Modlić się i myśleć Norwidem – antologia wierszy religijnych Cypriana Norwida

„Nie są nasze – pieśni nasze” to tytuł antologii wierszy religijnych Cypriana Kamila Norwida, która ukazała się nakładem wydawnictwa „Pewne”. Dwusetną rocznicę urodzin „czwartego wieszcza” obchodzimy w 2021 r. „Wykorzystując dzisiejszy język teologiczny, całe dzieło Norwida można by nazwać poetycką teologią wyzwolenia człowieka” – zaznacza we wstępie prof. Stefan Sawicki.

Zdaniem tego wybitnego teoretyka i historyka literatury, w którego pracy naukowej Norwid zajmuje miejsce szczególne, cała twórczość poety jest świadectwem stawania się jego chrześcijaństwa, jest z tym chrześcijaństwem jawnie lub „głębinowo” związana.

Wybór poprzedzony jest wstępem, ukazującym chrześcijański i uniwersalny wymiar tej poezji. Ogromną wartością książki jest komentarz, umieszczony bezpośrednio pod tekstem danego wiersza. Książka stanowi doskonałe wprowadzenie w całość Norwidowego myślenia o świecie i w jego poetykę.

Jak zauważa prof. Sawicki chrześcijaństwo Norwida od lat młodzieńczych stale się pogłębia i dąży do najdojrzalszej formy jaką jest zawsze „życie w Bogu”. W dojrzałym okresie twórczości staje się ono bardziej dyskretne a postawa religijna coraz bardziej uwewnętrzniona, z motywami religijnymi łączy się silnie motyw wielorako doświadczanego cierpienia, „łez” jako istotnego elementu istnienia.

Norwid stale wskazuje na tajemnicę Krzyża, który najgłębiej tłumaczy w chrześcijaństwie sens cierpienia. Ewangeliczne motto pierwszego dialogu „Promethidiona – Bogumił” brzmi: „Nie za sobą z krzyżem Zbawiciela, ale za Zbawicielem z krzyżem swoim: ta jest zasada wszech-harmonii społecznej w Chrześcijaństwie” […].

Norwida fascynowała zawsze Biblia i czasy wczesnego chrześcijaństwa. Poezja tego poety jest zanurzona w Biblii, znajomość Księgi jest warunkiem rozumienia jego poezji, jej głębokich sensów. Zdaniem prof. Sawickiego dzieło Norwida jest jakby nowoczesną kontynuacją Biblii, poetyckim trudem przedłużenia we współczesność prawdy, którą objawił Przedwieczny.

Według prof. Sawickiego życie „ku śmierci” jest – dla Norwida – równocześnie życiem ku transcendencji, ku wolności, ku Bogu. Każde wychodzenie poza struktury zwietrzałe czy fałszywe, również w życiu narodu, każda postawa w stosunku do nich moralnie niezależna, jest krokiem ku duchowej wolności, ku dojrzałości najgłębiej ludzkiej.

Badacz zastrzega, że w religijnych utworach Norwida jest mało elementów posiadających motyw religijny w funkcji głównego elementu konstrukcyjnego. Jego wiersze interpretują świat w duchu chrześcijańskim ale czynią to bardzo dyskretnie. Koncentrują się wokół spraw szczególnie ważnych dla chrześcijaństwa takich jak sumienie, cierpienie, osoba.

Norwid nieustannie stara się odpowiedzieć na dręczące go pytania: kim jestem? gdzie jestem? po co jestem? Tematykę świata i człowieka, tematykę w zasadzie neutralną ujmuje zawsze w religijnej perspektywie.

Wiara głęboka, dojrzała, choć nie bez kryzysów i wątpliwości, „niepokorna”, dramatycznie przeżywana, rzadko tylko „uśmiechnięta” – była głównym źródłem inspiracji dla poetyckiej interpretacji wszystkiego, co jest, co się zdarza. Wiarę tę wspierała znajomość Biblii, wyjątkowa intuicja teologiczna i szczególna wrażliwość na problematykę Krzyża.

Wydawca poleca zbiór do bibliotek i biblioteczek w przekonaniu, że jest to najlepsza antologia religijnych wierszy Norwida. Więcej informacji TUTAJ.