Zapowiedź XXI Dnia Islamu w Kościele katolickim w Polsce, autorstwa bp. Henryka Ciereszko

Rok: 2021
Autor: bp Henryk Ciereszko

Bp Henryk Ciereszko

XXI Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce

26 stycznia 2021 r.

W dniu 26 stycznia, jak każdego roku, obchodzony będzie w Kościele katolickim w Polsce XXI Dzień Islamu.

W 2000 r., biskupi polscy podjęli, pionierską w skali Kościoła powszechnego inicjatywę, wprowadzenia, do rocznego kalendarium Kościoła katolickiego w Polsce, „Dnia Modlitw Poświęconego Islamowi”. Obchody Dnia związano z corocznym Tygodniem Modlitw o Jedność Chrześcijan. Gdy Dzień Judaizmu poprzedza 17 stycznia ten tydzień, tak Dzień Islamu, ma miejsce po jego zakończeniu 26 stycznia. Wybór obu dat nie był przypadkowy, jako że w miesiącu styczniu w Kościele katolickim poświęca się wiele uwagi sprawie jedności chrześcijan i jedności rodzaju ludzkiego. Miesiąc ten rozpoczyna się w Kościele katolickim dniem modlitwy o pokój, a papież kieruje specjalne orędzie na tę okoliczność.

Tak ustanowiony Dzień Modlitw Poświęcony Islamowi, w zamyśle inicjatorów i w woli Episkopatu, ma służyć szerzeniu wśród katolików i muzułmanów idei dialogu między katolikami i wyznawcami islamu, wzajemnemu poznawaniu chrześcijaństwa i islamu oraz istniejących w nich obyczajów, a także przezwyciężaniu niechęci i uprzedzeń między ich wyznawcami, wskazywaniu na to, co łączy, a nie dzieli muzułmanów i chrześcijan. Przewidując organizowanie związanych z tym Dniem wydarzeń, pomysłodawcom przyświecała myśl, by katolicy i muzułmanie spotykając się w duchu wolności, żywiąc wzajemny szacunek, zachowując też postawę pokory wobec prawdy religijnej, której ludzie nie stanowią, ale na nią się otwierają i ją odkrywają, byli także gotowi na zmianę swych poglądów i postaw.

Nie można więc tej inicjatywy traktować jako swoistego ukłonu w stronę islamu, wręcz przeciwnie, jako odważne stawanie przy prawdzie swej religii i okazanie autentycznej wolności w dialogu i zbliżeniu, bez lęku o naruszanie tożsamości swej wiary, która tylko może być pogłębiona i umocniona przez otwartość oraz prowadzony dialog z wyznawcami innych religii i światopoglądów. Dialog połączony ze świadectwem życia, niesie w sobie też wymiar ewangelizacyjny, na który wyraźnie wskazuje nauczanie soborowe: „Kościół katolicki (…) obowiązany jest głosić bez przerwy Chrystusa, (…), w którym ludzie znajdują pełnię życia religijnego, i w którym Bóg wszystko z sobą pojednał” (DNR 2).

Pierwszy Dzień Modlitw Poświęcony Islamowi, miał miejsce w 2001 r. Od tego czasu jego przygotowanie i przeprowadzenie, w randze centralnego wydarzenia w skali Kościoła katolickiego w Polsce, jest głównym zadaniem Komitetu ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi KEP w jego corocznym zakresie działań, we współpracy z Radą Wspólną Katolików i Muzułmanów. Jednocześnie niektóre środowiska lokalne, w większych miastach, w których też istnieją społeczności wyznawców islamu, podobnie organizują u siebie obchody takiego dnia.

Na program spotkania składała się najpierw część oficjalna z powitaniami, pozdrowieniami, wprowadzeniem w temat, przesłaniami ze strony katolickiej i muzułmańskiej, często ze słowem przesyłanym przez Nuncjusza Apostolskiego w Polsce, czy też słowem ze strony korpusu dyplomatycznego, czyli ambasadorów państw muzułmańskich. Kończy ją dwugłos chrześcijańsko-muzułmański w tematyce Dnia, wcześniej ustalonej. Najpierw były to tematy wydobywane czy to z przesłań papieskich na Światowy Dzień Pokoju obchodzony w Kościele katolickim, czy dotyczące aktualnych wydarzeń w płaszczyźnie kontaktów między chrześcijaństwem i islamem, a w ostatnich latach skupione wokół treści przesłań, kierowanych każdego roku do muzułmanów przez Papieską Radę ds. Dialogu Międzyreligijnego z okazji corocznego święta na zakończenie miesiąca postu, ramadanu.

