Pierwsza komunia św. w czasie epidemii koronawirusa – jak wygląda w diecezjach?

W związku z epidemią koronawirusa tegoroczne uroczystości pierwszokomunijne w Polsce stanęły pod znakiem zapytania. W niektórych parafiach już się odbyły, choć z uwzględnieniem ograniczeń związanych z epidemią. Inne zaplanowano na czerwiec lub termin późniejszy, nawet powakacyjny. Decyzja co do przebiegu i terminu uroczystości zależy głównie od decyzji biskupa diecezjalnego, ale i woli rodziców. W niektórych parafiach, na specjalne życzenie, księża udzielają sakramentu tylko jednemu dziecku, przy obecności najbliższej rodziny.

Jednoznaczne zalecania wydały obie warszawskie kurie, które nakazały przenieść termin uroczystości komunijnych. O tym na kiedy konkretnie, mają zadecydować lokalni proboszczowie w porozumieniu z rodzicami. W komunikacie, wydanym specjalnie na tę okoliczność, ks. Łukasz Przybylski wytłumaczył, że pełna celebracja będzie możliwa dopiero w momencie całkowitego uruchomienia szkół i parafii.

– Wobec zaistniałej sytuacji, księża proboszczowie w porozumieniu z rodzicami dzieci pierwszokomunijnych mogą wyznaczyć inną datę uroczystości – czytamy na stronie Archidiecezji Warszawskiej. W niektórych parafiach dzieci już przystąpiły do sakramentu, jednak nie w uroczystej formie lecz w warunkach kameralnych.

– Z racji na zawieszenie spotkań w parafiach, przygotowujących dzieci do I Komunii Świętej, prosimy rodziców o troskę w wymiarze katechizacji swoich dzieci w domu, poprzez wspólną modlitwę w rodzinie oraz wyjaśnianie prawd wiary – stanowi to uzupełnienie katechezy szkolnej, która obecnie prowadzona jest w sposób zdalny – dodał dyrektor Wydziału Duszpasterstwa Dzieci i Młodzieży.

Podobne zalecenia przedstawił m.in. biskup płocki Piotr Libera. W jego diecezji pierwsza komunia święta dzieci z jednego rocznika, może odbywać się w parafiach wyłącznie na wyraźną prośbę rodziców. Zaznaczył przy tym, że pełne uroczystości pierwszokomunijne są przełożone na okres powakacyjny.

„Na wyraźną (pisemną) prośbę rodziców dzieci, skierowaną do księdza proboszcza, możliwe jest zarówno indywidualne, jak i grupowe (kilka lub kilkanaścioro dzieci, w zależności od wielkości kościoła, pamiętając o zachowaniu bezpiecznej odległości między uczestnikami uroczystości) przygotowanie i celebrowanie dla dzieci sakramentu pokuty i pojednania oraz Pierwszej Komunii Świętej w dowolnym dniu tygodnia (niekoniecznie w niedzielę)” – napisali we wskazaniach ks. Piotr Grzywaczewski, wikariusz biskupi ds. sakramentalnych i ks. Dariusz Rogowski, notariusz kurii.

Rodzinne Pierwsze Komunie Święte w maju, zamiast grupowych uroczystości – to zalecenia Kurii Metropolitalnej Szczecińsko-Kamieńskiej. Rodzicie mieli wybór – mogli zdecydować się na przyjęcie przez dziecko sakramentu podczas zwyczajnej Mszy św. w małych grupach lub też poczekać na moment, w którym organizacja uroczystości będzie możliwa.

– To okazja, by jeszcze bardziej skoncentrować się na Jezusie – powiedział ks. Tomasz Ceniuch, komentując rodzinne komunie święte. Kapłan podkreślił, że w jego parafii pod wezwaniem Świętej Rodziny, wielu wiernych zdecydowało się poczekać do jesieni lub przełożyć uroczystości na przyszły rok. Natomiast ci, którzy wybrali rodzinny i kameralny charakter pierwszej komunii świętej, zostali podzieleni na grupy, a dzieci tych rodziców przyjęły sakrament w kolejne soboty maja.

