Kard. Christoph Schönborn obchodzi dziś 75. urodziny

Uroczystym koncertem charytatywnym w wiedeńskiej katedrze św. Szczepana Austria uczci 24 stycznia 75. rocznicę urodzin kard. Christopha Schönborna, dominikańskiego teologa, wybitnego intelektualisty, poligloty, człowieka głębokiej modlitwy. Przewodniczący Konferencji Biskupów Austriackich i arcybiskup Wiednia od dawna uważany jest za jednego z czołowych teologów Kościoła powszechnego. Jest jednym z dwóch dominikanów w Kolegium Kardynalskim. W dniu rocznicy urodzin arcybiskupa Wiednia redakcja KAI przypomina jego życiorys.

Nazwisko Schönborn jest od dawna znane w Kościele katolickim i poza nim. Ten stary ród arystokratyczny wydał w ciągu wieków kilku znanych biskupów w regionie południowych Niemiec i – jak podkreślają biografowie – postawienie w 1995 r. Christopha Schönborna na czele Kościoła Austrii było niejako „logiczne”.

Teraz, po 25 latach na czele Kościoła Austrii i 22 latach przewodniczenia konferencji biskupów tego kraju, zbliża się koniec „ery Schönborna”. Sam kardynał przyznał, że już przy okazji Synodu Biskupów dla Amazonii, w osobistej rozmowie z papieżem Franciszkiem zwrócił się z prośbą o zwolnienie go z zajmowanych funkcji w archidiecezji w związku z osiągnięciem 75. roku życia, co było dla niego „bardzo emocjonalne” i „nie tylko pro forma”. – Teraz decyzję musi podjąć papież, a ja będę musiał ją przyjąć – stwierdził kard. Schönborn i dodał: „Ufam, że znajdziemy rozwiązane, z którym będę mógł żyć”.

Z okazji urodzin depesze gratulacyjne przesłali jubilatowi przedstawiciele świata polityki z prezydentem Alexandrem Van der Bellenem i kanclerzem Sebastianem Kurzem, politycy różnych opcji. Życzenia można też składać na specjalnej stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych.

Prezydent Van der Bellen podkreślił, że jubilat jest przykładem do naśladowania i „wysoko cenionym partnerem rozmów”. W sposób szczególny podziękował za zaangażowanie kardynała w ochronę dzieła stworzenia oraz występowanie w interesie „najsłabszych socjalnie i wykluczonych w społeczeństwie Austrii”. Także kanclerz Sebastian Kurz wyraził uznanie dla zaangażowanie kard. Schönborna w życie Kościoła katolickiego, a nade wszystko całego społeczeństwa Austrii stając się w ten sposób „przykładem i wzorem dla wielu ludzi”.

Wśród jubileuszowych życzeń ważne miejsce zajmują te skierowane przez matkę kardynała, obchodzącą w tym roku swoje 100. urodziny Eleonorę Schönborn.

Podczas przyjęcia w seminarium duchownym w Wiedniu z okazji Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan, życzenia złożą przedstawiciele Kościołów skupionych w Ekumenicznej Radzie Kościołów Austrii, a także bliscy współpracownicy arcybiskupa Wiednia.

Jedynym oficjalnym punktem urodzinowych uroczystości kard. Schönborna będzie koncert charytatywny 24 stycznia w katedrze św. Szczepana, zatytułowany „Laudamus te!”.

Christoph Schönborn urodził się 22 stycznia 1945 r. w arystokratycznej rodzinie w miejscowości Skalsko w czeskiej diecezji Litomierzyce. W tym samym roku jego rodzina musiała uciekać do Austrii. Po maturze w 1963 r. wstąpił w Niemczech do zakonu dominikanów. Studiował teologię i filozofię w Bonn, Wiedniu oraz w Paryżu. Święcenia kapłańskie przyjął 27 grudnia 1970 r. w Wiedniu z rąk kard. Franza Königa.

W latach 1971-72 ukończył studia doktoranckie w Instytucie Katolickim w Paryżu, a następnie w Ratyzbonie, gdzie był słuchaczem kard. Josepha Ratzingera, późniejszego papieża Benedykta XVI. W 1974 r. uzyskał tytuł doktora w Instytucie Katolickim w Paryżu na podstawie pracy „L’Icône du Christ” (Ikona Chrystusa), co stanowiło pierwszy owoc jego głębokich studiów nad Kościołem Wschodnim. Od 1975 r. wykładał dogmatykę na Uniwersytecie Katolickim we Fryburgu szwajcarskim i prowadził zajęcia z teologii chrześcijańskiego Wschodu.

