Zapłonęła pierwsza świeca chanukowa

W niedzielny wieczór rozpoczęła się Chanuka, żydowskie święto świateł, jedno z najradośniejszych świąt żydowskich. Wieczorem na placu Grzybowskim w Warszawie uroczyście zapalono pierwszą świecę chanukową. Członkowie społeczności żydowskiej, warszawiacy, a także goście z Polski i zagranicy wspólnie z Chórem Żydowskim CLIL zaśpiewali hymn Maoz Cur, tradycyjnie wykonywany w czasie Chanuki.

Nazwa Chanuka pochodzi od hebrajskiego czasownika chanach – poświęcać, inaugurować. Święto upamiętnia ponowne oczyszczenie i poświęcenie Bet HaMikdasz – Świątyni, która w II wieku przed Chrystusem została zbezczeszczona przez rządzących w Izraelu greckich Seleucydów. Zbezcześcili oni Świątynię wnosząc do środka posąg Zeusa, gdzie oddawali mu cześć. Świątynia została odzyskana przez społeczność żydowską w powstaniu pod wodzą Judy Machabeusza.

Rabin Michael Schudrich zapalił pierwszą świecę wspólnie z Ambasadorem Izraela – Alexandrem Ben Zvi, Przewodniczącym Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie – Lesławem Piszewskim, rabinami Gminy i dziećmi ze szkoły Lauder-Morasha.

– Spotykamy się na uroczystym zapaleniu pierwszej świecy chanukowej na placu Grzybowskim już po raz ósmy. Co roku w tym pięknym wydarzeniu uczestniczą członkowie społeczności żydowskiej, mieszkańcy Warszawy, goście z Polski i ze świata. Dzięki temu wspólnie tworzymy przestrzeń dla tolerancji, przestrzeń wolną od uprzedzeń, stereotypów i dyskryminacji – powiedział Lesław Piszewski, Przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. – Radosnej Chanuki! Chag Chanuka Sameach! – życzył wszystkim Lesław Piszewski.

Chanuka jest radosnym ośmiodniowym świętem, podczas którego popularne są liczne gry i zabawy, dozwolone są w tym czasie także gry hazardowe. Najpopularniejszą zabawą chanukową dzieci jest tzw. drejdel, czyli czworoboczny bączek. Na jego ściankach znajdują się cztery hebrajskie litery: n, g, h, f/sz, które są pierwszymi literami zdania: „Nes gadol haja szam”, co oznacza „Cud wielki zdarzył się tam”. Dzieci są także obdarowywane prezentami. Na świąteczny stół szykowane są potrawy smażone na oleju, przede wszystkim pączki i placki ziemniaczane.

Święto Chanuka jest obchodzona na pamiątkę zwycięskiego powstania Izraelitów pod wodzą Machabeuszy, którzy zbuntowali się przeciwko okupującej ich kraj hellenistycznej dynastii Seleucydów w II w. p.n.e. Po odbiciu Świątyni Jerozolimskiej powstańcy dokonali jej rytualnego oczyszczenia dwudziestego piątego kislew 164 p.n.e.. Talmud podaje, że znaleźli wówczas w świątyni tylko jeden dzban oliwy z nietkniętą pieczęcią arcykapłana. Taka ilość oliwy mogła wystarczyć na utrzymanie płomienia w lampie zaledwie przez dzień. Stał się jednak cud i płomień przetrwał osiem dni, do czasu wytłoczenia nowej oliwy.

– Chanuka to żydowskie święto, które zaczyna się 25 dnia miesiąca Kislew i trwa do 2 dnia miesiąca Tewet. Przez osiem wieczorów celebrujemy cud chanukowy, kiedy to Machabeusze w II w. p. n. e. odzyskali Świątynię Jerozolimską i dokonali jej ponownego poświęcenia. Menora w Świątyni paliła się osiem dni, choć koszernej oliwy wystarczyło tylko na jeden dzień – powiedział rabin Michael Schudrich, Naczelny Rabin Polski. – Chanuka jest radosna i pełna zabawy, ale trzeba pamiętać, że przede wszystkim Chanuka to czas, gdy celebrujemy wolność religijną. Przypomina nam o tym, że każdy człowiek ma prawo do praktykowania swojej religii, zgodnie ze swoją tradycją – dodał rabin Schudrich.

Uroczyste zapalenie pierwszej świecy chanukowej na placu Grzybowskim w Warszawie zorganizowały Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie i wiele żydowskich organizacji, m.in. AJC Central Europe, Beit Warszawa, Centrum Społeczności Żydowskiej JCC Warszawa, Chabad Lubawicz Polska.

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie jest moralnym i prawnym spadkobiercą przedwojennych gmin żydowskich. Została reaktywowana Ustawą o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w RP z 20 lutego 1997, która weszła w życie 11 maja 1997. W 2006 roku wspólnota żydowska w Polsce uchwaliła swoje prawo wewnętrzne. Obydwa dokumenty stanowią podstawę prawną funkcjonowania współczesnych gmin żydowskich w Polsce. Przewodniczącym Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie jest Lesław Piszewski.

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie to podstawowa organizacja warszawskiej wspólnoty żydowskiej, wchodząca w skład Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP. Gmina Warszawska z Filią w Lublinie jest największą z gmin tego Związku. Członkiem Gminy może zostać każdy, kto zgodnie z Prawem Powrotu ma prawo ubiegać się o obywatelstwo Izraela – warunkiem jest, by przynajmniej jedno z dziadków było Żydem.

Społeczność Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie liczy ponad 700 dorosłych członków. Gmina prowadzi synagogę ortodoksyjną im. Nożyków, synagogę postępową Ec Chaim i synagogę w Jeszywas Chachmej Lublin, a także zatrudnia troje rabinów: Michaela Schudricha, który od 2004 roku pełni funkcję Naczelnego Rabina Polski, Stasa Wojciechowicza i Małgorzatę Kordowicz.

Przy Gminie funkcjonują mykwa, bractwo pogrzebowe Chewra Kadisza, Szkółka Szabatowa, Klub Seniora, dzienny klub opieki dla najmłodszych Drejdel, a także koszerny sklep i koszerne kuchnia i stołówka.