Bp Janocha o watykańskich zbiorach związanych z Polską

Artystyczne polonica w zbiorach watykańskich były tematem wykładu bp Michała Janochy wygłoszonego w ramach cyklu wykładów towarzyszących wystawie „Arcydzieła z Watykanu. Wystawa w stulecie urodzin Jana Pawła II”, którą od 24 marca od 13 czerwca oglądać można na Zamku Królewskim w Warszawie. Bp Janocha omawiał rozmaite przykłady piśmiennictwa, grafiki i sztuki, począwszy od średniowiecznego dokumentu Dagome iudex kończąc na pamiątkowym medalu związanym z pontyfikatem papieża Jana Pawła II.

Wykład bp Michała Janochy, zatytułowany „Polska na Watykanie sub specie artistica” nawiązywał do projektu prowadzonego przez lata przez wybitnego humanistę i historyka sztuki ks. prof. Janusza Stanisława Pasierba a następnie kontynuowanego przez samego bp Janochę. Owocem tych prac była wydana w 2000 r. publikacja pt. „Polonica artystyczne w zbiorach watykańskich”. Prezentowała ona dzieła znajdujące się na terenie Państwa Watykańskiego i związane z Polską przez autora, temat lub proweniencję.

Bp Janocha omawiał m.in. średniowieczny dokument Dagome iudex, w którym znajduje się najstarsza wzmianka o Polsce zanotowana przez kard. Deusdedita w 1075 r. , Legendarium Andegaweńskie, czy XVI- wieczny kodeks biskupa wrocławskiego Turzona.

Wśród wymienianych przez niego w kolejności chronologicznej dzieł znalazł się tez portret kard. Stanisława Hozjusza z 1575 r., czy mapy Chin sporządzone przez polskiego misjonarza, jezuitę Michała Boyma.

Bp Janocha przypomniał też m.in. o figurze św. Jacka Odrowąża znajdującej się na kolumnadzie Berniniego i o tzw. Sztandarze Wielkiego Wezyra, ofiarowanym Ojcu Świętemu przez króla Jana Sobieskiego, obecnie zaginionym a eksponowanym niegdyś u wejścia do Bazyliki św. Piotra.

Autor wykładu zwrócił uwagę na wielką ilość eksponatów XIX- wiecznych, darów dla papieży i listów, które miały przypominać kolejnym następcom św. Piotra o nieistniejącym na ówczesnych mapach kraju. Szczegółowo omówił 3 kodeksy zawierające tłumaczenie tekstu bulli o Niepokalanym Poczęciu na języki reprezentujące trzy nacje dawnej Rzeczypospolitej, czyli bullę litewską, ruską i polską, będące, jak podkreślił, wielką lekcją polskiej historii.

Bp Janocha przypomniał też o dekoracji kaplicy w Castel Gandolfo ozdobionej przez polskiego artystą Jana Henryka Rosena na polecenie Piusa XI, który wcześniej pełnił m.in. funkcję nuncjusza apostolskiego w Polsce. W kaplicy znajduje się m.in. wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej oraz sceny przedstawiające oblężenie Jasnej Góry i Bitwę Warszawską.

Bp Janocha mówił również o ok. 100 projektach znaczków pocztowych dla poczty watykańskiej autorstwa polki, Kazimiery Dąbrowskiej oraz o medalu autorstwa Ewy Olszewskiej – Borys upamiętniającym pielgrzymkę Jana Pawła II do Ojczyzny w 1982 r.

Autor wykładu podkreślił, że pontyfikat Jana Pawła II stanowi wielki osobny rozdział związany z polskimi pamiątkami w Watykanie.

Wystawę „Arcydzieła z Watykanu. Wystawa w stulecie urodzin Jana Pawła II” oglądać można od 23 marca do 13 czerwca na Zamku Królewskim w Warszawie, na razie w trybie online. Ekspozycja, która nawiązuje do biografii Karola Wojtyły i jego papieskiego nauczania kierowanego do Polaków podczas pielgrzymek do Ojczyzny ma być hołdem dla Papieża – Polaka. Wystawa zamyka zainaugurowane w 2020 r. obchody 100. rocznicy jego urodzin.