W służbie chorym i potrzebującym – poradnik dla kapelanów służby zdrowia

Obostrzenia związane ze stanem epidemii przeszkodziły wielu pacjentom w swobodnym korzystaniu z opieki duszpasterskiej. W ostatnich miesiącach Instytut Ordo Iuris podejmował interwencje w przypadku utrudniania chorym realizowania ich prawa do posługi kapelana. W związku ze zgłoszeniami ze strony pacjentów i ich rodzin oraz personelu medycznego i duchownych, Instytut przygotował poradnik dotyczący posługi duszpasterzy służby zdrowia w czasie epidemii. Prawnicy przypominają, że chory zawsze ma prawo do bezpośredniego kontaktu z duchownym swojego wyznania, a wszelkie ograniczenia w tym względzie muszą być proporcjonalne do zagrożenia i mieć wyraźne umocowanie w ustawie.

Na przestrzeni 2020 roku Instytut Ordo Iuris kilkukrotnie informował o napływających informacjach o naruszaniu prawa pacjenta do opieki duszpasterskiej w niektórych podmiotach leczniczych. Prawnicy podejmowali wówczas interwencje w placówkach, których dotyczyły zgłoszenia. W zależności od okoliczności, działania Instytutu polegały m.in. na udzieleniu wyjaśnień o aktualnym stanie prawnym lub przygotowaniu zgłaszającej się osoby do rozmowy z dyrekcją placówki. W uzasadnionych przypadkach prawnicy podejmowali kontakt z władzami podmiotów, aby wskazać na zgodne z prawem i proporcjonalne rozwiązanie problemu pogodzenia ochrony zdrowia pacjentów oraz ich prawa do opieki duszpasterskiej.

Instytut opublikował także analizę w sprawie prawnych uwarunkowań korzystania z prawa do opieki duszpasterskiej w czasie stanu epidemii. O praktykach naruszających prawa pacjenta Ordo Iuris informuje także Rzecznika Praw Pacjenta, który prowadzi własne postępowanie w zgłoszonych sprawach. Obok działań interwencyjnych, Instytut podejmował także działalność edukacyjną i informacyjną polegającą na prowadzeniu wykładów dla kapelanów służby zdrowia czy popularyzacji wiedzy o prawach pacjenta za pośrednictwem mediów.

Osoby korzystające z pomocy zgłaszały potrzebę przygotowania poradnika przybliżającego specyfikę pracy kapelana w podmiocie leczniczym, podstawy prawne regulujące tę działalność oraz prawa i obowiązki duszpasterza podczas pełnienia posługi. Prezentowana publikacja adresowana jest przede wszystkim do kapelanów służby zdrowia, jednak jej treść i struktura sprawia, że będzie ona użyteczną pomocą dla każdej osoby zainteresowanej aktualnym stanem prawnym dotyczącym posługi osób duchownych w podmiotach leczniczych.

Ordo Iuris przypomina, że pacjenci mają prawo do praktykowania swojej religii, w tym korzystania z posługi duchownych, w szczególności w sytuacji zagrożenia życia. Z kolei kościoły i związki wyznaniowe, w ramach realizowania swoich zadań, mogą prowadzić działalność religijną w szpitalach. Natomiast wszelkie ograniczenia w tym względzie są nieskuteczne, jeśli wprowadza się je przez akty rangi podustawowej lub wewnętrzne dokumenty szpitala.

„Oddajemy w ręce wszystkich zainteresowanych tematyką praw pacjenta poradnik prawny dotyczący zasad realizacji opieki duszpasterskiej. Ufamy, że publikacja ta przyczyni się także do wzrostu świadomości swoich praw wśród pacjentów, a pracownikom podmiotów leczniczych pomoże w skutecznej służbie na rzecz chorych i potrzebujących. Liczymy również, że ułatwi ona lepsze zrozumienie pracy kapelana, a samym duchownym dostarczy odpowiedniej wiedzy prawnej, która okaże się przydatna w ich codziennej pracy” – zaznaczył Łukasz Bernaciński, Zastępca Dyrektora Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris.

Poradnik dla kapelanów oraz analiza nt. prawnych uwarunkowań korzystania z prawa do opieki duszpasterskiej w czasie stanu epidemii dostępne są na stronie internetowej ordoiuris.pl