Prawosławie na świecie: Wielkanoc w dobie koronawirusa

Państwowe przepisy mające na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się pandemii koronawirusa wpłyną na obchody prawosławnej Wielkanocy w różnych krajach. W tym roku wypada ona 19 kwietnia. W większości krajów cerkwie będą w tym świątecznym czasie zamknięte, a natomiast w Bułgarii i (częściowo) Rosji – otwarte.

W Rumunii minister spraw wewnętrznych Marcel Vela, w porozumieniu z władzami Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego, ogłosił, że liturgie sprawowane w nocy z soboty na niedzielę i w samą Niedzielę Zmartwychwstania odprawiane będą bez udziału wiernych w cerkwiach, na ich dziedzińcach lub w pobliżu świątyń. Wierni nie będą też opuszczać swych domów, by zgodnie z tradycją otrzymać Święty Ogień. W sobotni wieczór służba liturgiczna i wolontariusze zaniosą go z parafialnych cerkwi do domów. Zarówno oni, jak i osoby przyjmujące ogień będą musieli nosić maski ochronne i rękawiczki.

Również w Grecji liturgie świąteczne odbędą się bez udziału wiernych. Cerkwie w tym kraju pozostaną zamknięte przynajmniej do 28 kwietnia, zgodnie ze wspólną decyzją ministerstwa edukacji i spraw religijnych oraz ministerstwa zdrowia. Dozwolone są tam jedynie nabożeństwa za zamkniętymi drzwiami świątyń, z udziałem celebransa i co najwyżej czworga innych osób. Zabronione są również wizyty w klasztorach.

Natomiast w Bułgarii cerkwie pozostają otwarte i liturgie będą w nich sprawowane przy zachowaniu środków ochrony przed koronawirusem. Wierni muszą przestrzegać odpowiedniego dystansu od siebie i nosić maski ochronne. Dezynfekowane są ikony i miejsca siedzące, natomiast dywany i inne przedmioty są usuwane ze świątyń. Duchowni, którzy mają jakiekolwiek objawy choroby nie mogą być obecni na liturgiach. Stosowania się do tych zasad mają pilnować funkcjonariusze policji.

Po raz pierwszy w historii liturgie bez udziału wiernych będą odprawiane w katedrze Patriarchatu Konstantynopola w Stambule. Patriarsze Bartłomiejowi towarzyszyć będą jedynie duchowni z jego najbliższego otoczenia. Podobnie wyglądać będą liturgie świąteczne w patriarchatach jerozolimskim, aleksandryjskim, antiocheńskim i serbskim, a także w Kościele Cypru.

Specyficzna sytuacja panuje w Rosyjskim Kościele Prawosławnym, który formalnie nie zabronił wiernym przychodzenia do cerkwi, o ile pozwala na to sytuacja epidemiologiczna i zachowują niezbędne środki bezpieczeństwa. Wezwał jednak duchownych, by nakłaniali swych parafian do modlitwy w domu w związku z restrykcjami nałożonymi przez władze państwowe. Decyzje o zamykaniu świątyń pozostawiono biskupom diecezjalnym w zależności od sytuacji sanitarnej w danym regionie Federacji Rosyjskiej.

W samej Moskwie, której arcybiskupem jest patriarcha Cyryl, liturgie Wielkiego Tygodnia i Niedzieli Zmartwychwstania odbywają się bez udziału wiernych. Według danych z 16 kwietnia w archidiecezji moskiewskiej COVID-29 zdiagnozowano u 24 duchownych z 15 cerkwi i 2 klasztorów. Kolejnych 31 duchownych z 14 cerkwi i 1 klasztoru ma symptomy choroby, ale diagnoza jeszcze nie została potwierdzona.