W Kijowie obradował Sobór Biskupi Kościoła autokefalicznego

Prawosławny Kościół Ukrainy (PKU) składa się obecnie z 44 eparchii (diecezji), w których istnieje ponad 7 tys. parafii oraz prawie 80 klasztorów męskich i żeńskich. W 9 wyższych szkołach duchownych kształci się 1050 studentów. W Kościele posługuje przeszło 4,5 tys. kapłanów, 60 biskupów, w tym 47 eparchialnych (ordynariuszy). Te i wiele innych danych przedstawiono na Soborze Biskupim PKU, który zebrał się w Kijowie 15 grudnia – w 2. rocznicę soboru zjednoczeniowego i utworzenia tego Kościoła. Obrady prowadził zwierzchnik PKU, metropolita kijowski i całej Ukrainy Epifaniusz.

Zgromadzeni hierarchowie omówili bieżącą sytuację w łonie Kościoła, działalność jego głowy w 2020 roku, stosunki ze światem prawosławnym i inne zagadnienia. Podkreślono, że PKU jest jednym z największych lokalnych Kościołów prawosławnych na świecie, co potwierdzają dane statystyczne. Dzieli się on na 44 eparchie, na których terenie działa ponad 7 tys. parafii, w których pracuje przeszło 60 biskupów, w tym 47 eparchialnych, 4,5 tys. kapłanów oraz istnieje ok. 80 klasztorów męskich i żeńskich. Kościół ma 9 własnych uczelni duchownych i współpracuje z Katedrą Kulturologii, Religioznawstwa i Teologii Uniwersytetu Narodowego im. Feldkowicza w Czerniowcach. Z badań socjologicznych wynika, że do prawosławia przyznaje się 65-75 proc. mieszkańców Ukrainy, a większość z nich oświadczyło, że czują się związani właśnie z PKU – oświadczył w swym sprawozdaniu na Soborze metropolita Epifaniusz.

Poruszył też sprawę rozbudowy struktur kościelnych, przebiegającej obecnie w trudnych warunkach pandemii. Między innymi z tego powodu skomplikował się proces rejestracji nowych wspólnot PKU, poza tym istnieją przeszkody subiektywne w tym zakresie, zwłaszcza w przypadkach przechodzenia do nowego Kościoła parafii, należących wcześniej do innych jurysdykcji (głównie do Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego [UKP PM]).

Zwierzchnik PKU przypomniał ponadto, że już półtora roku jest blokowane wykonanie ustawodawstwa ukraińskiego w odniesieniu do konieczności zmiany nazwy organizacji religijnej, mającej swój ośrodek kierowniczy w państwie-agresorze (też dotyczy to UKP PM). „Sprawy te omawialiśmy i nadal będziemy omawiali podczas spotkań z władzami, nalegając na wykonanie postanowień prawa i usunięcie czynników subiektywnych związanych z procesem rejestracji” – zapewnił Epifaniusz.

W czasie obrad poinformowano także, że obecnie 132 księży PKU jest zatrudnionych na etatach państwowych jako cywilni pracownicy sił zbrojnych (68 osób), Gwardii Narodowej (30), Państwowej Służby Granicznej (30) i innych jednostek wojskowych w charakterze kapelanów. Współpracują tam z organizacjami ochotników, wolontariuszy i weteranów. Dalszych prawie 300 kapłanów posługuje jako kapelani rezerwy na zasadach wolontariatu z zawodowymi wojskowymi, ochotnikami, weteranami i ich rodzinami.

„W warunkach niewypowiedzianej, ale ciągle trwającej wojny Federacji Rosyjskiej przeciw Ukrainie praca kapelanów jest koniecznością życiową, wysoko ocenianą w wojsku i społeczeństwie” – stwierdził metropolita. Przypomniał, że w tym roku zreformowano Synodalny Zarząd Duchowieństwa Wojskowego, a w jego szeregi włączono grupę doświadczonych kapelanów. Zaznaczył przy tym, że nadal daje się odczuć brak zarówno wykwalifikowanych kadr, jak i prawnych rozwiązań gwarancji socjalnych i zabezpieczenia materialnego tej grupy księży.

Mówca przedstawił również wyniki swojej działalności od czasu poprzedniego Soboru 14 grudnia ub.r. Mimo pandemii złożył on 10 wizyt duszpasterskich w 9 eparchiach oraz sprawował 19 uroczystych liturgii w eparchii kijowskiej. W czasie tych odwiedzin poświęcił 8 cerkwi i położył kamienie węgielne pod 3 dalsze świątynie. Badania opinii publicznej wykazały, że spośród ludzi religii cieszy się on najwyższym stopniem zaufania – tak ocenia to 44,3 proc. ankietowanych, a więc o 5,6 proc. niż rok wcześniej, a wśród wiernych PKU ufa ma 83,2 proc. a nie ma do niego zaufania niespełna 3 proc.

Oceniając współpracę PKU z innymi Kościołami lokalnymi i wyznaniami biskupi wyrazili wdzięczność tym Kościołom, które uznały już autokefalię ukraińską (dotychczas cztery). Jednocześnie zwrócili uwagę na „szalone przeciwdziałanie temu procesowi, jakie systematycznie i przy użyciu wszystkich środków prowadzi Rosja”. Podkreślono gotowość rozpoczęcia dialogu w celu uznania przez wszystkie Kościoły lokalne dokonanej już autokefalii PKU i stworzenia warunków do pokojowego współistnienia Kościołów. Metropolita zaznaczył, że zachowanie pokoju międzywyznaniowego na Ukrainie i niedopuszczenie do rozpalania wrogości i konfrontacji na tle religijnym jest ważnym zadaniem dla Kościoła, który jako największa wspólnota religijna kraju ma również odpowiedni obowiązek przed społeczeństwem.

„Od prawie 25 lat mamy pomyślne doświadczenie współpracy chrześcijan, muzułmanów i żydów w ramach Wszechukraińskiej Rady Kościołów i Organizacji Religijnych. Wspólnie bronimy tradycyjnych wartości moralnych i duchowych, wolności wyznania i jako instytucja społeczeństwa obywatelskiego troszczymy się o dobry kierunek jego rozwoju” – oświadczył zwierzchnik PKU.

Uczestnicy obrad zatwierdzili działalność głowy Kościoła i udzielili mu pełnego poparcia, wezwali biskupów, duchowieństwo i wiernych do zachowania wewnętrznej jedności i do rozwiązywania pojawiających się problemów w duchu braterskiej miłości oraz unikania wrogości i podziałów. Podziękowali też tym Kościołom, które dotychczas uznały w pełni PKU. Na zakończenie pomodlili się za swój Kościół, o zwycięstwo i sprawiedliwy pokój na Ukrainie oraz o błogosławieństwo Boże dla duchowieństwa i wiernych i dla całego narodu ukraińskiego.