Koronawirus i zmiany klimatyczne tematem prawosławnego „szczytu na Chalki”

Na zaproszenie patriarchy ekumenicznego Bartłomieja I rozpoczyna się 26 stycznia czwarty prawosławny „szczyt na Chalki”. Tematem rozmów ekspertów i przedstawicieli Kościołów z całego świata będą aktualne problemy związane ze zmianami klimatycznymi i pandemią koronawirusa. Trzydniowa konferencja będzie przebiegała pod hasłem „Covid-19 i zmiany klimatyczne. Życie z pandemią i uczenie się z niej”. Podczas gdy trzy poprzednie szczyty obradowały w Wyższej Szkole Teologicznej na wyspie Chalki na Morzu Marmara, w oficjalnie zamkniętej od 1971 roku przez władze tureckie, aktualne obrady – ze względu na pandemię koronawirusa – odbędą się w internecie. Patriarcha zabierze głos w pierwszym dniu obrad.

W zapowiedzi „szczytu” czytamy, że wprawdzie Covid-19 zmniejszył globalną emisję dwutlenku węgla, ale nie spowolnił zmian klimatycznych. Pandemia wywarła trwały wpływ na świat „i zmieniła nasze życie”. Świat walczy o przetrwanie i nauczył się żyć z koronawirusem, ale aktualne są pytania: „Czego się nauczyliśmy? Jaki jest wpływ na przyrodę i środowisko? Jaki ma to wpływ na opiekę zdrowotną?”

Poprzez akademicki format konferencji patriarcha ekumeniczny chce również dać do zrozumienia, że jest zdecydowany utrzymać duchową tradycję Wyższej Szkoły Teologicznej na wyspie. Należące do Patriarchatu Konstantynopola Wyższa Szkoła Teologiczna i seminarium duchowne na tureckiej wyspie Chalki na Morzu Marmara od dawna należą do najważniejszych teologicznych instytucji oświatowych prawosławia na świecie i zawsze reprezentowały teologię zainteresowaną aktualnymi wydarzeniami i wyzwaniami. Dokładnie 50 lat temu placówka oświatowa została zamknięta przez państwo tureckie.

Seminarium na wyspie Chalki koło Stambułu i przyległa do niego Wyższa Szkoła Teologiczna to jedyne placówki Patriarchatu Konstantynopola w Turcji, które mogły kształcić przyszłych duchownych i świeckich teologów. Rząd turecki zamknął je w 1971 na mocy decyzji Trybunału Konstytucyjnego, zabraniającej działalności uczelni prywatnych. W efekcie Kościół prawosławny w tym kraju odczuwa brak nowych kadr. Według Patriarchatu przedłużająca się dotychczasowa sytuacja jest groźna dla wspólnot chrześcijańskich.

Patriarcha Bartłomiej I i jego poprzednicy od dawna domagali się ponownego otwarcia uczelni, podkreślając przy tym, że wolność religii to nie tylko swoboda odprawiania nabożeństw, ale także możliwość kształcenia własnego duchowieństwa. Wielokrotnie apelowały o to także Stany Zjednoczone i Unia Europejska. Ta ostatnia wymieniała przywrócenie funkcjonowania szkoły na Chalki jako jeden z warunków przyjęcia Turcji do Unii. Jak dotąd, wszelkie rozmowy z władzami i kolejne obietnice nigdy nie doprowadziły do przywrócenia działalności uczelni.