Prof. Lipowicz: Europa potrzebuje konkretnych wzorców

Demokracja i demokratyczna Europa potrzebują bardzo konkretnych wzorów do naśladowania, na których ludzie, a przede wszystkim młode pokolenie, mogą się orientować. Ojciec-założyciel Unii Europejskiej Robert Schuman był takim wzorem, ale gdzie są dziś wzory do naśladowania? – zastanawiała się prof. Irena Lipowicz podczas zorganizowanego w Wiedniu międzynarodowego dnia studyjnego online na temat: „Realizm polityczny i duch europejski – inspiracja Roberta Schumana w czasie kryzysu”.

Według austriackiej agencji katolickiej Kathpress, uczestnicy konferencji ukazywali Schumana i jego idee z różnych perspektyw jako impuls do podjęcia aktualnych wyzwań społecznych i politycznych w Europie.

Prof. Lipowicz, wykładowca na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, przypomniała około 20-letnią historię sukcesu po przełomie politycznym, kiedy udało się rozwinąć demokrację i rządy prawa. Przytoczyła też trzy zasady ruchu Solidarność: solidarność, brak wykluczenia i „zło dobrem zwyciężaj”.

Zdaniem byłej ambasador w Austrii i byłej rzecznik Praw Obywatelskich Polska przez pewien czas radziła sobie z nimi bardzo dobrze. System kapitalistyczny przyniósł jednak ze sobą również wiele ciemnych stron i przegranych. Stało się to dobrą pożywką dla negatywnych, antydemokratycznych zjawisk, które rozpoczęły się pod koniec lat 2000. UE musi zainwestować znacznie więcej w przekazywanie wartości – ostrzegła Lipowicz.

Według prof. Lipowicz, głęboko zakorzenione w polskim społeczeństwie poczucie upokorzenia, siły polityczne w Polsce wykorzystywały do własnych celów. Tłumaczyła, że Polacy przez długi czas pod obcymi rządami czuli się wykluczeni z Europy. Ta trauma wciąż się utrzymuje i może być instrumentalizowana. Do tej kategorii należy również mit Polski jako bastionu na granicy chrześcijańskiej Europy oraz jako samotnego i opuszczonego obrońcy chrześcijaństwa.

Tym odczuciom przeciwstawiła także wielkie momenty z najnowszej historii Polski, takie jak proces pojednania między Kościołem polskim i niemieckim, czy wejście do Unii Europejskiej w 2004 roku, do którego wniósł ogromny wkład papież Jan Paweł II (1978-2005).

Organizatorami konferencji byli Akademia Dialogu i Ewangelizacji w Wiedniu, Uniwersytet Wiedeński oraz „Centre internationalde formation europeenne” (CIFE). Obok prof. Lipowicz referentami byli m.in. sekretarz generalny Wspólnoty Sant’Egidio Cesare Zucconi oraz dyrektor generalna paryskiej Fundacji Schumana Pascale Joannin.

Po II wojnie światowej katolik Robert Schuman intensywnie działał na rzecz zbliżenia między Niemcami i Francuzami. Jako francuski minister spraw zagranicznych, wraz ze swoim kolegą Jeanem Monnetem, opracował podstawy Zachodnioeuropejskiej Wspólnoty Węgla i Stali ( tzw. Plan Schumana z 9 maja 1950 roku). Idea ta uchodzi za kamień węgielny dzisiejszej Unii Europejskiej. Ponadto polityk opowiadał się za dalszym rozwojem współpracy europejskiej. W latach 1958-1960 był pierwszym przewodniczącym Parlamentu Europejskiego.

Proces beatyfikacyjny Schumana toczy się od początku lat 90. Na początku kwietnia francuski dziennik „La Croix” poinformował powołując się na prefekta watykańskiej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kardynała Marcello Semeraro, że Stolica Apostolska może w czerwcu ogłosić dekret o heroiczności cnót Roberta Schumana.