po Komunii, zgromadzeni w archikatedrze zaśpiewali uroczyste Te Deum – hymn „Ciebie Boga wysławiamy” w związku z 100. rocznicą sakry biskupiej abp. Rattiego. Celebransi przeszli do kaplicy, gdzie spoczywa Prymas Tysiąclecia kard. Stefan Wyszyński i zatrzymali się przy sarkofagu na modlitwie.

Główny celebrans poniedziałkowych uroczystości, abp Mario Delpini, jest 152. biskupem archidiecezji mediolańskiej, którą w latach 1921-22 kierował abp Achilles Ratti. Metropolitą Mediolanu abp Delpini jest od 2017 r.

Stosunki dyplomatyczne między Polską a Stolicą Apostolską zostały wznowione, po ponad 120 latach przerwy, 28 października 1919 r. w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie ówczesny arcybiskup metropolita warszawski Aleksander Kakowski udzielił sakry biskupiej nuncjuszowi Achillesowi Rattiemu, późniejszemu papieżowi Piusowi XI, który w latach 1918-1921 pełnił w Polsce misję zlecona mu przez papieża.

Przez pierwsze pięć lat siedzibą papieskiego nuncjusza w Warszawie była plebania przy ul. Książęcej 21. W grudniu 1924 r. siedziba nuncjatury została przeniesiona do pałacyku w Alei Szucha 12, gdzie znajdowała się do 1939 r., by powrócić tam pół wieku później, w 1989 r.