Późnogotycki obraz „Świętej Rozmowy” w Pisarzowicach ujawnia swe tajemnice

Późnogotycki obraz z Matką Boską z Dzieciątkiem w towarzystwie św. Marcina i św. Urbana, który znajduje się na co dzień w ołtarzu kościoła w Pisarzowicach, odzyskuje blask pod okiem specjalistów. Dzieło powstało w początkach XVI wieku w krakowskiej pracowni anonimowego Mistrza Rodziny Marii.

Z tej samej pracowni, co obraz pisarzowicki, pochodzą także: tryptyk z legendą św. Stanisława w Starym Bielsku, łaskami słynący obraz Matki Boskiej Rychwałdzkiej oraz tablice z „Sacra Conversazione” z Bielska-Białej Komorowic i Łękawicy.

Dzieło, które obecnie poddawane jest zabiegom, uratowano 6 sierpnia 1965 r. z płonącego drewnianego kościoła w Pisarzowicach. Był konserwowany pod koniec lat 60. ub. wieku, kiedy to usunięto późniejsze przemalowania, przywracając mu dawny gotycki blask. Teraz, dzięki najnowszym technologiom, dzieło późnogotyckie Mistrza Rodziny Marii będzie mogło zostać zabezpieczone dla następnych pokoleń – zapowiedział ks. dr Szymon Tracz, konserwator architektury i sztuki sakralnej diecezji bielsko-żywieckiej.

„Dzięki podjętym działaniom konserwatorskim wspartym przed dotację Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wkładu własnego Parafii udało się zatrzymać postępującą destrukcję podobrazia oraz warstwy malarskiej tablicy” – wyjaśnił naukowiec UPJPII.

W ramach pierwszego etapu prac odczyszczono lico tablicy, a także usunięto retusze konserwatorskie, które nałożono podczas ostatniej konserwacji. „Dzięki temu ukazała się oryginalna, zachowana warstwa malarska, świadcząca o wysokiej klasie artystycznej tablicy. Wspaniale zaprezentowało się złocone i grawerowane tło obrazu utworzone z misternej plecionki roślinnej” – zauważył historyk sztuki, wskazując na partie malarskie naśladujące późnogotyckie brokaty, w obrębie szat Marii.

„Niestety w pełni ukazała się też skala zniszczenia twarzy św. Marcina, gdzie będzie trzeba wykonać jej rekonstrukcję, posiłkując się innymi, znanymi pracami, które wyszły z warsztatu Mistrza Rodzinny Marii” – dodał kapłan i podkreślił, że jest to jeden z nielicznie zachowanych obiektów, „gdzie można dotknąć oryginalnych gotyckich desek opracowanych ręcznie za pomocą topora i strugu”.

Konsekrowana tablica pierwotnie stanowiła część środkową tryptyku. W pożarze kościoła przepadła jedyna zachowana kwatera z ruchomych skrzydeł tryptyku z przedstawieniem św. Zofii, która wtórnie była wprawiona w feretron procesyjny.

W nadchodzącym 2021 roku planowane są prace drugiego etapu, w ramach których przeprowadzona zostanie konserwacja estetyczna późnogotyckiej tablicy. Po tych zabiegach dzieło powróci do Pisarzowic.