Za nami Ogólnopolskie Forum Duszpasterskie „Posłani w pokoju Chrystusa”

Refleksja nad Eucharystią jako tajemnicą posłania wiernych do świata, w którym mamy dawać świadectwo życia chrześcijańskiego, towarzyszyła uczestnikom Ogólnopolskiego Forum Duszpasterskiego, które 11 września odbyło się w Poznaniu. Wydarzeniu towarzyszyło hasło „Posłani w pokoju Chrystusa”, będące tematem ostatniego roku trzyletniego programu duszpasterskiego Kościoła w Polsce.

W tegorocznym spotkaniu, ze względu na epidemię koronawirusa i wytyczne sanitarne, mogło bezpośrednio uczestniczyć jedynie 200 osób. Zarówno Msza św., jak i późniejsze obrady były transmitowane przez internet.

Ogólnopolskie spotkanie zainaugurowała Msza św. w poznańskim kościele pw. św. Rocha, której przewodniczył abp Stanisław Gądecki, przewodniczący KEP, a homilię wygłosił poznański biskup pomocniczy Grzegorz Balcerek.

Następnie uczestnicy forum zgromadzili się w auli Centrum Wykładowo-Konferencyjnego Politechniki Poznańskiej.

Abp Stanisław Gądecki w swoim wystąpieniu nawiązał do trwającego w dniach 5-12 września w Budapeszcie 52. Kongresu Eucharystycznego, odbywającego się pod hasłem „W Tobie są wszystkie moje źródła”, w którym uczestniczył.

„Każda działalność w Kościele wypływa z boku Chrystusa, zranionego przez rzymskiego żołnierza. Eucharystia podkreśla, że jest to nie tylko rana, ale otwarcie drzwi życia” – zauważył prelegent.

Przypominając historię kongresów eucharystycznych, podkreślił, że „ukazywały one określoną wizję Kościoła, były formą apostołowania Kościoła i jedynym sposobem przekazywania jego nauczania i na propagowanie duszpasterstwa”.

Przewodniczący KEP przypomniał, że św. papież Pius X wypromował w 1905 r. masowy udział w Eucharystii, ponieważ wcześniej mogły w niej uczestniczyć tylko osoby wybrane. Powrócił on do Eucharystii udzielanej wszystkim, także dzieciom, w czasie Mszy św.

Za pośrednictwem łączy internetowych w forum uczestniczył kard. Willem Jacobus Eijk, arcybiskup Utrechtu. Wygłosił on wykład pt. „Eucharystia jako świadectwo wiary wobec współczesnego społeczeństwa”.

„Udział w Eucharystii z wiarą i oddaniem prowadzi do najintensywniejszej komunii sakramentalnej, jaka istnieje na tym świecie. Dlatego, jako Kościół, musimy głosić to zawsze wszystkim katolikom, ale też nie katolikom, którzy również mają prawo to wiedzieć” – zauważył.

Przybliżył stan Kościoła w Niderlandach, w którym obserwowany jest znaczny spadek praktykujących wiernych, a liczba katolików stale spada.

„W moim kraju, Holandii, przez ostatnie pół wieku katecheza w szkołach jest w zasadzie nieobecna. Dlatego też ogromna część katolików nie wie praktycznie nic o najważniejszych prawdach wiary, a dotyczy to przede wszystkim tych, którzy do kościoła nie chodzą nigdy albo bardzo rzadko” – mówił ks. kardynał.

Przyznał, że sytuacja Kościoła w Niderlandach jest krytyczna także ze względu na brak kapłanów.
„W archidiecezji utrechckiej, na przykład, na 700 tys. wiernych, mamy tylko 50 aktywnych księży diecezjalnych, plus niewielką liczbę kapłanów zakonnych. Dlatego nie ma możliwości, by w każdym kościele co niedziela odprawiać Eucharystię. Kiedy brakuje księdza, świeccy pracownicy duszpasterscy lub parafialni sprawują nabożeństwo Słowa i Komunii” – zauważył prelegent.

