Horst Langes i ks. prof. Tomáš Halik laureatami nagrody im. Tadeusza Pieronka „In Veritate”

Nagrodę im. Tadeusza Pieronka Horstowu Langesowi i ks. Prof. Tomášowi Halikowi wręczono dziś podczas międzynarodowej konferencji „Rola chrześcijan w procesie integracji europejskiej”. Laudacje wygłoszone zostały przez poprzednich laureatów wyróżnienia – Hannę Suchocką i Rocco Buttiglione.

Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski w przesłaniu do uczestników wydarzenia wyraził radość z tego, że mimo pandemii udało się w tym roku spotkać osobiście, a także że to właśnie w Krakowie tak znamienici laureaci zostali uhonorowani nagrodą im. Tadeusza Pieronka. Mówiąc o nich i podkreślając ich wybitność, zwrócił uwagę na głoszone i realizowane przez nich wartości chrześcijańskie i europejskie.

Wymieniając aktualne kryzysy, z jakimi boryka się dziś Europa, zapewnił o przekonaniu, że głębokie dyskusje prowadzone podczas kongresu staną się źródłem nadziei.

Rocco Buttiglione w laudacji przybliżył biografię Horsta Langesa, podkreślając dramatyczną historię z przymusowym wcieleniem go do Wehrmachtu w 1945 r. Podkreślił, że należy on do generacji, która mocno ucierpiała przez II wojnę światową, co przyczyniło się do realizacji mocnego wezwania „Nigdy więcej wojny!”.

Buttiglione omówił zaangażowanie laureata nagrody w pojednanie między Niemcami i Francją oraz Polską, zarysowując jego działalność polityczną lokalną oraz na polu europejskim, wspominając także zaangażowanie w formowanie do demokracji osób z Europy wschodniej. Podkreślił również inspirujący wkład Jana Pawła II w przebudzenie europejskich idei i budowanie kultury braterstwa.

Włoski filozof stwierdził, że błyskotliwa inteligencja, poczucie humoru, otwarcie na dialog i umiejętność dialogu pomagały Langesowi w budowaniu mostów między Europą zachodnią i wschodnią, co realizował przez relacje i przyjaźnie, również z bp. Tadeuszem Pieronkiem.

Horst Langes przemawiając po przyjęciu nagrody podkreślił rolę przyjaźni w jego działalności. Wspomniał, że miał zaszczyt z bp. Tadeuszem Pieronkiem mówić sobie po imieniu. Wskazał, że ta przyjaźń była paradoksalna i po ludzku patrząc niemożliwa – on był ostatnim rocznikiem zmuszonym do służby w hitlerowskim mundurze, a Tadeusz Pieronek wychowywał się niedaleko Oświęcimia, dosłownie czując, jak pachnie cierpienie i śmierć.

Wspomniał, że gdy w 1945 r. jechał na front, napotkał po drodze jeden z obozów koncentracyjnych, gdzie widział brutalne zachowania SS-manów, którzy maltretowali i zabijali więźniów. Był świadkiem ogromnego zła, któremu w dalszej swojej historii za wszelką cenę chciał się przeciwstawiać – tu znalazła się możliwość zaprzyjaźnienia i wspólnego działania z bp. Pieronkiem, z którym poznał się dzięki zaangażowaniu w Fundację Roberta Schumana. Odtąd hierarcha był towarzyszem ich działań.

Na koniec przemowy mocno podkreślił, że do końca życia będzie walczył z nazizmem, prawicowymi radykałami oraz optował za Europą.

Laudację ks. Halikowi wygłosiła Hanna Suchocka. Zauważyła, że jest on niezwykle często wyróżniany różnymi nagrodami, co nie dziwi patrząc na jego postawę i zaangażowanie. Wspomniała przyznany mu dwa lata temu medal św. Jerzego za „zmaganie się ze złem i uparte budowanie dobra w życiu społecznym”. „Halik każdym wystąpieniem i aktywnością dowodzi, że zasługuje na wszystkie wyróżnienia” – powiedziała.

Przytoczyła którego rys biograficzny czeskiego duchownego, wskazując nie tylko na działalność społeczną ale i duszpasterską, a także dialog z niewierzącymi. Przytoczyła trudną do realizacji, jak stwierdziła, ale ważną i konieczną definicję dialogu skomponowaną przez Halika – że to umiejętność spojrzenia na drugiego jego własnymi oczyma.