Drugą, zasadniczą i istotną dla idei Dnia, jest część modlitewna. Odczytywane są dobrane teksty z Pisma św. i Koranu, odnoszące się do tematu Dnia. Po czym prowadzona jest modlitwa. Ze strony muzułmańskiej zazwyczaj jest to spontaniczna modlitwa Dua, recytowana bądź wyśpiewana przez imama, odnosząca się w swej treści do odczytanych tekstów Koranu i tematu Dnia. Ze strony katolickiej Modlitwa powszechna, z intencjami nawiązującymi do tematu Dnia oraz wyrażającymi aktualne potrzeby wspólnot chrześcijańskich, także intencje wspólne dla chrześcijan i muzułmanów. Modlitwa kończona jest odmówieniem przez katolików „Ojcze nasz”. Całość modlitewnej części spotkania wieńczy wezwanie biskupa, przewodniczącego modlitwom ze strony katolickiej, do przekazania sobie nawzajem znaku pokoju oraz jego błogosławieństwo.

Od 2003 roku, jako pomoc w wymiarze informującym, ale głównie liturgicznym – do włączenia się w modlitwę w parafiach katolickich, w związku z obchodami Dnia Islamu – jest przygotowywana przez Radę Wspólną Katolików i Muzułmanów przy współpracy z Komitetem ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi KEP, specjalna wkładka dołączana do „Biuletynu Ekumenicznego”, opracowywanego w związku z obchodami Tygodnia Ekumenicznego w Kościele katolickim.

Uczestnikami centralnych obchodów, które zwykle miały miejsce w Warszawie, a ostatnich latach też dwukrotnie w Białymstoku, z racji na społeczność polskich Tatarów zamieszkujących na Podlasiu, są katolicy i muzułmanie, zwłaszcza osoby zaangażowane w dialog międzyreligijny reprezentujące te wspólnoty, także zaproszeni goście, jak np. ambasadorowie krajów muzułmańskich.

Obchody tegorocznego XXI Dnia Islamu, z racji na istniejące obostrzenia sanitarne, ze względu na trwającą wciąż pandemię, będą miały inny niż każdego roku przebieg. Nie odbędzie się centralne dla Dnia spotkanie, a w jego miejsce dostępny będzie przekaz na kanale YouTube transmisji ze spotkania, przeprowadzanego on-line z udziałem przedstawicieli obu stron katolickiej i muzułmańskiej. Tak zrealizowany będzie program zwykle przewidziany na takie spotkanie, z tematyką wskazaną w przesłaniu Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego oraz modlitwą prowadzoną przez katolików i muzułmanów.

Tegoroczne przesłanie skupia się wokół hasła: „Chrześcijanie i muzułmanie: wspólnie chroniąc miejsca kultu”. Jest w nim podkreślenia znaczenia i roli tych miejsc, katolickich kościołów i muzułmańskich meczetów, w których oddawana jest cześć Bogu, odprawiane są modlitwy, przeżywane jest spotkanie z Bogiem. Są one też przestrzenią duchowej gościnności, przez obecność wyznawców obu religii, na nabożeństwach tam sprawowanych, w specjalnych okazjach jak, np. śluby, pogrzeby, wspólnotowe święta. Praktyka ta służy zbliżeniu i doświadczaniu jedności osób wierzących, bez umniejszania czy kwestionowania tego, co ich odróżnia. Jednocześnie w przesłaniu jest potępienie wszelkich aktów przemocy dokonywanych w miejscach kultu, czy ich niszczenia, jako wypaczenia nauczania religijnego, a także pogwałcenia prawa międzynarodowego.

Tę tematykę pragniemy podjąć na spotkaniu on-line, i wokół niej skierować intencje zanoszonych modlitw. Przygotowana wkładka do Biuletynu Ekumenicznego, niech posłuży też inspiracja i pomocą w modlitwie w parafiach katolickich i wspólnotach katolików, do której jesteśmy zaproszeni, jako że w samym założeniu Dnia Islamu jest przede wszystkim wezwanie do modlitwy.

Organizatorom i uczestnikom tej wyjątkowej w tym roku formy przeżywania XXI Dnia Islamu w Kościele katolickim serdecznie dziękuję za ich zaangażowanie i wkład w tegoroczne obchodowy. Wszystkich, nie tylko zaangażowanych w dialog międzyreligijny, czy zainteresowanych działaniami na rzecz zbliżenia wyznawców różnych religii, zapraszam i zachęcam do włączenia się w tegoroczne obchody poprzez transmisję on-line. Wiernych zaś Kościoła katolickiego w Polsce proszę o podjęcie w tym dniu modlitw w swoich wspólnotach i parafiach.