Święta Przemienienia Pańskiego na Świętej Górze Grabarce

W przebogatym świecie smartfona nie znajdziemy Boga ani jego proroków, na pewno natomiast znajdziemy plugawy język komentarzy, fałszywe oskarżenia i hejt. Odłóżmy to narzędzie na rzecz osobistego kontaktu z drugim człowiekiem, rodzinnej modlitwy i szacunku – wskazywał ks. mitrat Andrzej Mińko, proboszcz prawosławnej parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Bielsku Podlaskim. Duchowny wygłosił w czwartek kazanie podczas kończących się na Górze Grabarce obchodów święta Przemienienia Pańskiego. Uczestniczyło w nich ponad tysiąc wiernych z całej Polski.

Święto Przemienienia Pańskiego to jedno z dwunastu głównych świąt prawosławnych, które zostało ustanowione na pamiątkę objawienia się Chrystusa na górze Tabor.

Święto co roku gromadzi na Grabarce tysiące prawosławnych z całej Polski i zagranicy. W tym roku na świętą górę z całej Polski przybyło około tysiąca osób m.in. z Białegostoku, Bielska Podlaskiego, Sokółki, Hajnówki czy Jabłecznej. Pielgrzymowała młodzież, dorośli, osoby starsze, służby mundurowe, rodziny. Pielgrzymi przybywają na Grabarkę z krzyżami w dłoniach, modlitwą i różnymi intencjami. Najstarsza i najliczniejsza jest pielgrzymka z Białegostoku – w tym roku wyruszyła po raz trzydziesty szósty.

Pierwsi pielgrzymi docierają na Grabarkę 17 sierpnia. Każdy po wejściu na świętą Górę i okrążeniu na kolanach cerkwi Przemienienia Pańskiego wchodzi do świątyni, aby oddać pokłon Bogarodzicy w jej Iwerskiej ikonie.

Trzy dni świątecznych nabożeństw rozpoczęło się nabożeństwem ku czci Iwerskiej Ikony Matki Bożej. Kopia cudotwórczej Ikony Bogurodzicy Portaitissa – Strzegąca Bramy z Monasteru Iwirion na św. Górze Atos przybyła do monasteru św. Marty i Marii na Grabarce 18 sierpnia 2000 r. Siostry z żeńskiego klasztoru św. Marty i Marii na Górze Grabarce każdego roku uroczyście wspominają to wydarzenie. Iwerska Ikona Bogurodzicy to największa świętość monasteru.

W środę wieczorem odprawione zostało nabożeństwo ku czci Przemienienia Pańskiego a przed północą panichida – nabożeństwo za zmarłych. Boskiej Liturgii w dniu święta Przemienienia Pańskiego przewodniczył natomiast abp Sawa, metropolita warszawski i całej Polski, zwierzchnik polskiego prawosławia. Towarzyszyli mu biskupi wszystkich eparchii w kraju.

Kazanie wygłosił ks. mitrat Andrzej Mińko, proboszcz prawosławnej parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Bielsku Podlaskim. Nawiązał w nim m.in. do wejścia Mojżesza na Górę Synaj, gdzie doświadczył on obecności Boga i otrzymał od Niego tablicę Przykazań. – Mojżesz potrzebował chwały i mocy Boga, aby prowadzić naród do Ziemi Obiecanej – mówił ks. mitrat Mińko. Jak wskazywał, jest to jedna ze starotestamentowych historii symbolizujących pragnienie człowieka, aby obcować z Bogiem, ze świętością, ale też tęsknotę za utraconym rajem. Opisują one trudny powrót do jedności z Bogiem nielicznych i wybranych. – Ale mówią nam też, że spotkanie z Bogiem wymaga od człowieka wielkiej pokory, cierpliwości i poświęcenia – tłumaczył.

Symbolem spotkania człowieka z Bogiem jest góra, miejsce bliższe nieba niż jakiekolwiek inne. Wejście na nią zawsze wymaga nie tylko wysiłku fizycznego, ale też pokory, wiary i nadziei.

