Modlitwa w odnowionej kwaterze żołnierzy Zgrupowania AK „Gurt”

Odnowioną kwaterę żołnierzy Zgrupowania Armii Krajowej „Gurt”, ponownie otwarto wczoraj na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Modlitwę w intencji żołnierzy Powstania Warszawskiego poprowadził biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek. Uroczystość była kolejną odsłoną akcji „Nie zapomnij o nas, Powstańcach Warszawskich”, w ramach której odnawiane są groby i kwatery powstańcze.

W uroczystości wzięli udział Jan Dziedziczak, sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Konstanty Radziwiłł, wojewoda mazowiecki, rodziny powstańców oraz wojsko, m.in. płk Michał Strzelecki, dowódca Jednostki Wojskowej Komandosów z Lublińca, która jest spadkobiercą tradycji batalionów AK.

Uczestników uroczystości powitał Patryk Markuszewski, jeden z inicjatorów akcji „Nie zapomnij o nas, Powstańcach Warszawskich”, który przypomniał, że trwa ona już siedem lat, a jej głównym celem jest pomoc uczestnikom zrywu z 1944 r., a także ratowanie i odnawianie powstańczych grobów. Jak podkreślił Markuszewski do tej pory udało się odnowić 1500 mogił żołnierskich w 15 kwaterach. – Dzisiejsza uroczystość pokazuje, że Państwo Polskie we współpracy z organizacjami pozarządowymi, wolontariuszami i społecznikami, pamięta o swoich bohaterach, o tych którzy są wśród nas, ale i tych, którzy polegli w walce o wolną i niepodległą Ojczyznę – powiedział.

Jan Dziedziczak odczytał list od premiera Mateusza Morawieckiego, który wspiera akcję odnawiania powstańczych kwater. Szef rządu podkreślił, że akcja „Nie zapomnij o nas, Powstańcach Warszawskich”, jest dowodem „pamięci o pięknym, powstańczym pokoleniu” i „pamięci o ludziach, z których krwi narodziła się wolna Polska”. „Te 63 dni walki o każdy dom, barykadę i kamień stolicy są świadectwem czym dla Polaków są wolność i umiłowanie Ojczyzny”, napisał premier. Mateusz Morawiecki podkreślił, że społeczna akcja odnawiania powstańczych grobów to „wspaniały przykład sztafety pokoleń i umacniania się międzypokoleniowej więzi, dzięki której trwa powstańcza pamięć, a powstańcze ideały stają się drogowskazem dla młodych Polaków”.

Konstanty Radziwiłł, wojewoda mazowiecki powiedział, że jest dla niego zaszczytem opieka nad grobami wojennymi i powstańczymi na Mazowszu. Podkreślił, że Powstańcy Warszawscy dali przykład tego, jak należy zachować się w ekstremalnych warunkach wojennych.

Modlitwę w intencji spoczywających w kwaterze żołnierzy Zgrupowania AK „Gurt” oraz w innych kwaterach Cmentarza Wojskowego na Powązkach poprowadził bp Józef Guzdek. – Te granitowe krzyże będą wołały do wszystkich przechodzących, aby pamiętali o bohaterach, którzy walczyli w imię wolności naszej Ojczyzny. Ale granit nie wystarczy, potrzebna jest modlitwa, bo wielu z nich z modlitwą na ustach umierało w imię najwyższych wartości. Potrzebna jest modlitwa, która będzie poruszać serca przyszłych pokoleń, że nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie oddaje za przyjaciół swoich – powiedział bp Guzdek. Wierni odmówili wspólnie „Ojcze nasz” oraz modlitwę za zmarłych.

Uroczystość zakończyło złożenie wieńców w centralnym punkcie kwatery, gdzie umieszczone zostały nazwiska spoczywających żołnierzy Zgrupowania AK „Gurt”. Po zakończonej uroczystości bp Guzdek modlił się też w kwaterach Batalionów „Zośka”, „Miotła” i „Parasol”.

***
Zgrupowanie AK „Gurt” powstało w 1943 r. w ramach Okręgu Warszawskiego AK. Jego znaczną część stanowili działający od końca 1939 r. w konspiracji kolejarze węzła warszawskiego. Oddziały Zgrupowania, prowadziły akcje sabotażowe i dywersyjne głównie na liniach kolejowych.

Aresztowania żołnierzy Zgrupowania dokonane przez gestapo w czerwcu 1944 r. spowodowały częściową zmianę i zmniejszenie zadań żołnierzy „Gurta” w dniu wybuchu Powstania. Część żołnierzy dołączyła do innych zgrupowań i walczyła w nich do zakończenia zrywu. Teren walk Zgrupowania „Gurt” w Śródmieściu obejmował m.in. ulice: Marszałkowską, Aleje Jerozolimskie, Żelazną, Twardą, plac Grzybowski, Bagno, Świętokrzyską do Marszałkowskiej.
Żołnierze Zgrupowania „Gurt” brali udział m.in. w zdobywaniu wojskowych budynków przy Dworcu Głównym, Hotelu „Astoria”, Urzędu Probierczego. 5 sierpnia zaatakowali niemiecki pociąg pancerny, który został zmuszony do wycofania się. Zdobyto w tej akcji wiele broni i amunicji, w tym również broń maszynową.

Oddziały Zgrupowania „Gurt” prowadziły walki też na innych terenach, współdziałając w zdobywaniu PAST-y przy ul. Zielnej, Zakładów Haberbuscha, Plutona, koszar granatowej policji na ul. Ciepłej 13, Zakładów Hartwiga przy ul. Towarowej, Hali Mirowskiej i budynku restauracji „Żywiec”. W trzeciej dekadzie sierpnia oddział specjalny wyłoniony ze Zgrupowania przeciął na krótki okres odwrót wojsk niemieckich na odcinku ul. Żelazna, Towarowa, od Grzybowskiej do Leszna.

Mimo zmasowanych ataków nieprzyjaciela, oddziały „Gurta” utrzymały wyznaczone pozycje uniemożliwiając połączenie się niemieckich oddziałów z Ogrodu Saskiego z jednostkami w Alejach Jerozolimskich.