Przed dziesięciu laty zmarł kard. Andrzej Maria Deskur

Przed dziesięciu laty, 3 września 2011 roku w wieku 87 lat zmarł w Rzymie kard. Andrzej Maria Deskur – bliski przyjaciel kard. Karola Wojtyły jako arcybiskupa krakowskiego, a następnie papieża Jana Pawła II. Był emerytowanym przewodniczącym papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu i przewodniczącym Papieskiej Akademii Maryi Niepokalanej. Dzisiaj o godz. 15.00 w Sanktuarium św. Jana Pawła II, obecny metropolita krakowski, abp Marek Jędraszewski odprawi Mszę św. w jego intencji.

Andrzej Maria Michał (takie imiona otrzymał na chrzcie) Deskur urodził się 29 lutego 1924 – był jedynym kardynałem, obchodzącym urodziny raz na 4 lata – w Sancygniowie (diecezja kielecka). Był jednym z siedmiorga dzieci Andrzeja Deskura i Stanisławy z Kosseckich – właścicieli Sancygniowa. Uczył się w gimnazjum w Kielcach, a po wybuchu wojny uczęszczał na tajne komplety w Krakowie. Kształcił się na wydziale prawa UJ i tam w 1945 uzyskał tytuł magistra obojga praw (rzymskiego i kościelnego). Wkrótce potem, w listopadzie tegoż roku wstąpił do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Krakowie, a równo w rok później, 1 listopada 1946 na Mszy, podczas której Karol Wojtyła przyjął święcenia kapłańskie, otrzymał tonsurę, czyli rodzaj postrzyżyn. W 1948 kard. Adam S. Sapieha wysłał młodego kleryka na studia uniwersyteckie do Fryburga Szwajcarskiego.

Do kraju nie mógł już wrócić i święcenia kapłańskie przyjął 20 sierpnia 1950 z rąk arcybiskupa Lyonu kard. Pierre’a Marie Gerliera (1880-1965) w miejscowości Saint-Bonnet-les-Oules we Francji (znajdują się tam posiadłości francuskiej rodziny Descoursów, od której wywodzi się polska gałąź Deskurów). Jako kapłan pracował początkowo duszpastersko w Szwajcarii i we Francji i kontynuował studia we Fryburgu. Ukończył je jako doktor teologii moralnej i nauk społecznych. W 1952 wyjechał do Rzymu i tu już pozostał do końca życia.

Pius XII powołał go niebawem do nowo utworzonej Papieskiej Komisji ds. Kinematografii, Radia i Telewizji, z której wywodzi się dzisiejsza Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu. Ks. Deskur był jej wicesekretarzem (1955-59), podsekretarzem (1959-70), sekretarzem (1970-73) a od 1973 – przewodniczącym. Na stanowisku tym przyczynił się m.in. do utworzenia radia Veritas na Filipinach – największej rozgłośni katolickiej w Azji.

Gdy w 1959 Jan XXIII zapowiedział zwołanie Soboru Watykańskiego II, dobrze już wówczas zaznajomiony ze sprawami mediów ks. Deskur włączył się w przygotowania tego wielkiego wydarzenia. Między innymi był ekspertem w kilku komisjach, i to nie tylko ds. mediów, ale także ds. biskupów, duchowieństwa i świeckich. Razem z biskupem, a następnie arcybiskupem Karolem Wojtyłą wniósł znaczny wkład w przygotowanie soborowych dokumentów: konstytucji o Kościele „Gaudium et spes” i deklaracji o środkach społecznego przekazu „Inter mirifica”. W uznaniu jego zasług i wkładu w prace Vaticanum II Paweł VI zaprosił go – jeszcze nie biskupa – do koncelebry Mszy św. na zakończenie Soboru w grudniu 1965 w bazylice św. Piotra. W tym czasie, dokładniej w latach 1966, 1967 i 1974 ks. Deskur był członkiem delegacji Stolicy Apostolskiej pod przewodnictwem abp. Agostino Casarolego, która odwiedzała Polskę w ramach pierwszych kontaktów między obu stronami.

Paweł VI mianował 17 czerwca 1974 ówczesnego przewodniczącego Papieskiej Komisji ds. Środków Przekazu biskupem tytularnym a 30 tegoż miesiąca osobiście udzielił mu sakry. Za swe hasło przyjął słowa „Veritas vos liberabit” (Prawda was wyzwoli). Jako biskup i szef jednego z urzędów watykańskich uczestniczył w latach 1974-83 w kilku zgromadzeniach Synodu Biskupów. 15 sierpnia 1974 odprawił swą prymicyjną, biskupią Mszę św. w Kościele Mariackim w Krakowie. 13 października 1978 doznał paraliżu lewej części ciała po wcześniejszym zawale serca i trafił do rzymskiej kliniki im. A. Gemellego, gdzie 17 tegoż miesiąca, nazajutrz po wyborze na papieża, odwiedził go Jan Paweł II. Bp Deskur leżał wówczas nieprzytomny i dopiero po pewnym czasie dowiedział się o tej niezwykłej wizycie. 15 lutego 1980 Ojciec Święty obdarzył swego przyjaciela, poruszającego się od tamtego czasu na wózku inwalidzkim, godnością arcybiskupa, a na konsystorzu 25 maja 1985 włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego. Jego kościołem tytularnym w Rzymie została świątynia św. Cezariusza „in Palatio”, która wcześniej była kościołem właśnie kard. Wojtyły.

Mimo kalectwa kard. Deskur jeszcze wiele lat brał czynny udział w różnych wydarzeniach kościelnych. Na przykład towarzyszył Ojcu Świętemu w jego pierwszej podróży zagranicznej – do Meksyku w styczniu 1979, był ojcem synodalnym i aż do 8 kwietnia 1984 kierował Papieską Radą ds. Środków Społecznego Przekazu, po czym został jej przewodniczącym honorowym. A od 24 stycznia 1987 do śmierci stał na czele Papieskiej Akademii Maryi Niepokalanej.

Benedykt XVI w telegramie kondolencyjnym skierowanym na ręce ówczesnego metropolity krakowskiego, kardynała Stanisław Dziwisza napisał m. in. „Wspominam z wdzięcznością cenną współpracę, jaką świadczył on przez wiele dziesięcioleci Stolicy Apostolskiej, w służbie aż sześciu papieży, oddając się zwłaszcza ożywieniu chrześcijaństwa w dziedzinie środków społecznego przekazu”. Ojciec Święty przypomniał, że zmarły był „związany głęboką przyjaźnią ze św. Janem Pawłem II”. Pozostaje po nim wspomnienie „życia spędzonego w spójnym i wielkodusznym przylgnięciu do własnego powołania, które ten pobożny i gorliwy kapłan wzbogacił własną posługą, akceptując chorobę z ewangeliczną uległością” – dodał obecny papież-senior.

Uroczystości pogrzebowe kardynała Andrzeja Marii Deskura odbyły się 12 września 2011, a zmarły purpurat spoczął w Sanktuarium św. Jana Pawła II, na krakowskich Łagiewnikach.