W 1991 r. papież Jan Paweł II mianował o. Christopha Schönborna biskupem pomocniczym w Wiedniu, w 1995 r. arcybiskupem tego miasta, a na konsystorzu w 1998 r. obdarzył go godnością kardynała. W tym samym roku kard. Schönborn został przewodniczącym Konferencji Biskupów Austriackich. Jego zawołaniem biskupim są słowa: „Vos autem dixi amicos” („Nazwałem was swoimi przyjaciółmi” – J 15,15).

Kard. Schönborn jest członkiem Kongregacji Nauki Wiary, Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich i Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej, a także Papieskich Rad ds. Kultury, ds. Świeckich i ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji. Zasiada też w Radzie Sekretariatu Generalnego Synodu Biskupów oraz w Międzynarodowej Komisji Katolickiej ds. Migracji. Należy też do 12-osobowej Rady Sekretariatu Generalnego Synodów Biskupów, która jako organ Kurii Rzymskiej przygotowuje synody. 75-letni arcybiskup Wiednia został osobiście zaproszony do udziału przez papieża Franciszka. Ubiegłoroczny Synod dla Amazonii był siódmym zgromadzeniem specjalnym biskupów z jego udziałem.

Kard. Schönborn jest autorem licznych dzieł teologicznych w języku niemieckim i francuskim. W latach 1980-1991 był członkiem komisji teologicznej Konferencji Biskupów Szwajcarii. Należał też do Międzynarodowej Komisji Teologicznej przy Kongregacji Nauki Wiary. Od 1985 r. piastował różne funkcje w ekumenicznej fundacji „Pro Oriente”, obecnie jako przewodniczący jej kuratorium. W latach 1987-1992 był sekretarzem komitetu redakcyjnego Katechizmu Kościoła Katolickiego, przed kilku laty z jego inspiracji i pod jego redakcją powstał – opublikowany już w kilkunastu językach, m.in. po polsku – katechizm dla młodzieży YOUCAT, a w 2018 roku katechizm dla dzieci „YOUCAT for Kids”.

Lista inicjatyw podejmowanych przez jubilata jest długa. To arcybiskup Wiednia zainicjował akcje ewangelizacyjną Misje Wielkich Miast. To on przed rozszerzeniem Unii Europejskiej o 10 nowych krajów członkowskich, w tym również Polskę, był pomysłodawcą Środkowoeuropejskiego Dnia Katolików, którego zwieńczeniem była w maju 2004 r. Pielgrzymka Narodów w Mariazell. Bardzo bowiem leży mu na sercu bliska współpraca Kościołów w krajach sąsiedzkich i budowanie jedności europejskiej. Wielkim zainteresowaniem cieszyły się jego comiesięczne katechezy ewangelizacyjne w katedrze św. Szczepana, a także publikacje książkowe, w których dokonywał interpretacji Ewangelii. Od lat czytelnicy dziennika „Die Kronenzeitung” z zainteresowaniem czytają jego komentarz nawiązujący do niedzielnej Ewangelii, ale zawsze odnoszący się do aktualnych problemów. Kard. Schönborn pisze też cotygodniowy felieton w wydawanej w Wiedniu bezpłatnej, wysokonakładowej gazecie „Heute”.

Cieszy się wielkim autorytetem nie tylko wśród katolików, ale także wyznawców innych wyznań i religii. Jest też zawsze otwarty na rozmowy z politykami różnych opcji, prowadzi dialog ze światem kultury. Nie uchyla się nigdy przed kontrowersyjnymi tematami. Przypomina, że fakt, iż w Europie jest coraz mniej chrześcijan, jest problemem przede wszystkim demograficznym, związanym ze spadkiem liczby urodzin. Jego zdaniem mimo takiej sytuacji nie ma powodów do rezygnacji. „Wyzwanie polega na tym, czy nasza wiara jest dostatecznie silna, aby Bóg podarował nam wzrost niekoniecznie w tradycyjnych strukturach kościelnych” – twierdzi kard. Schönborn.

Zawsze podkreśla, że ewangelizacja może mieć powodzenie tylko wówczas, gdy „przyjmuje ją transparentna wspólnota, w której możliwe jest wspólne życie chrześcijańskie”. W tym kontekście nawiązał do reformy strukturalnej, proponowanej w archidiecezji wiedeńskiej, polegającej na zmniejszeniu ilości parafii i położeniu nacisku na małe wspólnoty, co jest zjawiskiem ogólnoświatowym.