Zwrócił uwagę, że pytanie o ewangelizowanie, a przede wszystkim o to, jak głosić znaczenie Eucharystii w dzisiejszym, skrajnie indywidualistycznym społeczeństwie, jest trudne.

Zdaniem kard. Eijka ważne jest to, byśmy uświadomili sobie, że Bóg błogosławi naszym wysiłkom przekazywania Ewangelii bliźnim.

Podkreślił, że indywidualiści mają pewną cechę, która otwiera ich na możliwość ewangelizacji. „Otóż niezwykle interesują się oni osobistymi doświadczeniami życiowymi. Osoba taka, znajdując się wobec kogoś, kto chce głosić Chrystusa, jeśli w ogóle jest tym zainteresowana, po pierwsze chce wiedzieć, co relacja z Chrystusem wywołuje w jego chrześcijańskim rozmówcy” – przekonywał arcybiskup Utrechtu.

Kard. Eijk wyraził opinię, że chrześcijanie będą w świecie coraz mocniej prześladowani, również w Europie.
„Lekarz katolik, który nie godzi się na wykonywanie aborcji lub eutanazji, może mieć spore trudności ze znalezieniem pracy w Holandii. I tak dzieje się także w wielu innych krajach Europy Zachodniej. Zatem i my będziemy potrzebowali częstego spotkania z Chrystusem w Eucharystii” – zauważył.

Zaznaczył, że ważne jest, „by przypominać, że nie tylko my, jako pojedynczy ludzie, mamy za zadanie dawać świadectwo o sile Eucharystii w naszym osobistym życiu, ale czynić to winna także parafia, wspólnota wiernych jako taka”.

Założenia Programu Duszpasterskiego Kościoła w Polsce na lata 2021-2022 przedstawił ks. dr Roman Chromy, sekretarz Komisji Duszpasterstwa KEP. W swoim wystąpieniu nawiązał do dokumentów papieża Franciszkach, podkreślając jego wskazania dla misji współczesnego chrześcijanina w świecie.

Ks. dr Roman Chromy zauważył, że papież w swych dokumentach akcentuje potrzebę rozeznawania i towarzyszenia ludziom w świecie oraz pomocy w rozpoznawaniu w młodych pragnienia podejmowania wolontariatu.

„Misja to nie jest sprawa naszej myśli czy pragnienia, ale otwartości na Bożego Ducha i autentycznego świadectwa o Jezusie Chrystusie w świecie” – podkreślił prelegent.

Ks. dr Wojciech Sadłoń SAC, dyrektor Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego, zaprezentował wykład pt. „Kierunki zmian świętowania niedzieli w Polsce”. W swoim referacie odwołał się do tradycyjnego przeżywania świąt, które angażowały całą wspólnotę, parafię czy wioskę.
„Msza św. spajała całą wioskę, podobnie jak pieśni, pielgrzymki i modlitwy jednoczyły całą wspólnotę” – zaznaczył prelegent.

Zwrócił uwagę na etap zauważalny w latach 80. XX wieku, kiedy to udział w nabożeństwach niedzielnych był formą mobilizacji społecznej, przejawiającą się zwłaszcza w czasie pielgrzymek do Polski św. Jana Pawła II.

Dyrektor Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego wskazał też na obecny etap zmian w świętowaniu niedzieli w Polsce, spotęgowany przez trwającą pandemię.
„Ludzie szukają dziś dobrobytu, samorealizacji, przejawiają troskę o zdrowie fizyczne i psychiczne. Religia postrzegana jest natomiast przez pryzmat nakazów i zakazów i budzi dystans” – stwierdził ks. dr Sadłoń.

Stwierdził, że epidemia ograniczyła jeszcze więź z parafią, a uwypukliła wartość zdrowia.
Podkreślił, że zakaz handlu w niedzielę nie przełożył się na zwiększenie się udziału wiernych w niedzielnych Mszach św. „Nie chodzimy już do galerii, czas wolny spędzamy z rodziną” – zauważył.