Tymczasem współcześnie swego rodzaju „złotym cielcem”, który zabiera człowiekowi to pragnienie obcowania z Bogiem bywa smartfon. – To małe niepozorne urządzenie otwiera nam nową niekończącą się wirtualną przestrzeń. Już malutkie dzieci zapatrzone są w ten malutki prostokątny przedmioty, który emanuje fascynującą energią – wskazywał kaznodzieja. – Obawiam się, że jest to znakomity substytut owego „złotego cielca”, który również emanował fałszywą duchowością i błyszczącym złotem – dodawał.

W przebogatym świecie smartfona nie znajdziemy Boga ani jego proroków, na pewno natomiast znajdziemy tam informacje, jak zdobyć różne używki, które dadzą nam moc i siłę – mówił ks. Mińko. Jak dodał, jest to też niestety narzędzie prowadzące do zapoznania z plugawym językiem różnych komentarzy dotyczących wszystkich dziedzin życia społecznego.

„Plonem tych strasznych żniw są pomówienia i fałszywe oskarżenia. Jest to prosta droga do jątrzenia, kłótni, rozbicia małżeństw, depresji a nawet samobójstw” – przestrzegał kaznodzieja. – Niektórzy, pożywieni falą hejtu, znajdą inspiracje, aby prześladować drugiego człowieka, a nawet go zabić – dodał.

Jak zahamować szerzące się w ten sposób zło i nienawiść do drugiego człowieka? – Może sposobem będzie właśnie odłożenie smartfona, a zamiast wirtualnego – osobisty kontakt z drugim człowiekiem. Rodzinna modlitwa z najbliższymi, wspólny świąteczny posiłek, empatia, okazywanie szacunku do każdego człowieka, niezależnie od jego narodowości, koloru skóry czy wiary – mówił ks. mitrat Mińko.

„Ale zanim zaczniemy wchodzić na górę, aby spotkać Boga, musimy przedtem odnaleźć w sobie dobro i podzielić się nim z drugim człowiekiem. Jest to banalnie proste, ale jednocześnie we współczesnym zakłamanym świecie niesamowicie trudne. A jest to tylko chrześcijańskie wypełnienie ewangelicznych słów Jezusa o miłości do Boga i drugiego człowieka” – podkreślił kaznodzieja.

Święta Góra Grabarka to miejsce, gdzie od stuleci podążają prawosławni pielgrzymi. Jej najstarsze dzieje nie są znane. Góra zasłynęła w 1710 r., gdy miejscowa ludność dzięki modlitwie w tym miejscu została wybawiona z szalejącej zarazy. Na terenach Podlasia szalała wówczas epidemia cholery.

Od tamtej pory tradycją stało się ustawianie krzyży wokół cerkwi, która znajduje się na górze. Wierni przynoszą swoje krzyże modląc się o pomyślność dla siebie i swojej rodziny, a także o spokój dusz swoich zmarłych. W okolicy płynie też cudowne źródełko, w którym kilka razy w roku, również m.in. z okazji święta Przemienienia Pańskiego, poświęcana jest woda. Wierni obmywają się wodą i zabierają ją do domów.

W podzięce Bogu za cud zbudowano na tym miejscu drewnianą kapliczkę Przemienienia Pańskiego. Cerkiew przebudowywana i remontowana – dotrwała do 1990 r., gdy podpalona spłonęła doszczętnie. Nowa cerkiew została wyświęcona w 1998 r. Jest już murowana.

W 1947 r. na Świętej Górze powstał prawosławny żeński klasztor św. Marty i Marii. Od tej pory historia Góry jest nieodłączna od dziejów klasztoru. Siostry modlą się i opiekują się tym świętym miejscem.

Od 2000 r. na Świętej Górze znajduje się Iwerska Ikona Matki Bożej napisana na Świętej Górze Atos, podarowana na pamiątkę 2000 lat chrześcijaństwa.

Najbardziej liczne pielgrzymki przybywają na Świętą Górę na święto Przemienienia Pańskiego (18/19 sierpnia), ale wierni, pielgrzymi i turyści docierają tu przez cały rok.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (Mały Rocznik Statystyczny 2021) Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny liczy 503 tys. 996 wiernych, ma 486 duchownych i 249 parafii.