– W jego przesłaniu dominuje dialog, w różnych wymiarach – powiedziała, wskazując, że ta postawa dla ks. Halika jako chrześcijanina jest wyjściową i naturalną dla chrześcijaństwa. Omówiła zaangażowanie ks. Halika w dialog ekumeniczny, międzyreligijny, z niewierzącymi oraz ze światem współczesnym, wskazując, jak spójna jest jego wrażliwość i z podejściem Jana Pawła II i przede wszystkim – z nauczaniem Soboru Watykańskiego II.

Omawiając dialog z niewierzącymi, wspomniała jego relację i współpracę z Vaclavem
Dialog umiejętność ta wyszła też w relacji i współpracy z Václavem Havelem, który według mówczyni tak dobrze zrozumiał ducha chrześcijańskiego, że sam często wykazywał wierzącym politykom ich rozmijanie się z ewangelicznymi ideałami.

Wskazała, że dla Halika wiara jest niezwykle istotna, ale też ona pozwala mu na świetne wyczucie w zrozumieniu niewierzących, tych którzy łaski wiary nie mają. Podkreśliła, że Halik nigdy nie wartościuje, nie osądza, a w swoim realizowaniu dialogu jest niezwykle kreatywny.

Zwróciła uwagę na jego miłość do Kościoła, która właśnie mobilizuje go do mocnego zaangażowania w aktualne problemy, w oczyszczanie kościelnej instytucji i mentalności, w odwagę krytyki – która przez „ludzi Kościoła” nie zawsze jest dobrze przyjmowana. „On jest człowiekiem Kościoła i właśnie dlatego jest krytyczny” – stwierdziła, przytaczając mocne przemówienie ks. Halika wygłoszone w Warszawie podczas niedawnej międzynarodowej konferencji dotyczącej skandali wykorzystywania seksualnego nieletnich przez duchownych, gdzie piętnował chorobę klerykalizmu, nadużycia władzy i autorytetu. „Jego krytyczne słowa zawsze wypływają z troski o Kościół” – stwierdziła.

Ks. Tomáš Halik w swoim przemówieniu wspominał bp. Tadeusza Pieronka, z którym poznali się, gdy obaj byli sekretarzami episkopatów w Czechach i Polsce. Podkreślił, że zawsze go bardzo cenił i dalej ceni, a myśl i postawa bp. Pieronka wciąż go inspirują. Przytoczył też postać ks. Tischnera mówiąc, że te dwie postacie są dla niego reprezentantami katolicyzmu otwartego, o europejskim wymiarze. „Byli otwarci, mądrzy i odważni” – powiedział, mówiąc, że bardzo dziś potrzeba mądrości połączonej z odwagą.

– Czuję, że Tischner i Pieronek patrzą na mnie z góry i czuję odpowiedzialność, czuję się zobowiązany – powiedział, zapewniając jak ważne jest dla niego to odznaczenie.

Po uroczystości w pałacu Krzysztoforów uczestnicy konferencji na zaproszenie prezydenta Krakowa udali się na poczęstunek do krakowskiego Magistratu.

Międzynarodowa konferencja „Rola chrześcijan w procesie integracji europejskiej” w tym roku pod hasłem „Chrześcijanie Europy wobec kryzysów”, nawiązująca do spotkań, jakie organizował bp. Tadeusz Pieronek. Wśród prelegentów i panelistów są m. in. prof. Rocco Buttiglione, ks. prof. Tomáš Halik, kard. Jean-Claude Hollerich, Patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I, bp Jerzy Samiec, prof. Hanna Suchocka, dr Massimiliano Signifredi, ks. Manuel Barrios Prieto, prof. Andrzej Zoll. W dyskusjach udział biorą także europarlamentarzyści, np. Radosław Sikorski czy dr Jan Olbrycht.
Organizatorami konferencji są Fundacja im. Roberta Schumana w Luksemburgu, Grupa EPL oraz Komisja Konferencji Biskupów Unii Europejskiej (COMECE – Commissio Episcopatuum Communitatis Europaeae).