Chałupki k. Morawicy: modlitwa za pokolenia garncarzy podczas „Chałupkowych Garncynek”

Do tradycyjnych obrzędów związanych z garncarstwem wracają Chałupki, gdzie w ostatnią niedzielę lipca zostanie odprawiona Msza św. w intencji pokoleń garncarzy, po której odbędzie się festyn i zwiedzanie jedynego w Polsce Ośrodka Tradycji i Garncarstwa. Wydarzenie gromadzi garncarzy i miłośników garncarstwa z całej Polski.

Tradycyjne w Chałupkach spotkanie miłośników tego zanikającego już rzemiosła rozpocznie uroczysta Eucharystia o godzinie 14.00 na placu przy Ośrodku, sprawowana przez duszpasterzy z parafii Obice.

Podczas festynu zaprezentują się lokalni artyści w tym: Szkolno-Gminna Orkiestra Dęta z Morawicy, Zespół Pieśni i Tańca „Morawica”, zespoły folklorystyczne z terenu gminy, Chór Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Morawickiej. Podczas festynu organizowane będą konkursy, w których udział wezmą przybyli na imprezę garncarze oraz zgromadzona publiczność. Po konkursie wytworzone prace z gliny zostają przekazane do Ośrodka Tradycji Garncarstwa w Chałupkach.
Powstał on w 1989 r.

Stała ekspozycja prezentuje mistrzowski kunszt rodzimych wyrobów glinianych, są także archiwalne fotografie i warsztat garncarski zaaranżowany na bazie autentycznego pieca dwukomorowego – wyjątkowego eksponatu w skali kraju.

Początki rodzimego garncarstwa w Chałupkach i okolicy są bardzo odległe – to połowa XVI w. Z tego okresu pochodzą znaleziska archeologiczne. W XIX w. w Chałupkach powstała pierwsza manufaktura, produkująca naczynia użytkowe, fajans i kamionkę. W 1899 r. garncarstwem w Chałupkach zajmowało się 200 mężczyzn i 30 kobiet. W 1922 r. 50. garncarzy z trudem mogło sprostać zapotrzebowaniu. Po kryzysie, spowodowanym II wojną światową, do produkcji włączyło się nowe pokolenie garncarskich rodów.

Wyczerpywanie się zasobów gliny, konkurencja wyrobów syntetycznych i śmierć dawnych mistrzów powodowały stopniowy zanik tradycji.

Nestorką lokalnych garncarzy jest m.in. Elżbieta Klimczak. Reprezentuje ona ostatnie pokolenie rodu Sowińskich. Ojciec Klimczak – Stefan, był znanym rzeźbiarzem – ceramikiem. Elżbieta Klimczak, która odziedziczyła po nim prowadzony tradycyjną metodą warsztat, specjalizuje się w wykonywaniu naczyń glinianych, sprzętów codziennego użytku, pamiątek i ceramiki figuralnej o charakterze sakralnym, za którą otrzymała wiele nagród na konkursach i przeglądach ogólnopolskich. Surowiec czerpie z okolicznych pól. Rokrocznie prezentuje swój dorobek m.in. podczas lipcowych „Garncynek” i na wystawie w Civitas Christiana.