Pierwsza od 1535 r. Msza św. w genewskiej katedrze

W sobotę 29 lutego w katedrze św. Piotra w Genewie zostanie odprawiona pierwsza od 1535 r. Msza św. w katedrze św. Piotra. Ta dawna świątynia katolicka jest od czasów reformacji głównym kościołem protestanckim miasta.

Inicjatywa jest „owocem długiej współpracy ekumenicznej” w ciągu minionych 30 lat, podkreśla pastor Emmanuel Fuchs, kierujący ewangelicko-reformowanym Kościołem Protestanckim Genewy. Wyjaśnia, że zrodziła się ona spontanicznie ze wspólnego pragnienia posunięcia naprzód dialogu między chrześcijanami różnych wyznań na szczeblu lokalnym. Formalnie decyzję podjęła rada parafialna, a potwierdził ją kościelny konsystorz.

Do odprawienia Mszy zaproszono ks. Pascala Desthieux, wikariusza biskupiego dla kantonu genewskiego w katolickiej diecezji Lozanny, Genewy i Fryburga. – Katolicy oczekują na to wydarzenie z wielkimi emocjami i entuzjazmem z tego względu, że katedra jest miejscem o wielkiej symbolice – mówi duchowny.

Od 15 lat katolickie Msze odprawiane są raz w roku w dawnej katolickiej, a od XVI w. protestanckiej katedrze Lozannie, jednak należy ona do państwa, a nie do Kościoła reformowanego. – To doświadczenie posłużyło nam za wzór – wyjaśnia ks. Desthieux. – Rozmawiając z pastorem Emmanuelem Rollandem wyraziłem pragnienie powtórzenia lozańskiego doświadczenia w Genewie, nie myślałem jednak, że dojdzie do tego tak szybko. Przyszedł on do mnie, by powiedzieć, że mamy zgodę – opowiada duchowny, wyrażając nadzieję, że „ta celebracja może stać się tradycją”.

Ze swej strony pastor Fuchs ujawnia, że propozycja odprawienia Mszy przez katolików w protestanckiej katedrze zyskała wśród reformowanych parafian szerokie poparcie, choć pojawiły się też głosy wyrażające niezrozumienie dla motywów zaproszenia. Podkreśla, że chodzi tu o kolejny krok naprzód w ekumenizmie zgodnie z logiką podążania drogą podjętą w Genewie kilka dziesięcioleci temu, o postęp nie w słowach, ale w czynach. – Jedność osiąga się idąc wspólną drogą – dodaje pastor.

Na Mszy śpiewać będzie 200-osobowy chór złożony ze śpiewaków z różnych kantonów Szwajcarii. Na liturgii obecni będą pastorzy katedralni oraz członkowie reformowanej rady parafialnej. Staną oni na czele procesji na wejście, symbolicznie prowadząc katolickich ministrantów i księży do ołtarza. Podczas Mszy odbędzie się ryt posypania głów popiołem na znak „wzajemnej prośby o przebaczenie za grzechy przeciwko jedności chrześcijan”.

Budowana od XI w. katedra św. Piotra była do XVI w. siedzibą biskupów Genewy. Po przejęciu jej przez protestantów, tamtejszym kaznodzieją był przez 23 lata Jan Kalwin. Do dziś przechowywane jest w świątyni drewniane krzesło, z którego korzystał.

Od pewnego czasu Stolica Apostolska rozważa ponowne utworzenie diecezji w Genewie. Diecezja genewska, ustanowiona w IV w., formalnie istniała do XIX w. (jednym z jej ordynariuszy był św. Franciszek Salezy, rezydujący w Annecy). W 1821 r. została połączona z diecezją lozańską, która od 1924 r. nosi nazwę diecezji Lozanny, Genewy i Fryburga. Gdy w 1987 r. jej nowy biskup pomocniczy Amédée Grab zaczął rezydować w Genewie, protestanci uznali to za prowokację i próbę „odzyskania miasta Kalwina” – przypomina francuski tygodnik „Le Point”.

Wielu mieszkańców Genewy to potomkowie francuskich protestantów, którzy schronili się tu po masakrze w Noc św. Bartłomieja w 1572 r. i odwołaniu edyktu nantejskiego w 1685 r., który wprowadzał równouprawnienie protestantów i katolików. Przez długi czas pewne funkcje w mieście – np. prezydenta uniwersytetu, przewodniczącego Czerwonego Krzyża, prokuratora generalnego czy partnera-zarządzającego w prywatnym banku – mogli pełnić jedynie wyznawcy kalwinizmu.

Pierwsza po wypędzeniu katolickiego biskupa Msza św. została odprawiona w tym mieście dopiero w 1798 r., gdy zajął je Napoleon. W XIX w. papież Pius IX chciał mianować biskupa Genewy, lecz w 1874 r. rząd Szwajcarii wpisał do konstytucji artykuł 71, na którego mocy ustanowienie diecezji na terytorium kraju możliwe było tylko za zgodą władz. Prawo to zostało uchylone dopiero w 2001 r.

Biskup Lozanny, Genewy i Fryburga ma swą siedzibę we Fryburgu – niewielkim, liczącym 37 tys. mieszkańców miasteczku, odległym od Genewy o 140 km. Obecny ordynariusz, bp Charles Morerod planuje podział diecezji, gdyż biskup mieszkający w Genewie mógłby skuteczniej prowadzić tam pracę duszpasterską.

Kilka lat temu hierarcha rozpoczął konsultacje w tej kwestii. Może w nich zabrać głos każdy wierny. Bp Morerod rozmawiał też o pomyśle przywrócenia katolickiej diecezji z przewodniczącym Kościoła Protestanckiego Genewy, który zastanawia się nad wpływem, jaki ta decyzja wywarłaby na wyznawców kalwinizmu.

Od czasu Jana Kalwina bowiem sytuacja religijna Genewy bardzo się zmieniła. W liczącym niespełna pół miliona mieszkańców kantonie genewskim mieszka obecnie więcej katolików niż protestantów. Stało się tak za sprawą osiedlających się tu Francuzów, Włochów, Hiszpanów i Portugalczyków – przypomina „Le Point”.