Zmarł kard. Christian Wiyghan Tumi

Wczoraj, 2 kwietnia wieczorem zmarł w szpitalu emerytowany arcybiskup Douala w Kamerunie, Christian Wiyghan Tumi. Informację o jego śmierci podał następca zmarłego purpurata na stolicy w Douala, arcybiskup Samuel Kleda.

W ostatnich latach swojego życia kard. Christian Tumi był w pełni zaangażowany w rozwiązanie konfliktu w anglojęzycznych regionach swej ojczyzny. Zarówno rząd, jak i ugrupowania secesjonistyczne wzajemnie podejrzewały go o obronę interesów przeciwnego obozu.

5 listopada 2020 r. kardynał został porwany i przejęty przez grupy secesjonistów. Uwięziony w gospodarstwie, stanowczo przypomniał porywaczom o swoim sprzeciwie wobec zamykania szkół i o tym, że pragnie, by spory polityczne rozwiązywano przy stole negocjacyjnym. Został zwolniony 24 godziny później.

W swojej ostatniej książce opublikowanej pod koniec 2020 r. „Moja noc w niewoli” kard. Tumi powtórzył swoje stanowisko w sprawie konfliktu anglofońskiego. „Nie wspieram tych ludzi w buszu, chociaż rząd podejrzewa mnie, że jestem ich zwolennikiem. Nie zgadzam się z tym, co oni robią (…) Nie popieram represji rządowych, które doprowadziły do starć zbrojnych. Zachowuję swoją neutralność. Chcę tylko, aby umilkła broń i aby w kraju zapanował pokój” – napisał.

Christian Wiyghan Tumi urodził się 15 października 1930 w miejscowości Kikaikelaki na terenie dzisiejszej diecezji Kumbo w północnym Kamerunie. W miejscowym języku jego imię brzmi Christian Wiyghansai Shaaghan. Po ukończeniu seminariów duchownych w Kumbo oraz w Ibadanie, Bodija i Enugu w Nigerii przyjął 17 kwietnia 1966 święcenia kapłańskie, po czym pracował duszpastersko w swych stronach rodzinnych. Kontynuował następnie studia we Francji i we Fryburgu w Szwajcarii, gdzie uzyskał doktorat z filozofii. Po powrocie do ojczyzny był m.in. w latach 1973-79 rektorem wyższego regionalnego seminarium duchownego w Bambui i pracował duszpastersko w archidiecezji Bamenda.

6 grudnia 1979 Jan Paweł II mianował go biskupem diecezji Yagoua i osobiście udzielił mu sakry 6 stycznia następnego roku w bazylice św. Piotra w Watykanie. 18 listopada 1982 papież przeniósł go na stanowisko arcybiskupa koadiutora archidiecezji Garoua, w której objął rządy jako arcybiskup metropolita 17 marca 1984. Wtedy też został przewodniczącym Krajowej Konferencji Biskupiej Kamerunu. W połowie lat osiemdziesiątych był wizytatorem apostolskim wyższych seminariów duchownych w Malawi i Zambii.

Na konsystorzu 28 czerwca 1988 Ojciec Święty powołał go w skład Kolegium Kardynalskiego jako pierwszego Kameruńczyka w tym gronie, a 31 sierpnia 1991 mianował go metropolitą Duali – największego miasta i portu Kamerunu.

Kard. Tumi uczestniczył w wielu ważnych wydarzeniach ogólnokościelnych, m.in. w szeregu zgromadzeń Synodu Biskupów w Rzymie, przy czym na zgromadzeniu specjalnym dla Afryki (10 kwietnia – 8 maja 1994) był jednym z trzech przewodniczących-delegatów, mianowanych przez papieża. W dniach 18-19 kwietnia 2005 wziął udział w konklawe, które wybrało na Stolicę Piotrową kard. Josepha Ratzingera. 17 listopada 2009, w wieku 79 lat, ustąpił z urzędu arcybiskupa-metropolity Duali, przekazując władzę dotychczasowemu arcybiskupowi koadiutorowi Samuelowi Kledzie.

Po śmierci kard. Christiana Tumi Kolegium Kardynalskie liczy 226 członków, w tym 126 elektorów (14 mianowanych przez Jana Pawła II, 39 – przez Benedykta XVI, 73 przez Franciszka) oraz 100 nie posiadających prawa wyboru papieża (48 mianowanych przez Jana Pawła II, 30 przez Benedykta XVI i 22 przez Franciszka). Najstarszymi członkami tego gremium są kardynałowie: Francuz, Albert Vanhoye, SJ (97 lat), Słowak, Jozef Tomko (97 lat) i pochodzący z Mozambiku Alexandre José Maria Cardinal dos Santos, OFM (97 lat). Najmłodszymi purpuratami są: pochodzący z Republiki Środkowoafrykańskiej Dieudonné Nzapalainga, CSSp (54 lata); Portugalczyk, José Tolentino Calaça de Mendonça (55 lat) oraz Włoch Mauro Maria Gambetti, OFM Conv. (55 lat).