Dziś w Warszawie konferencja o ochronie małoletnich w Kościołach Europy Środkowo-Wschodniej

W niedzielę, 19 września, w Warszawie rozpoczęła się międzynarodowa konferencja pt. „Naszą wspólną misją ochrona dzieci Bożych” – organizowana przez Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich i Konferencję Episkopatu Polski we współpracy z Fundacją Świętego Józefa. Biorą w niej udział przedstawiciele Episkopatów i osób pracujących w obszarze ochrony dzieci i młodzieży w 20 krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Spotkanie potrwa 3 dni.

Przez trzy dni pasterze Kościoła i delegaci ds. ochrony będą przyglądać się reakcji różnych Kościołów na kryzys spowodowany wykorzystaniem seksualnym małoletnich, mierząc jego skutki w regionie. Wśród ok. 80 uczestników są biskupi, wyżsi przełożeni zakonów męskich i żeńskich oraz świeccy zawodowo zajmujący się ochroną małoletnich reprezentujący Kościół obrządku łacińskiego i bizantyjskiego z Polski, Albanii, Chorwacji, Słowenii, Węgier, Rumunii, Mołdawii, Bułgarii, Republiki Czeskiej, Słowacji, Ukrainy, Rosji, Estonii, Łotwy, Litwy, Białorusi, Serbii, Czarnogóry, Macedonii Północnej i Kosowa.

W ramach konferencji planowanych jest kilka wykładów oraz paneli dyskusyjnych. Zgodnie z motywem przewodnim każdego z dni konferencyjnych, skupią się one wokół zagadnień: „odpowiedzialność – rozliczalność – przejrzystość”. Wśród prelegentów znaleźli się: przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich (PCTM) kard. Seán O’Malley, ks. prof. Tomáš Halík z Czech, ks. Grzegorz Strzelczyk z Polski, prof. Myriam Wijlens, Teresa Morris Kettelkamp i sędzia Neville Owen – członkowie Papieskiej Komisji oraz współpracujący z PCTM prof. Paweł Wiliński. Planowane jest również wysłuchanie przesłania Ojca Świętego Franciszka, skierowanego do uczestników konferencji.

Poza wysłuchaniem referatów, uczestnicy będą pracować w grupach językowych, dzieląc się tym, jak wygląda kwestia ochrony małoletnich w poszczególnych krajach – zarówno w zakresie prewencji, jak i w sprawie pomocy pokrzywdzonym. Uczestnicy przyjrzą się też wyzwaniom oraz możliwościom współpracy, jakie stoją przed Kościołami tej części Europy.

Każdego dnia konferencji przewidziana jest chwila wspólnej modlitwy, w tym liturgia pokutna. Istotnym punktem konferencji będzie czas wysłuchania skrzywdzonych przez duchownych osób pochodzących z różnych krajów.

Moderatorką pierwszej części spotkania (jej uczestnikami będą m.in. przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki i kard. Seán O’Malley) będzie prof. Hanna Suchocka, b. premier i b. ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej, która od 2017 r. wraz z innymi członkami Papieskiej Komisji ds. Ochrony Nieletnich zajmuje się organizacją regionalnego spotkania na temat ochrony dzieci i młodzieży dla Europy Środkowo-Wschodniej.

– Cieszę się, że Polska będzie gościła przedstawicieli Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich oraz przedstawicieli Kościołów lokalnych z Europy Środkowo-Wschodniej, którzy zajmują się pomocą osobom pokrzywdzonym wykorzystaniem seksualnym, a także prewencją, która służy budowaniu bezpiecznych środowisk dla dzieci i młodzieży – mówi abp Stanisław Gądecki. Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski wyraża nadzieję, że to „spotkanie pozwoli nie tylko przyjrzeć się trudnościom, z którymi dzisiaj się mierzymy, ale także wymienić doświadczeniami i dobrymi praktykami oraz zainicjować przyszłą współpracę, która zaowocuje wspólnymi działaniami w naszej części Europy”.

Z kolei przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich kard. Seán Patrick O’Malley podkreśla, że „dzięki odwadze osób wykorzystanych seksualnie przez księży, które nadal się zgłaszają, innym osobom oszczędzone zostało doświadczone tego horroru”.

Wyjaśnia, że „nie istnieje miejsce ani grupa ludzi, którzy są odporni na skutki tego przestępstwa i grzechu, a przeniknął on z tragicznym skutkiem Kościół we wszystkich krajach i wszystkich kulturach”. Dodaje, że jako pasterze musimy być odbierani jako osoby zaangażowane i odpowiedzialne, zawsze i wszędzie, za bezpieczeństwo dzieci powierzonych naszej opiece duszpasterskiej”. – Całe życie będziemy podążać drogą nauki. Nawrócenie na kulturę ochrony jest pilną potrzebą – konstatuje kardynał.

Powołana w 2014 r. jako organ doradczy Ojca Świętego Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich (PCPM) podjęła na początku swoich prac najpierw szereg działań i inicjatyw, które dotyczyły kwestii ogólnych, takich jak tajemnica papieska i obowiązek zgłaszania zaniedbań i przestępstw. Skupiono się głównie na obszarach, w których już wcześniej wiele mówiło się o nadużyciach, jak np. Chile.

Jak podkreśla prof. Suchocka, Europa Środkowa i Wschodnia pozostawała w tej pierwszej fazie prac poza głównym obszarem zainteresowania Komisji. Choć początkowo wydawało się, że Kościoły tego regionu zostały oszczędzone od problemów, to później, niestety, okazało się, że sprawy wyglądały inaczej. Już w 2017 r. stało się jasne, że zjawisko wykorzystywania seksualnego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej ma znacznie większy zasięg niż wcześniej sądzono i że nie ogranicza się do jednego kraju.

„Z tego powodu Papieska Komisja zrozumiała, jak ważne jest przygotowanie tej konferencji na szerszym poziomie regionalnym. Ponadto, właśnie ze względu na znaczenie Kościoła w Polsce, ale także z uwagi na ilość spraw, które wyszły na jaw w kraju, postanowiono zorganizować spotkanie w Warszawie, jednak bez koncentrowania się wyłącznie na sytuacji w Polsce” – stwierdza prof. Suchocka.

Przypomina, że w Europie Środkowo-Wschodniej znajdują się różne kraje, konteksty religijne i wspólnoty kościelne. Pomimo różnic, problem wykorzystywania seksualnego dzieci występuje na różnych poziomach w całym regionie. Aby sprostać tym wyzwaniom, konieczna jest wymiana doświadczeń pomiędzy Kościołami, a przy tym solidarność w wysiłkach na rzecz przeciwdziałania złu.

– Pod adresem ochronadzieci.eu dostępna jest strona internetowa konferencji. Zawiera ona podstawowe informacje o celach konferencji, jej planowanym przebiegu oraz prelegentach. Poprzez stronę dziennikarze mogą dokonywać rejestracji na planowane briefingi. Będziemy także udostępniali informacje prasowe w trzech oficjalnych językach konferencji, czyli po angielsku, włosku i polsku – zaznacza ks. Piotr Studnicki, kierownik Biura Delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży.

Wrześniowa konferencja w Warszawie jest kolejną z konferencji kontynentalnych lub regionalnych zainicjowanych przez Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich, a na jej współorganizatora została wybrana Konferencja Episkopatu Polski we współpracy z Fundacją Świętego Józefa KEP.