Jest wielkim orędownikiem Bożego Miłosierdzia. Pytany kiedyś przez KAI, czy „Jezu, ufam Tobie” – modlitwa serca św. Faustyny – przychodzi czasem z trudem także jemu, odparł: – Tak, czasem ufność może być aktem heroicznym, kiedy na przykład wszystko przemawia przeciwko temu, żeby zaufać. Dlatego tak ważny jest Jezus, bo Jemu możemy bezgranicznie zaufać, mimo wszelkich ciemności. Św. Faustyna nazywa tę ufność „wazową łyżką”, którą zawsze możemy czerpać Boże miłosierdzie.

Dlatego jedną z wielkich „ewangelizacyjnych” inicjatyw kard. Schönborna są Międzynarodowe Kongresy Bożego Miłosierdzia, które odbywają się na różnych kontynentach (dotychczas odbyły się trzy: w Rzymie, Krakowie i Bogocie). – Nowa ewangelizacja jest nieodłącznie związana z Bożym miłosierdziem. Jest to też jeden z powodów, dla których każdy kolejny Światowy Kongres Miłosierdzia odbywa się na innym kontynencie. O tym, byśmy nie przestawali być miłosierni, powtarza nam często papież Franciszek. Zachęca całą wspólnotę kościelną, aby ewangelizowała i nie lękała się „wyjścia poza siebie”.

W trwającej aktualnie dyskusji kard. Schönborn uważa, że podstawową formą posługi kapłańskiej w Kościele katolickim pozostanie życie w celibacie. Nawiązując do zakończonego pod koniec października w Watykanie Synodu Biskupów dla Amazonii przewodniczący Konferencji Biskupów Austrii powiedział w austriackiej telewizji, że „w tamtych realiach” uważa za dobrą i godną poparcia propozycję wyświęcania tzw. viri probati – sprawdzonych, starszych, żonatych mężczyzn (jak przyznał – sam głosował za takim rozwiązaniem), jednak nadal normą pozostaje droga naśladowania Jezusa w celibacie.

Zapytany, czy celibat księży jest powodem przypadków wykorzystywania seksualnego w Kościele, przewodniczący episkopatu Austrii zareagował sceptycznie. Tłumaczył, że większość tego typu przypadków ma miejsce w rodzinach, a sprawcami są ludzie będący w związkach małżeńskich. W ostatnich latach, odkąd weszły zaostrzone przepisy wprowadzające surowe kary za pedofilię, znacznie zmniejszyła się liczba tych przypadków.

– To nie celibat sprzyja wykorzystywaniu seksualnemu, ale sposób życia, który odciąga od podjętej decyzji posługi duszpasterskiej, stwierdził kard. Schönborn i dodał, że nikt nie jest zmuszany do celibatu, także i on z własnej woli zdecydował się na taką formę życia. „Do dziś pozostaje dla mnie ideałem dobrowolne zrzeczenie się z założenia rodziny po to, by być dla ludzi”, przyznał austriacki purpurat.

W dowód uznania dla działalności naukowej kard. Schönborn został w 1997 r. członkiem rzeczywistym Europejskiej Akademii Nauk. Posiada doktoraty honoris causa uniwersytetu franciszkańskiego w Steubenville (1997), Wydziału Teologii Katolickiej Uniwersytetu Karola w Pradze (1999), uniwersytetu w Bukareszcie (2000), Tulane University w Nowym Orleanie (USA, 2001), Dominikańskiej Szkoły Filozofii i Teologii w San Francisco (2002), uniwersytetów w Klużu (2007) i Szybeniku (2007). Został też uhonorowany Wielkim Krzyżem za Zasługi dla Państwa Węgierskiego (2012).

Kard. Schönborn jest członkiem zakonu bożogrobców, Zakonu Maltańskiego oraz Zakonu Niemieckiego (krzyżaków).

Rok 2020, to dla kard. Schönborna nie tylko 75. rocznica jego urodzin: 27 grudnia będzie obchodził inny ważny dla niego jubileusz 50-lecia święceń kapłańskich, a wcześniej, bo w kwietniu przypada 25-lecie kierowania archidiecezją wiedeńską. Media spekulują, że papież Franciszek przedłuży przynajmniej o rok pełnienie przez kard. Schönborna pełnionych obecnie funkcji. Trwają też intensywne rozważania, kto po kardynale stanie na czele archidiecezji wiedeńskiej, a tym samym zostanie jego następcą jako duchowy zwierzchnik Kościoła katolickiego w Austrii, co będzie bardzo trudne.