Dziś Synod zostaje otwarty we wszystkich diecezjach katolickich na świecie

9-10 października w Rzymie a dziś we wszystkich diecezjach świata, zostaje zainaugurowane – zwołane przez papieża Franciszka XVI – Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów pod hasłem: „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja”.

Dokument przygotowawczy Synodu stwierdza, że „Droga synodalności jest drogą, której Bóg oczekuje od Kościoła trzeciego tysiąclecia”. Zasadniczym więc celem jest głębsze wprowadzenie w życie Kościoła tej zasady, wychodząc z założenia, że cały Lud Boży charakteryzuje „sensus fidei”, w związku z czym musi być on najpierw wysłuchany.

A drogą ku głębszemu wprowadzeniu synodalności ma być skupienie się – jak sugeruje hasło Synodu – na wymiarach eklezjalnej Komunii, Współuczestnictwa i Misji. Synod ma najpierw umocnić pojmowanie Kościoła jako komunii i wspólnoty. Ma zachęcić wszystkich członków Ludu Bożego, a przede wszystkim świeckich, do pogłębienia swego uczestnictwa, rozumianego jako przyjęcie większej niż dotąd odpowiedzialności – w harmonijnej współpracy z hierarchią i w postawie wzajemnego słuchania. A to wszystko ma umożliwić bardziej skuteczną misję Kościoła we współczesnym świecie.

Obecny Synod ma charakter wyjątkowy i niespotykaną dotąd metodologię pracy. Po raz pierwszy obejmuje trzy fazy: lokalną, kontynentalną i powszechną, rozłożone w czasie od października 2021 r. do października 2023 r.

Rozpoczynająca się dziś faza konsultacji Ludu Bożego na poziomie diecezjalnym potrwa do kwietnia 2022 r. Jej celem są konsultacje, dzięki którym w procesie synodalnym zostanie wysłuchany głos wszystkich ochrzczonych, którzy zechcą go wyrazić. Dokument Przygotowawczy wskazuje, że zasadnicze pytanie, jakie kieruje tą konsultacją, jest następujące: „Kościół synodalny, głosząc Ewangelię, «podąża razem»; jak owo «podążanie razem» realizuje się dzisiaj w waszym Kościele partykularnym? Do podjęcia jakich kroków zaprasza nas Duch Święty, abyśmy wzrastali w naszym «podążaniu razem»?”. Należy przy tym wziąć pod uwagę trzy płaszczyzny, na których synodalność się przejawia: stylu życia i działania Kościoła, struktur i procesów eklezjalnych oraz procesów i wydarzeń synodalnych.

Konsultacja ta, „koordynowana przez biskupa”, jest skierowana do kapłanów, diakonów i wiernych świeckich, czy to indywidualnie czy też zrzeszonych w stowarzyszeniach, do osób konsekrowanych, do takich instytucji jak: Rada Kapłańska i Rada Duszpasterska, od których „może zacząć nabierać kształtu Kościół synodalny”. Nie tylko do osób pełniących jakąś odpowiedzialność w Kościele, ale także do ubogich i wykluczonych, w tym „katolików, którzy rzadko lub nigdy nie praktykują swojej wiary”, a nawet „osób innych tradycji wiary, ludzi niereligijnych”, o ile „chcą pomóc Kościołowi na jego synodalnej drodze poszukiwania tego, co dobre i prawdziwe”.

„Synodalne podejście musi zachowywać wrażliwość na włączenie do rozmowy wszystkich, nie wiadomo bowiem, przez kogo Duch Święty zechce przemówić. On „wieje kędy chce” (por. J 3,8) i kogokolwiek może wybrać jako swoje narzędzie. Wykluczenie kogoś ze wspólnotowego rozeznania może więc oznaczać pozbawienie się możliwości rozpoznania woli Bożej” – wyjaśnia Dokument Przygotowawczy.

Synteza z konsultacji przeprowadzonych w diecezjach zostanie przekazana do konferencji episkopatów, a te z kolei będą miały czas do 22 kwietnia 2022 r., by przygotować ogólnokrajową syntezę, która zostanie przesłana do Sekretariatu Synodu wraz z materiałami przygotowanymi na poziomie diecezji.

Na podstawie zebranych materiałów, Sekretariat Synodu opracuje pierwszy synodalny Dokument Roboczy (Instrumentum laboris), który będzie gotowy przed wrześniem 2022 r. Stanie się on punktem odniesienia dla fazy kontynentalnej, która trwać będzie od września 2022 r. do marca 2023 r. Każda z kontynentalnych konferencji biskupich (w Europie jest to CCEE – Rada Konferencji Biskupich Europy) mianuje odpowiedzialnego, który będzie współpracował ze swymi odpowiednikami w poszczególnych episkopatach i z Sekretariatem Synodu. Owocem tej współpracy, zakończonej zgromadzeniem kontynentalnym, będą dokumenty końcowe, przekazane do Sekretariatu Synodu w marcu 2023 r.

Trzecim etapem, już na poziomie całego Kościoła powszechnego, będą obrady uczestników XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów (biskupów i konsultorów), które odbędą się w Watykanie w październiku 2023 r., w oparciu o drugie Instrumentum laboris, przygotowane przez Sekretariat Synodu na podstawie dokumentów końcowych fazy kontynentalnej.

W tak zarysowanym kontekście „synodalność stanowi naczelną drogę dla Kościoła, wezwanego do odnowy pod działaniem Ducha Świętego i dzięki słuchaniu Słowa Bożego”. A cały proces synodalny ma umożliwić „proces nawrócenia, bez którego nie będzie możliwe przeprowadzenie nieustannej reformy, której Kościół, rozumiany jako instytucja ludzka i ziemska, wciąż potrzebuje”. (Dokument Przygotowawczy)