W diecezji tarnowskiej uroczystości pierwszokomunijne będzie można zorganizować w czerwcu oraz miesiącach wakacyjnych, o ile tak zdecydują rodzice w porozumieniu z proboszczem danej parafii. „Uroczystości pierwszokomunijne mogą odbywać się nie tylko w niedziele, ale w zależności od potrzeby (podział na kilka grup) również w dni powszednie. Dzieci, których rodzice nie zdecydują się wziąć udziału w uroczystościach w wyżej wymienionym okresie, mają prawo przystąpić do Pierwszej Komunii świętej w ustalonym z proboszczem parafii późniejszym terminie” – czytamy w najnowszym komunikacie Kurii Diecezjalnej w Tarnowie.

Takie same zalecenia wydała Kuria Metropolitalna w Przemyślu, zwracając jednocześnie uwagę, że obowiązujące przepisy dotyczące zakazu większych zgromadzeń mogą wiązać się z trudnością w organizacji uroczystości po zakończeniu obrzędów religijnych. Jak podkreślili duchowni, odpowiedzialność za tę część uroczystości spoczywa jednak wyłącznie na rodzicach.

– Współodpo­wie­dzial­ność i współorganizacja pierwszej komunii świętej spoczywa także na rodzicach, i podejmowanie decyzji jedynie przez katechetów, wikariuszy czy księdza proboszcza jest wysoce nie­roz­tropne i niestosowne – podkreślił metropolita przemyski abp Adam Szal.

Z kolei w diecezji radomskiej większość parafii zorganizuje pierwsze komunie święte we wrześniu lub październiku. Parafia św. Jadwigi w Odrzywole planuje przenieść uroczystość na rok 2021. W diecezji są też pojedyncze parafie, które pomimo epidemii nie odwołały uroczystości pierwszokomunijnych w maju. Dzieci, których rodzice nie zdecydowali się na ten termin, mogą przyjąć sakrament w innej parafii lub za rok.

– Zostawiliśmy proboszczom i rodzicom dowolność wyboru terminu tej uroczystości – mówi ks. prałat Edward Poniewierski, kanclerz radomskiej kurii. Podkreślił również, że nie ma w tej sprawie centralnego terminu dla całej diecezji, a każdy termin jest dobry, jeśli tylko dzieci są przygotowane do przyjęcia sakramentu.

– W naszej parafii do sakramentu przygotowaliśmy dzieci z czterech klas. Mamy też przygotowanych kilka wariantów samej uroczystości. Jeśli sytuacja epidemiologiczna nie uległaby poprawie, trzeba będzie przeprowadzić uroczystość w mniejszych grupach. Mamy nadzieję, że w tym czasie ustanie epidemia i będziemy mogli zorganizować pierwszą komunię świętą – powiedział ks. Marcin Andrzejewski proboszcz radomskiej parafii św. Chrystusa Króla, w której komunie odbędą się w drugą niedzielę września.

W diecezji kieleckiej bp Jan Piotrowski wydał specjalny dekret dotyczący organizacji uroczystości pierwszej komunii świętej. Mają się one odbyć dopiero po wakacjach, niezależnie od decyzji o ewentualnym odwołaniu epidemii oraz otwarciu szkół. Jednocześnie kapłan zalecił opiekunom dzieci, by sami zadbali o właściwą formację podopiecznych. – Przygotowanie dzieci do Pierwszej Komunii Świętej odbywa się poprzez katechezę domową, na podstawie materiałów wskazanych rodzicom przez proboszcza lub katechetę – można przeczytać w dokumencie.

Również w archidiecezji poznańskiej zgodnie z decyzją abp Stanisława Gądeckiego uroczystość została odwołany do czasu ustania epidemii. W momencie kiedy dzieci wrócą do szkół, decyzja przechodzi na rodziców w porozumieniu z proboszczem.

– Każdy przypadek należy rozpatrzyć indywidualnie, nie może decydować głosowanie lub wola większości. Gdyby rodzice zdecydowali się na pierwszą komunię świętą swojego dziecka w pierwotnym (majowym) terminie, należy uczynić to z zachowaniem najwyższych środków ostrożności, w małych grupach lub nawet pojedynczo, niekoniecznie w niedzielę – podsumował duchowny.

Pierwsza komunia święta jest istotnym wydarzeniem nie tylko dla przyjmujących i ich rodzin, lecz także dla całej wspólnoty parafialnej. To uroczystość katolicka, podczas której wierni, zazwyczaj dzieci, po raz pierwszy przyjmują Eucharystię. Do sakramentu tego Kościół dopuszcza wierzących znających podstawowe prawdy wiary i rozumiejących dokonującą się transsubstancjację – rzeczywistą przemianę substancji podczas Eucharystii: hostii i wina w ciało i krew Jezusa Chrystusa.