Michał Szułdrzyński: pandemia może oczyścić wiarę z rytualizmu

Pandemia ma potencjał oczyszczenia wiary z rytualizmu – zauważa Michał Szułdrzyński wiceszef dziennika „Rzeczpospolita”. W odpowiedzi na ankietę KAI o Kościele w Polsce wobec epidemii koronawirusa publicysta ocenia, że wielkim testem będą tygodnie po zakończeniu restrykcji i otwarciu kościołów. Wtedy bowiem okaże się, ilu wiernych wróci do świątyń.

Publikujemy odpowiedź Michała Szułdrzyńskiego na ankietę KAI:

1. Czy epidemia COVID-19 pokazała/uświadomiła/ujawniła jakąś prawdę o Kościele w Polsce? Czy pokazała coś ważnego? Czy ten obraz skłania do zadowolenia czy raczej niepokoju?

– Pandemia pokazała wielu miejscach bierność polskiego Kościoła. Po zamknięciu świątyń decyzją władz i dekretami biskupów wielu proboszczów i wikarych uznało, że ma wolne.
Zabrakło pomysłowości, ciekawych inicjatyw. Na szczęście sporo wiernych zaangażowało się w pomoc w organizacji transmisji online, ale zabrakło pomysłu, jak wykorzystać ten czas duchowo, zabrakło pomysłów na sprawienie, by wierni mieli poczucie bliskości swych pasterzy. Brakowało inicjatyw np. święcenia z okien samochodu (by uniknąć kontaktu) pokarmów w Wielką Sobotę itp. Duża część duszpasterzy wytrącana z codziennego rytmu nie potrafiła się zupełnie odnaleźć. Zabrakło zrozumienia, że wierni znaleźli się w trudnej psychicznej sytuacji i wielu mogło mieć wrażenie opuszczenia.

2. Czy okres izolacji, związany nieuchronnie z przeżywaniem liturgii w domu, mógł wpłynąć na pogłębienie wiary i oczyszczenie jej z pewnych zbędnych elementów, czy grozi raczej oddaleniem, uśpieniem, skłonnością do pozostania na wygodnej kanapie?

– Pandemia ma potencjał oczyszczenia wiary z rytualizmu. Dała też wielu wiernym możliwość uczestnictwa w różnych nabożeństwach w różnych kościołach przez co mogła pobudzić pragnienie pięknej liturgii i przełamanie rutyny. Ale wielkim testem będą tygodnie po zakończeniu restrykcji i otwarciu kościołów. Okaże się ilu wiernych wróci do świątyń, a ilu uzna, że skoro podczas pandemii okazało się, że „chodzenie na msze wcale nie jest aż takie ważne”, powoli zacznie się od Kościoła odsuwać.

3. Czy okres ten zaowocował jakimiś nowymi inicjatywami ewangelizacyjnymi, będącymi w Pana polu widzenia?

– Internet nie zastąpi sakramentów. Ale z pewnością stał się istotnym źródłem duchowych inspiracji. Na youtube pojawiły się dziesiątki rekolekcji, nauk, konferencji, czytań, kazań, które wielu wiernym niosły pociechę w tym trudnym czasie. Ale miało to raczej charakter elitarny. Dotyczyło ludzi, którzy chcieli sami wykonać jakiś ruch, sami odczuli potrzebę i zaczęli szukać jej spełnienia.