W drugiej części spotkania, zatytułowanej „Posłani do świata w codzienności”, uczestnicy spotkania wysłuchali referatu pt. „Ewangelizacja życia społeczno-gospodarczego i politycznego” ks. prof. Arkadiusza Wuwera z Uniwersytetu Śląskiego.

Prelegent zauważył, że nauczanie społeczne Kościoła zaczyna się tam, gdzie dochodzi do zderzenia wysokiego ideału Ewangelii z prozą życia. Stwierdził, że rzeczywistość społeczno-polityczna i gospodarcza jest trudna, ale chrześcijanin nie może się od tego uchylać.

Przekonywał, że „Kościół będzie w stanie ewangelizować innych tylko wtedy, jeśli sam będzie ewangelizowany i odnawiany”.

O ewangelizacji poprzez kulturę i media opowiedział ks. prof. Witold Kawecki, kierownik Katedry Komunikacji Kulturowej i Artystycznej w Instytucie Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Prelegent zwrócił uwagę, że nie ma dziś głodu religii i Boga wśród młodego pokolenia Polaków. „Zbyt dużo otacza nas podniet cywilizacyjnych, mamy zbyt wiele możliwości spędzania wolnego czasu, stąd doświadczenie Boga gdzieś znika” – mówił.

W jego opinii problem ten tkwi w zmieniającej się kulturze, która jest dziś odpersonalizowana, hołduje wygodzie i konsumpcjonizmowi. Współczesna kultura masowa promuje jednolitość, nie lansuje człowieka, ale anonimowy produkt.

Kierownik Katedry Komunikacji Kulturowej i Artystycznej w Instytucie Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa UKSW w Warszawie podkreślił, że współczesna kultura sprowadzana jest często do poziomu sprzedaży. Zwrócił uwagę, że kultura jest też zdesakralizowana, a nowe technologie zmieniają komunikację samą w sobie.

„Naprawiając kulturę, trzeba pamiętać, że wiara i kultura spotykają się na płaszczyźnie komunikacji, czyli mediów” – stwierdził prelegent.
Zdaniem ks. prof. Kaweckiego, „aby skutecznie ewangelizować, najpierw trzeba wzbudzić u ludzi pragnienie wiary i Boga bliskiego”.

Prelegent wskazał, że warto powrócić do języka symbolicznego, sięgać po sztukę, dbać o piękno liturgii i przygotowanie wartościowych kazań.

„Ewangelia nie utożsamia się z żadną kulturą, ale jest zdolna przenikać każdą z nich i ją ubogacać” – stwierdził ks. prof. Kawecki.

Forum towarzyszyła wystawa prezentująca 9 plansz przybliżających postać sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego, którego beatyfikacja odbędzie się 12 września.

W forum wzięli udział przedstawiciele parafialnych rad duszpasterskich i ekonomicznych, członkowie ruchów i stowarzyszeń katolickich, katechiści i nadzwyczajni szafarze Komunii św. oraz członkowie Akcji Katolickiej m.in. z archidiecezji poznańskiej, diecezji katowickiej, kaliskiej i zielonogórsko-gorzowskiej.

Organizatorem Ogólnopolskiego Forum Duszpasterskiego był Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej Archidiecezji Poznańskiej.

Program duszpasterski Kościoła w Polsce na lata 2019-2022 przeżywamy pod hasłem „Eucharystia daje życie”.

W pierwszym roku obowiązywał temat: „Wielka tajemnica wiary” z mottem biblijnym: „[…] abyście uwierzyli w Tego, którego [Bóg] posłał” (J 6,29). Tematem drugiego roku programu będą słowa: „Zgromadzeni na świętej wieczerzy” z mottem biblijnym: „[…] Ojciec mój da wam prawdziwy chleb z nieba” (J 6,32). Trzeci rok będzie poświęcony tematowi: „Posłani w pokoju Chrystusa” z mottem: „ten, kto Mnie spożywa, będzie żył przeze Mnie” (J 6,57).

Nowy program duszpasterski Kościoła w Polsce rozpocznie się wraz z pierwszą niedzielą Adwentu.

Forum duszpasterskie w stolicy Wielkopolski odbyło się po raz trzynasty.